Przewóz środków spożywczych zgodnie z najnowszą wersją umowy ATP
- Natalia Idaszewska, Krzysztof Bieńczak
- Kategoria: Transport i spedycja
Transport żywności szybko psującej się jest trudnym w realizacji zadaniem dla przewoźnika. Zmiany warunków podczas transportu oraz nieprawidłowości w konstrukcji nadwozia mogą być przyczyną znacznego obniżenia jakości przewożonych ładunków oraz zagrożenia bezpieczeństwa konsumenckiego. Straty żywności spowodowane nieprawidłowymi warunkami podczas transportu sięgają 30%, co przekłada się na ogromne straty finansowe. Ilość żywności przewożonej na świecie transportem drogowym sięga 162 mln ton rocznie. Szacuje się, że połowa wymaga transportu w kontrolowanych temperaturach. W Polsce zarejestrowanych jest około 60 000 pojazdów izotermicznych, chłodniczych i lodowni.
Przepisy zawarte w umowie ATP pozwalają ograniczyć te zagrożenia określając warunki przewozu produktów spożywczych oraz wymagania dotyczące kontroli nadwozi. Umowa ATP określa maksymalne temperatury podczas transportu artykułów spożywczych schłodzonych i mrożonych (również głęboko mrożonych), klasyfikację pojazdów do transportu żywności oraz metody badań i znakowania tych pojazdów.
Umowa ATP, obowiązująca od 1970 roku, w Polsce podpisana została w 1984 roku i opublikowana w Dzienniku Ustaw z tego roku, w załączniku do nr 49. Od tej pory, mimo wielu aktualizacji, w Polsce nie zostały opublikowane nowsze wersje.
Warunki temperaturowe podczas transportu produktów spożywczych
Produkty chłodzone.
Niektóre grupy produktów spożywczych wymagają zastosowania obniżonych temperatur w trakcie transportu, w celu zahamowania niekorzystnych zmian jakościowych. Tabela 1 przedstawia warunki temperaturowe dotyczące przewozu żywności schłodzonej, zawarte w najnowszej wersji umowy ATP z 2.01.2011 roku.
Aktualna wersja umowy ATP przewiduje zmieniony podział produktów. Poprzednio dla dziczyzny przyjęto maksymalną temperaturę +4 st. C. Obecna wersja zakłada podział dziczyzny w zależności od pochodzenia mięsa. I tak, dla mięsa uzyskanego z dużej zwierzyny przyjęto temperaturę transportu +7 st. C, czyli taką samą, jak dla pozostałych rodzajów mięs czerwonych. Dziczyznę pochodzącą od mniejszych zwierząt zaleca się przewozić w maksymalnej temperaturze +4 st. C - tak jak drób i króliki. Zmieniono również zalecaną maksymalną temperaturę przewozu mleka surowego, podwyższając ją o 2 st. C w porównaniu z wcześniejszą wersją umowy (obecnie dla mleka surowego +6 st. C). Z kolei mleko pasteryzowane, produkty mięsne, świeże przetwory mleczne, gotowane i gotowe do spożycia produkty oraz surowe, nadające się do bezpośredniego spożycia warzywa, produkty rybne nie wymienione w pozostałych miejscach, należy przewozić w temperaturze +6 st. C lub w wyznaczonej na etykiecie lub/i w dokumentach przewozowych. We wcześniejszym podziale zabrakło pozycji takich, jak produkty rybne czy surowe oraz gotowe do bezpośredniego spożycia warzywa. Wynika to z rozwoju technologii spożywczej i zmiany zwyczajów żywieniowych. Wprowadzono też pozycję "mięso mielone", dla którego przyjęto temperaturę maksymalną +2 st. C lub widniejącą na etykiecie lub/i dokumentach przewozowych. W nowej wersji umowy pojawiła się również klauzula dotycząca transportu mleka surowego i dopuszczająca wzrost temperatury do +10 st. C pod warunkiem, że mleko to jest odbierane z gospodarstwa do bezpośredniego przetworzenia. W tej grupie artykułów spożywczych nie ma masła, które omówione jest w nowej wersji umowy, w załączniku dotyczącym transportu produktów w stanie zamrożonym.
Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka" 5/2011.
