Metoda analizy kosztów tworzenia wartości w procesach logistycznych
- Kulińska Ewa
- Kategoria: Logistyka
Jedną z istotniejszych kategorii uwzględnianych przy ocenie procesów logistycznych jest wartość dodana. Znane z literatury przedmiotu koncepcje wartości dodanej wyjaśniają jej istotę, jak również stanowią podstawę do dyskusji merytorycznych. Z uwagi na fakt wielowymiarowości, wieloaspektowości oraz braku konkretnych mierników, teorie te są mało przydatne menedżerom w procesie planowania, podejmowania decyzji i innych procedurach zarządzania procesami logistycznymi. Charakterystyka morfologii oraz identyfikacja struktury kategorii procesu logistycznego stanowi niezbędny etap ich wdrażania oraz determinuje w znacznym stopniu ostateczne efekty realizacji, którym jest wytworzenie oraz zrealizowanie wartości dodanej dla uczestników rynku.
Procesy logistyczne należy tu traktować jako powtarzający się, precyzyjnie określony przebieg działań, posiadający jasno określony początek i koniec, zdeterminowany przez przepływy materiałów i informacji, obejmujący podstawowe oraz wspierające aktywności, tworzące wartość z punktu widzenia klienta i z punktu widzenia przedsiębiorstwa. Ten przepływ dóbr i informacji poprzez transformację implikuje tworzenie wartości dla wszystkich uczestników rynku łącząc sferę wytwarzania ze sferą użytkowania. Należą do niego nie tylko te procesy, które tworzą wartość dodaną w wyniku przepływu dóbr, ale również te, które odpowiadają za jej tworzenie w wyniku przepływu informacji.
Zauważalna w ostatnich latach zmiana roli oraz znaczenia kategorii procesu logistycznego, a także badania nad jego wpływem na efekty uzyskiwane przez przedsiębiorstwo, znajdują bowiem szczególne odniesienie do problematyki tworzenia oraz realizacji wartości dodanej, w tym - przede wszystkim - wartości dodanej dla klienta oraz wartości dodanej dla przedsiębiorstwa. Definiując wartość dodaną jako skłonność klienta do zapłacenia określonej kwoty za to, co dane przedsiębiorstwo mu dostarcza, możemy analizować ją jako sumę kosztów poniesionych w związku z wytworzeniem konkretnego produktu, lub też, jako cenę, jaką nabywca jest skłonny zapłacić za dany towar. Bez wartości dla ostatecznych użytkowników, nie może być mowy o wartości dla przedsiębiorstwa - wartość dla przedsiębiorstwa jest bezpośrednio związana z wartością dla klienta.
Odnosząc się do opisanej interpretacji oraz do schematu należy przeanalizować strumień środków pieniężnych przekazywanych w zamian za otrzymane dobra, jak i strumień produktów, które stanowią wartość dla nabywcy. Wartość dodaną można tu zatem określić jako różnicę między przychodami ze sprzedaży produktu i kosztami jego wytworzenia lub jako nadwyżkę otrzymanych przez nabywców korzyści, które wyrażają chęć zapłaty za produkt nad kosztami. Jeżeli postrzegamy tworzoną i realizowaną wartość jako skłonność nabywcy do zapłaty, to koresponduje to z wartością produktu jaką on sam mu przypisuje. Z punktu widzenia przedsiębiorstwa, rozpatrywanie wartości dla klienta i działań w procesach logistycznych tworzących tą wartość ma sens wtedy, gdy wymienione kategorie są traktowane jako nośniki przychodów. Jest tak dlatego, jak wskazuje choćby koncepcja łańcucha wartości, i kluczowym celem każdego przedsiębiorstwa jest maksymalizacja wartości dla właścicieli, a nie dla klienta.
Przedmiotem artykułu jest metoda analizy kosztów tworzenia wartości w procesach logistycznych oparta o łańcuch wartości, spopularyzowany przez M. E. Portera. Według jego koncepcji, każde przedsiębiorstwo jest z jednej strony ogniwem systemu wartości, z drugiej zaś tworzy własny łańcuch wartości, zwany wewnętrznym.
Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka" 6/2009.