Między teorią a praktyką zarządzania zapasami - cz. 2

Są one punktem wyjścia do omawianych w kolejnych częściach cyklu:

• przykładów błędów w założeniach i obliczeniach, skutkujących odległymi od oczekiwanych wartości wskaźników poziomu obsługi lub kosztów, a także
• sytuacji, w których proste i wygodne rozwiązania teoretyczne w konfrontacji z rzeczywistymi warunkami wymagają korekt, dla uniknięcia takich odstępstw.

Przykłady te - dla uproszczenia - są przedstawiane dla klasycznego systemu odnawiania zapasu, opartego na poziomie informacyjnym. W pierwszym artykule omówiono wpływ błędów w określaniu rzeczywistego czasu cyklu uzupełniania zapasów (zaniżania jego długotrwałości) na realizację uzupełniania zapasów, a zwłaszcza na zmniejszanie rzeczywistego poziomu obsługi. W niniejszym artykule zaprezentowany zostanie problem błędów, polegających na niepoprawnym oszacowaniu odchylenia standardowego popytu w cyklu uzupełnienia zapasu przez błędne określenie zmienności popytu lub czasu cyklu uzupełnienia. Przedstawione zostaną dwie sytuacje, nierzadko obserwowane w praktyce, polegające na:

• nie uwzględnianiu odchylenia standardowego czasu cyklu uzupełnienia, w sytuacji gdy w istocie podlega on zmianom losowym
• zawyżaniu odchylenia standardowego losowych zmian popytu przez błędne traktowanie pewnych wielkości popytu jako losowe, podczas gdy w rzeczywistości są one przewidywalne (na przykład dodatkowe zamówienia składane z większym wyprzedzeniem).

Omawiane poniżej błędy występują szczególnie często w sytuacji, gdy pomocnicze obliczenia poziomu informacyjnego (często określanego również jako punkt ponownego zamówienia) prowadzone są przy pomocy prostych aplikacji, opartych na arkuszu kalkulacyjnym, przy dużej liczbie danych.

Nieuwzględnianie zmian losowych czasu cyklu uzupełnienia zapasu
Losowe opóźnienia dostaw, a mówiąc precyzyjniej, losowe zmiany czasu trwania cyklu uzupełnienia zapasu, mogą mieć różne źródła:

• zmienności (najczęściej) wydłużenia czasu wytwarzania lub kompletacji
• opóźnienia w transporcie i/lub rozładunku, spowodowane na przykład względami pogodowymi, problemami związanymi z ruchem drogowym itp. Taka sytuacja może dotyczyć zarówno dostaw drogą morską na przykład z Chin, gdzie opóźnienia będą mierzone w tygodniach, jak i dostaw Just-in-Time, gdzie znaczenie będą miały nieprzewidziane opóźnienia rzędu 30 minut.

Losowe zmiany czasu cyklu uzupełnienia można opisać rozkładem częstości występowania, podobnie jak to się robi w odniesieniu do losowych zmian popytu, tworząc coś w rodzaju "profilu czasu cyklu uzupełnienia”. Trzeba tu jednak zaznaczyć, że rozkład częstości rzadko będzie zgodny z rozkładem normalnym. Będą to raczej rozkłady niesymetryczne, w których tak zwana dominanta rozkładu (wartość najczęściej występująca) będzie zgodna na przykład z ustaleniami z dostawcą, natomiast z pewnym prawdopodobieństwem będą występowały wartości większe, stanowiące zagrożenie dla prawidłowej realizacji procesu odnawiania zapasu. Rysunek 1 przedstawia przykład takiego rozkładu. Jednak niezależnie od kształtu profilu, podobnie jak to ma miejsce w przypadku rozkładów popytu, kluczowymi, obliczanymi parametrami będą tu: wartość średnia i odchylenie standardowe czasu cyklu uzupełnienia. Ich znajomość, obok znajomości wartości średniej i odchylenia standardowego popytu (odniesionych do przyjętej jednostki czasu), jest konieczna do obliczenia wartości średniej i odchylenia standardowego popytu w czasie cyklu uzupełnienia, co jest kluczowe dla prawidłowego określenia zapasu zabezpieczającego, a dalej poziomu informacyjnego lub maksymalnego zapasu, będących parametrami sterującymi dwóch podstawowych systemów odnawiania zapasu, odpowiednio: systemu opartego na poziomie informacyjnym oraz systemu przeglądu okresowego.

Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka” 6/2008.