Elektroniczne systemy wspomagające procesy transportowe w przewozach kolejowych

Systemów informatycznych oraz rozwiązań wspomaganych przez elektronikę w nowoczesnych procesach logistycznych jest bardzo dużo i występują one coraz liczniej również w przewozach kolejowych. Stosowane są one zarówno w systemach zabezpieczenia i sterowania ruchem pociągów, jak i w nowoczesnym taborze trakcyjnym, w diagnostyce stanu technicznego taboru i infrastruktury, w organizacji i przygotowaniu procesów transportowych lub wspomagających na przykład pracę dyspozytorów przewozów, budowanie rozkładów jazdy pociągów czy też śledzenie przesyłek towarowych. W transporcie, jako ogniwie systemów logistycznych, przepływ informacji jest równie ważny co sam proces transportowy.

Dla klienta, szczególnie przy przewozach masowych, jest on jednym z podstawowych czynników określających organizację pracy w punktach za- i wyładunkowych. Z uwagi na zakres zagadnienia, autorzy pokażą tylko kilka przykładowych rozwiązań. Unia Europejska w staraniach do osiągnięcia wysokiego poziomu gospodarczego oraz sprostania konkurencji między blokami gospodarczymi, czy łańcuchami dostaw musi zmierzać do eliminacji różnorodnych barier. Dla przykładu, transport kolejowy funkcjonujący w UE z uwagi na skalę niezbędnych przedsięwzięć ma olbrzymie trudności z pokonaniem do końca różnic techniczno - technologicznych. Niewątpliwie istotnym jest także czynnik ludzki (różne przygotowanie zawodowe, bariery językowe). Na styku kolei o różnych szerokościach torów ważnym zagadnieniem jest szybki przeładunek towaru lub dostosowanie rozstawu zestawów kołowych do nowych parametrów linii. Z tradycyjnych form, najbardziej efektywnym rozwiązaniem w zakresie szybkiego przeładunku towarów z segmentu tak zwanej drobnicy, w porównaniu do ponoszonych kosztów są przewozy intermodalne. Jednostka ładunkowa, jaką jest kontener, nadwozie wymienne oraz rzadko stosowana jeszcze naczepa, zapewnia przemieszczenie ładunku z jednego środka transportu na drugi bez konieczności jego bezpośredniego przeładowywania. W tabeli 1 porównano tradycyjne rozwiązania w zakresie przemieszczania ładunku na styku dwóch szerokości torów z nowymi technologiami.

 

 

W nowej gospodarce globalnej zapewnienie interoperacyjności systemów logistycznych, a więc i transportowych (jako jednego z podstawowych ogniw łańcucha logistycznego) w aspektach: formalno - prawnym, operacyjnym, techniczno - technologicznym, czy organizacyjnym, jest podstawą swobodnego przepływu towarów i usług oraz informacji. W praktyce oznacza to planowanie, organizację, kontrole i realizacje działań transportu towarowego w łańcuchu dostaw oraz zarządzanie takimi działaniami. Zarządzanie łańcuchem dostaw należy postrzegać więc jako aktywne zarządzanie czynnościami (także transportowymi) wykonywanymi w ramach łańcucha dostaw oraz relacjami panującymi miedzy poszczególnymi jego ogniwami, w celu maksymalizowania wartości dla klienta oraz osiągnięcia trwałej przewagi konkurencyjnej. Transport jako integralny element logistycznego łańcucha dostaw ma w tym niebagatelny udział i znaczenie. Rozważając znaczenie interoperacyjności, nie sposób pominąć tego zagadnienia w perspektywie przepływu towarów pomiędzy Polską, a krajami sąsiednimi w stosunku do UE, na przykład Białorusią, Rosją i Ukrainą, w kontekście przewozów Europa - Azja. Występują tam: odmienne systemy sterowania ruchem pociągów (urządzenia srk), skrajnia, dopuszczalny nacisk na oś, czy też inne szerokości toru. Problem jest poważny, ponieważ na granicy wschodniej towar musi zostać przeładowywany lub trzeba zastosować wymianę wózków w wagonach, względnie system samoczynnego przestawiania osi. Wszystkie te bariery powodują, iż kolejowy transport towarowy staje się niekonkurencyjny w stosunku do innych gałęzi transportu. Obniżeniu ulega jakość przewozu, ponieważ znacznie zmniejsza się szybkość handlowa. Podczas przeładunku przesyłka podatna jest na uszkodzenia.

Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka" 2/2010.