Znaczenie rozwoju infrastruktury logistycznej na styku dwóch systemów kolejowych dla integracji
- Zielaskiewicz Henryk,Nowak Iwo
- Kategoria: Logistyka
Korzystne pod względem komunikacyjnym centralne położenie Polski w Europie powinno determinować rozwój sieci kolejowej i jej przejść granicznych oraz sprzyjać rozwojowi przewozów międzynarodowych. Polityka Unii Europejskiej w zakresie transportu zmierza do równomiernego rozwoju poszczególnych gałęzi, rozwoju jego ekologicznych form, liberalizacji rynku przewozów kolejowych oraz zniesienia barier technicznych, utrudniających swobodny ruch kolejowy przez granice państw członkowskich oraz państw sąsiadujących. Kierunki te są uznawane jako priorytety we wspólnej polityce transportowej. Swobodny przepływ towarów i usług jest fundamentem jednolitego rynku europejskiego. Jego stworzenie nie byłoby i nie jest możliwe bez odpowiedniego, a zarazem systemowego wsparcia logistycznego. Jednym z istotnych warunków funkcjonowania rynku jest wymóg interoperacyjności systemu transportowego, który jest istotnym czynnikiem rozwoju integracji europejskiej.
Kolejowy transport międzynarodowy wymaga jednak odpowiedniej organizacji, nowoczesnych technologii oraz integracji sieci transportowych, co ma istotne znaczenie dla jakości świadczonych usług oraz możliwości przewozowych. Łącznikiem między różnymi systemami transportowymi (również na styku innych szerokości torów) są przystosowane do sprawnego prowadzenia przeładunków terminale przeładunkowe. Pomimo, iż UE od kilku lat rozpoczęła proces zmierzający do zapewnienia interoperacyjności kolei w ramach terytorium Europy, z uwagi na skalę problemu proces ten z pewnością będzie trwał jeszcze stosunkowo długo. Należy mieć na uwadze, iż problem ten dotyczy sfery technicznej oraz organizacyjnej.
W europejskim systemie transportu kolejowego istnieją:
-
różnice w listach przewozowych (SMGS, CIM),
-
odmienne stany jakości infrastruktury liniowej i punktowej oraz taboru kolejowego,
-
różne napięcia w sieci trakcyjnej i wiele systemów zabezpieczeń,
-
różne szerokości torów, inna skrajnia i dopuszczalne naciski na oś.
Wśród barier technicznych możemy wyszczególnić:
-
14 systemów bezpieczeństwa - sterowania ruchem kolejowym,
-
5 szerokości torów,
-
5 odmian skrajni dla toru o szerokości 1435 mm,
-
4 systemy zasilania trakcji elektrycznej,
-
11 odmian szerokości pantografu.
Na styku kolei różnych szerokości torów ważnym zagadnieniem jest szybki przeładunek towaru lub dostosowanie rozstawu zestawów kołowych do nowych parametrów linii. Z tradycyjnych form, najbardziej efektywnym rozwiązaniem w zakresie szybkiego przeładunku towarów z segmentu tak zwanej drobnicy, w porównaniu do ponoszonych kosztów, są przewozy intermodalne. Jednostka ładunkowa, jaką jest kontener, nadwozie wymienne oraz rzadko stosowana jeszcze naczepa, zapewnia przemieszczenie ładunku z jednego środka transportu na drugi bez konieczności jego bezpośredniego przeładowywania. W tabeli 1 porównano tradycyjne rozwiązania w zakresie przemieszczania ładunku na styku dwóch szerokości torów z nowymi technologiami.
Zalety przewozu ładunków o wysokim stopniu przetworzenia w zintegrowanych jednostkach ładunkowych spowodowały znaczący wzrost ich przewozów, szczególnie w transporcie morskim. Na wzrost przewozów intermodalnych wpływ ma również rozszerzający się zakres ładunków przewożonych w kontenerach, na przykład paliwa, chemia, stal lub papier. Duże porty europejskie, specjalizujące się w tym segmencie przewozów, coraz częściej - z uwagi na ograniczone zdolności przepustowe swoich terminali oraz możliwości składowe - dążą do szybkiego dowozu do terminali w głębi lądu, pełniących rolę terminali zbiorczych. Łańcuchy logistyczne, szczególnie dla towarów o znacznej wartości, powinny się cechować płynnym i szybkim przepływem, aby kapitał zamrożony w towarze można było szybko odzyskać. Przewozy intermodalne w Europie Zachodniej stanowią obecnie jedną z najdynamiczniej rozwijających się form transportowych i stanowią około 15% w ogólnej masie przewozów kolejowych. Duży potok ładunków intermodalnych u naszych sąsiadów ma istotny wpływ na dynamikę wzrostu przewozów również w naszym kraju, szczególnie jeżeli chodzi o przewozy tranzytowe z Zachodu na Wschód. Dla optymalizacji kolejowego transportu europejskiego konieczne jest zastosowanie zaawansowanych rozwiązań logistycznych, co może zwiększyć wydajność poszczególnych form transportu, w tym i przewozów kombinowanych. Szanse na pozyskiwanie nowych, innowacyjnych technologii, bądź już sprawdzonych, mają przede wszystkim wielkie koncerny oraz ponadnarodowe firmy. Nowoczesne rozwiązania transportowe są drogie (między innymi na skalę problemu), co w istotnym stopniu przekłada się na fracht płacony przez klientów. Dlatego też wprowadzenie innowacyjnych technologii do szerszego stosowania jest procesem stosunkowo trudnym i długotrwałym. Trendy w kierunku globalizacji, integracji systemów transportowych i logistycznych oraz rozwoju technologii informacyjno - komunikacyjnych, zmieniają dotychczasowy układ światowego handlu i w konsekwencji kierunki fizycznego przepływu potoków ładunków, szczególnie w regionie Wschodniej Azji. Zmiany te przyczyniają się do wzrostu gospodarczego, lepszej alokacji zasobów oraz zwiększenia konkurencji.
Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka" 6/2009.