Infrastruktura w przechowywaniu towarów - cz. 5

W poprzedniej części artykułu omówione zostały urządzenia związane z przemieszczaniem towarów, mające wpływ na ich przechowywanie. W tej części omówione zostaną opakowania, które mają niezmiernie istotny wpływ na przechowywanie zapasów i na procesy realizowane w logistycznych łańcuchach dostaw oraz urządzenia transportu technologicznego, związane z obsługą tych łańcuchów.

Opakowania wpływają na warunki przechowywania w procesach magazynowania surowców, materiałów i wyrobów gotowych, w które te zostały zapakowane – poczynając od jednostkowych, poprzez zbiorcze, a na transportowych kończąc. Od opakowań oczekuje się spełnienia następujących funkcji:
• marketingowych
• ochronnych
• informacyjnych
• logistycznych.

Każda z tych funkcji ma mniejszy lub większy wpływ na warunki przechowywania towaru znajdującego się w jego wnętrzu.
Rolą ochronnych funkcji opakowań jest zabezpieczenie:
• zawartości – przed negatywnym oddziaływaniem różnych czynników pochodzących ze środowiska
• środowiska – przed negatywnym wpływem zawartości opakowania w przypadku jego uszkodzenia
• użytkownika – przed niechcianym lub niewskazanym kontaktem z produktem, jak to obrazowo przedstawiono na rysunku 1.

Z przedstawionych funkcji ochronnych wynikają podstawowe wymagania ochronne, stawiane opakowaniom. I tak, według [1] są to:
• mała wrażliwość na zamiany temperatury
• szczelność
• odporność na korozję
• odporność na przenikanie tłuszczy
• neutralność chemiczna
• trudna zapalność

a także wymagania pochodne związane z transportem i składowaniem:
• stabilność formy
• odporność na uderzenia, rozerwanie i naciski statyczne
• zdolność piętrzenia
• odporność na wstrząsy
• wymiary zezwalające na efektywne wykorzystanie powierzchni i przestrzeni składowania
• możliwość tworzenia jednostek ładunkowych i mechanizacji realizacji procesów transportowo – magazynowych.

Rolą funkcji informacyjnych opakowań jest zwrócenie szczególnej uwagi użytkownikowi na aspekty zachowania jakości oraz bezpieczeństwa. Głównymi celami umieszczania informacji na opakowaniach są:
• przekazanie odpowiednich informacji na temat zawartości opakowania
• zabezpieczenie towarów w opakowaniach przed skutkami nieprawidłowego obchodzenia się z nimi podczas przemieszczania
• ochrona środowiska wraz z użytkownikiem przed negatywnym wpływem zawartości opakowania na skutek niewłaściwego obchodzenia się z nim
• jednoznaczna identyfikacja przesyłki w poszczególnych ogniwach łańcucha transportowego.

Duże znaczenie dla zapewnienia prawidłowych warunków przechowywania ma umieszczenie odpowiednich oznaczeń informacyjnych na opakowaniach transportowych z zawartością. Wśród tych oznaczeń wyróżnić należy następujące grupy znaków:
• Znaki zasadnicze – zapewniające identyfikację zawartości, odbiorcy i miejsca przeznaczenia opakowania transportowego
• Znaki informacyjne – informujące personel obsługujący łańcuch dostaw o niektórych cechach zawartości opakowań transportowych, takich jak na przykład masa, wymiary gabarytowe itp.
• Znaki manipulacyjne – wskazujące obsłudze łańcucha dostaw sposób postępowania (obchodzenia się) z opakowaniem wraz z zawartością podczas przemieszczania, przechowywania i transportu.

Wśród tych znaków wyróżnić można znaki związane z warunkami przemieszczania ładunków w opakowaniach transportowych (rysunek 2) oraz z warunkami ich przechowywania (rysunek 3), które w zasadzie dotyczą zawartości (ładunku), ale nie należy również zapominać o opakowaniu. Uszkodzenie opakowania oznacza dla niektórych wyrobów to, że stają się one niepełnowartościowe.
• Znaki niebezpieczeństwa – określające cechy zawartości niebezpiecznej dla ludzi lub otoczenia, wymagającej zachowania odpowiednich środków ostrożności podczas realizowanych czynności manipulacyjnych oraz poprawnych warunków przechowywania i przemieszczania. Znaki te zostały określone przepisami prawnymi (na przykład wymagania ADR).
Wymagania podstawowe dotyczące znaków, ich umiejscowienia i sposobu wykonania, zaprezentowano szczegółowo w normie. PN-85/O-79252 Opakowania transportowe z zawartością. Znaki i znakowanie. Wymagania podstawowe. Logistyczne funkcje opakowań związane są ściśle z przedstawionymi funkcjami ochronnymi i informacyjnymi, albowiem z punktu widzenia logistyki dla opakowania i produktu istotne stają się zagadnienia związane z procesami transportowo – magazynowymi, takimi, jak przyjmowanie, składowanie, kompletacja, wydawanie, czy przemieszczanie. Wadliwie zaprojektowane i/lub wykonane opakowania, podobnie jak wadliwie uformowane p.j.ł. (paletowe jednostki ładunkowe), mogą również doprowadzić do zmiany właściwości jakościowych i/lub użytkowych znajdujących się wewnątrz asortymentów. W celu wyeliminowania powstałego zagrożenia, opakowania transportowe z zawartością powinny również być poddane badaniom pozwalających na ustalenie właściwości użytkowych, ponieważ podczas realizacji procesów dystrybucji, w tym magazynowania, poddane są narażeniom, które mogą spowodować ich uszkodzenia. W tej sytuacji bardzo przydatne są polskie normy. Trzeba mieć jednak świadomość, że w myśl obowiązujących przepisów prawnych, wszystkie polskie normy są dokumentami technicznymi nieobowiązkowymi, które mają wspomagać procesy wytwarzania.

Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka" 4/2007.