WIEDZA

Na obszarach cechujących się dużym natężeniem zaludnienia oraz koncentracją działalności wytwórczej, a takimi niewątpliwie są okręgi przemysłowe, identyfikuje się liczne potrzeby transportowe w zakresie przemieszczeń ładunków oraz osób. Wszelkie zakłócenia w funkcjonowaniu transportu rzutują na życie milionów osób, ale także na działalność wielu podmiotów gospodarczych zlokalizowanych na danym terenie. W związku z tym zapewnienie optymalnej obsługi transportowej, przy uwzględnieniu społecznego kontekstu działalności transportowej, staje się dużym wyzwaniem. Okręgi przemysłowe mogą odgrywać niezwykle istotną rolę na logistycznej mapie Europy, koncentrując na swoim obszarze dużą część infrastruktury transportowo - logistycznej kraju oraz stanowiąc huby - zarówno w przewozach ładunków, jak i osób. Rozwój sektora logistycznego wpisuje się również w nurt przekształceń transformacyjnych, przebiegających według scenariusza od zanieczyszczonych okręgów przemysłowych do nowoczesnych regionów opartych na działalności usługowej, będących motorami wzrostu nie tylko dla najbliższego otoczenia, ale również całego kraju. Analiza systemów transportowych Zagłębia Ruhry i konurbacji górnośląskiej, ze szczególnym wskazaniem na transport szynowy, stanowi punkt wyjścia do określenia podobieństw i różnic oraz wskazania rozwiązań, które mogą być wzajemnie zaadoptowane.

Istota logistyki miejskiej
Rozwój oraz funkcjonowanie miast wymaga skoordynowanych działań mających na celu sterowanie procesami związanymi z przepływem strumieni rzeczowych oraz finansowych. Mają tu zastosowanie podstawowe zasady logistyki związane z koordynacją działań, systemowym ujęciem i koncentracją nad przepływami strumieni. Funkcjonowanie aglomeracji miejskich wymaga podobnie, jak działalność przedsiębiorstwa, zaopatrzenia w czynniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania. Konieczność zaopatrzenia w wodę, gaz, energię elektryczną i energię cieplną, jak również organizowanie pasażerskiego i towarowego transportu miejskiego wymaga ponadto działań związanych z magazynowaniem, problematyką wywozu i utylizacji odpadów komunalnych oraz oczyszczaniem ścieków, tworzeniem sieci telekomunikacyjnej. Realizacja wymienionych zadań musi odbywać się z uwzględnieniem uwarunkowań tworzenia powiązań transportowych aglomeracji miejskich z systemem logistycznym regionalnym, krajowym czy międzynarodowym. Skuteczność podejmowanych działań warunkuje harmonijny rozwój i funkcjonowanie zbiorowości miejskich, realizacja założonych funkcji wymaga rozwiązań z zakresu logistyki znanych i stosowanych w praktyce gospodarczej.

Logistyka miejska jest pojęciem wciąż trudnym do jednoznacznego zdefiniowania. Jedna z definicji określa, że są to wszystkie działania, które służą optymalizacji przepływu dóbr, ludzi i informacji wewnątrz społecznego systemu, jakim jest miasto. Inna definicja wskazuje na transport towarowy z uwzględnieniem procesów magazynowania, zaopatrzenia w wodę, gaz, energię elektryczną i energię cieplną, organizację sieci telekomunikacyjnej, transport tranzytowy, transport indywidualny, pasażerski miejski oraz podmiejski, a także wywóz odpadów i nieczystości, aż po kształtowanie powiązań transportowych aglomeracji z systemem logistycznym regionu, kraju czy nawet globalnym.

Od początku lat 90. obserwujemy rozwój procesów urbanizacyjnych, wynikających z postępu cywilizacyjnego, otwarcia granic oraz globalizacji. Obecnie na świecie zamieszkuje w miastach około 40% ludności, a przewiduje się, że do 2050 roku miasta zamieszkiwać będzie około 4,5 mld ludzi [Rijenbrij 2004]. W 1950 roku istniało zaledwie jedno miasto z ponad 10 mln mieszkańców - Nowy Jork. Szacuje się, że w 2015 roku będzie ich około 21 [Rijenbrij 2004]. Jakość życia większości ludzi będzie zatem w przyszłości zależna od jakości miast. Rosnąca liczba ich użytkowników prowadzi do zwiększenia zapotrzebowania na przewozy towarów - surowców, półfabrykatów, wyrobów gotowych oraz odpadów przemysłowych i komunalnych.

Koncepcja zarządzania miastem, którą jest logistyka miejska "traktuje miasto jako socjalnie zurbanizowany teren, będący miejscem wymiany handlowej, którego infrastrukturę ekonomiczną należy w sposób inteligentny wykorzystać". Logistyka miejska powinna zatem prowadzić do usprawniania procesów logistycznych na terenie miasta, a usprawnienia te powinny maksymalizować stopień satysfakcji użytkowników miasta, przyczyniając się do jego rozwoju, który jest nadrzędnym celem.
Nieustanny rozwój motoryzacji przyczynia się do nadmiernego obciążania liniowej sieci transportowej, co intensyfikuje konkurowanie ich użytkowników o dostęp do niej w warunkach ograniczonej przepustowości. Wynika to w dużej mierze z tego, że przemieszczenia realizowane w miastach (zarówno osób jak i ładunków) zazwyczaj nie są poddawane procesom koordynacji, co prowadzi do powstawania konfliktów społecznych o dostęp do infrastruktury i nieskrępowane przemieszczanie się.

Technika identyfikacji obiektów przy pomocy fal radiowych RFID w połączeniu z nowoczesnymi aplikacjami informatycznymi pozwala na uzyskanie niespotykanych dotąd korzyści z punktu widzenia procesów zachodzących w łańcuchu dostaw. Trudności z efektywnym przyjęciem towarów, zarządzaniem zapasami i zwrotami, liczne kradzieże towarów, to tylko niektóre problemy, z jakimi borykają się firmy branży odzieżowej. Prawdziwym wyzwaniem dla nich jest podrabianie odzieży, powodujące straty sięgające w skali globalnej 10 mld USD rocznie. Do strat finansowych dochodzi utrata dobrego wizerunku oraz utrata wartości produktów, zwłaszcza zaliczanych do towarów luksusowych, których podróbki można nabyć szybko i tanio. Instytut Logistyki i Magazynowania, polska organizacja GS1, oferuje rozwiązania na bazie globalnych standardów GS1 dedykowane dla branży odzieżowej, stanowiące rozwiązanie na powyższe problemy.