Czy do zwrotu towaru zakupionego w sieci potrzeba paragonu?

Ustawa o prawach konsumenta

Na początek warto wspomnieć, że sprzedawca internetowy nie musi mieć kasy fiskalnej. Jeżeli otrzymuje w całości zapłatę za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo kredytowej na swój rachunek, z kolei z ewidencji i dowodów zapłaty jednoznacznie wynika, jakiej czynności dotyczyła i na czyją rzecz była dokonana, nie będzie on zobowiązany do wydawania paragonów konsumentom.

Klienci sklepów internetowych mogą się więc zastanawiać: czy brak paragonu oznacza brak możliwości zwrotu towaru?

Odpowiedź znajdziemy w artykule 27 ustawy o prawach konsumenta, według którego konsument zawierający umowę na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa, może w terminie 14 dni odstąpić od niej bez podania przyczyny i ponoszenia kosztów. Jedyny koszt, który poniesie wiąże się z opłatą za zwrot rzeczy i koszty transportu rzeczy do konsumenta, jeśli wybrał on sposób dostawy inny, niż najtańszy oferowany przez sprzedawcę.

Termin 14 dni liczy się od chwili wejścia w posiadanie towaru przez konsumenta lub wskazaną przez niego osobę inną niż przewoźnik. W praktyce jest to liczone od czasu odebrania paczki. Co ważne, gdy sprzedawca nie poinformuje o prawie odstąpienia od umowy, termin ten ulega wydłużeniu do 12 miesięcy.

Podsumowując, w przepisie tym nie ma mowy o obowiązku udokumentowania zakupu za pomocą paragonu. Towar nie musi być też wadliwy czy uszkodzony. Wystarczy jedynie to, że nie odpowiada konsumentowi. Jednocześnie nie powinno się mylić prawa do odstąpienia od umowy z reklamacją.

Z reguły towar powinien zostać odesłany sprzedawcy jak najszybciej, nie później niż 14 dni od odstąpienia od umowy. W takim samym terminie sprzedawca musi zwrócić płatność. Trzeba zaznaczyć, że konsument jest odpowiedzialny za zmniejszenie wartości rzeczy będącej rezultatem korzystania z niej w sposób wykraczający poza konieczny do stwierdzenia cech, charakteru i działania rzeczy (z wyjątkiem sytuacji, w których przedsiębiorca nie poinformował konsumenta o prawie do odstąpienia od umowy).

Możemy więc rozpakować daną rzecz, sprawdzić czy nam odpowiada, a także uszkodzić opakowanie, w którym się ona znajdowała, jeśli było konieczne do stwierdzenia cech, charakteru i działania zakupu. Sprzedawca ma jednak prawo do obniżenia kwoty zwracanej płatności, jeśli produkt uszkodzimy w inny sposób, np. rysując powierzchnię, dziurawiąc ubranie, czy gubiąc jej części. Wówczas sprzedający zwraca się z informacją o uszkodzeniu towaru i proponuje zwrot części kwoty – zależnie od tego, jak zmniejszyła się jego wartość.

Dowód zakupu towaru przez Internet

Jednocześnie to właśnie na konsumencie spoczywa obowiązek wykazania, że kupił dany towar od sprzedawcy. Gdy nie posiada paragonu, zgodnie ze stanowiskiem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumenta (wyrażonym m.in. w decyzji z 4 maja 2015 roku, nr RBG 7/2015), może użyć każdego innego dowodu, który poświadcza zakup, np. maila z potwierdzeniem złożenia i opłacenia zamówienia wraz z wykazem produktów, gwarancji podbitej przez sprzedawcę, czy wyciągu z rachunku bankowego. Dowód mogą stanowić też dane z systemu oraz zeznania świadków.

Niedozwolone klauzule umowne w regulaminach sklepów

Zdarza się, że sprzedawcy zawierają w regulaminie swojego sklepu klauzule mówiące o tym, że zwrot towaru jest możliwy tylko po okazaniu faktury lub paragonu. Są to niedozwolone klauzule umowne, które w żaden sposób nie wiążą klienta, a ich stosowanie może skutkować nałożeniem kary na sprzedawcę w wysokości do 10% obrotu osiągniętego w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary.

Zgodnie ze stanowiskiem UOKiK, to niedozwolonych klauzul umownych zaliczają się m.in. poniższe przykłady:

• Warunkiem niezbędnym do zwrotu towaru jest posiadanie dowodu zakupu na towar (faktura VAT, oryginalny paragon);
• Zwracany towar należy odesłać razem z otrzymanym wraz z nim paragonem;
• Uwaga! Bez paragonu fiskalnego towar nie podlega zwrotowi;
• Zwracany w tym trybie towar zostanie przyjęty tylko i wyłącznie wtedy, gdy będzie odesłany w oryginalnym, nieuszkodzonym pudełku;

Zwrot towaru może być zrealizowany tylko wówczas, gdy towar nie był zamawiany na zamówienie, nie był użytkowany, jest oryginalnie zapakowany, a opakowanie nie jest zniszczone, zmoknięte, itp. W przypadku stwierdzenia uszkodzenia opakowania, nieoryginalnego opakowania lub śladów użytkowania towaru Sprzedający rości sobie prawo do odmowy przyjęcia towaru.

Czy sprzedawca musi wystawić fakturę za zakup online?

Niektórzy są przekonani, że sprzedawca w sklepie internetowym jest zobowiązany do wystawienia faktury VAT lub faktury nievatowca i to szczególnie wtedy, gdy nie wydał nam paragonu. Jednak sprzedawca nie ma takiego obowiązku, o czym mówi art. 106b ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z tym przepisem, sprzedawca krajowy musi wystawić fakturę wyłącznie na rzecz innego podatnika VAT lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem bądź w przypadku sprzedaży na odległość do innego kraju UE.

Mimo to konsument ma prawo zażądać wystawienia faktury w terminie trzech miesięcy – licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono produkt lub otrzymania całości bądź części zapłaty. Wówczas sprzedawca jest zobowiązany do wystawienia faktury. Poza tym w przypadku konsumenta nie ma znaczenia, czy wystawiony paragon zawierał NIP nabywcy, a także to, czy paragon w ogóle został wystawiony. Fakturę można wystawić także dla sprzedaży udokumentowanej w inny sposób.

Paragon a zakupy w sieci. Wnioski

Podsumowując, brak paragonu lub faktury nie skutkuje wykluczeniem możliwości dokonania zwrotu towaru zakupionego przez Internet. Można udokumentować taki zakup w każdy inny, dowolny sposób. Z kolei gdy w regulaminie sklepu znajdują się takie postanowienia, absolutnie nie wiążą one klienta. Mogą jednak wiązać się z nałożeniem na sprzedawcę kary przez Prezesa UOKiK.

Patrząc na to z tej perspektywy, dla sprzedawcy korzystniej będzie po prostu przesłać klientowi paragon (jeśli posiada on kasę fiskalną). Mimo to ani brak paragonu, ani brak faktury nie skutkuje niemożnością zewidencjowania korekty sprzedaży w ewidencji zwrotu towarów. Oprócz tego każdy sprzedawca online powinien pamiętać, że niepoinformowanie klienta o prawie odstąpienia od umowy niesie wiele dotkliwych, negatywnych konsekwencji prawnych.

Czytaj także:
- Brak oznaczenia CE na produkcie – konsekwencje prawne
- Jak zabezpieczyć etykietę produktu? metody ochrony marki
- Ochrona wzoru przemysłowego według prawa własności przemysłowej i prawa autorskiego
- Jakie są obowiązki platform internetowych? Akt o usługach cyfrowych
- Czym jest kara umowna i jak ją prawidłowo stosować?
- Jakie przepisy regulują działanie giełd transportowych?
- Internetowe platformy spedycyjne w świetle prawa. To warto wiedzieć
- Co z dostawą towarów w sytuacji zamknięcia granic i wojny toczonej na terytorium tranzytowym?
- Jak zatrudnić imigranta z Ukrainy? Jakie dokumenty są potrzebne i czy obecnie procedura została uproszczona?
- Zaliczka czy zadatek – czym się od siebie różnią? Co wybrać?
- Twoje dane zostały ujawnione w sieci sprawdź co możesz z tym zrobić
- Polski Ład a branża transportowa. Jaka forma prowadzenia działalności da najwięcej korzyści?
- Kary za przekroczenie czasu pracy kierowcy. Jakie są skutki prawne?
- Przepisy prawne, które regulują pracę przewoźników międzynarodowych
- Odpowiedzialność przewoźnika za przewożony towar. Podstawy prawne
- Windykacja należności w transporcie. Jak odzyskać zaległe płatności?