Tarcze w podwójnej obsadzie

Odpowiedź eksperta: Sytuacje, w których mamy do czynienia z podwójną obsadą - ze względu na praktykę, którą odbywają nowi kierowcy - nie są niczym wyjątkowym. Odpowiedź na pytanie wymaga jednak wzięcia pod uwagę kilku kwestii.

Po pierwsze, praca w załodze kilkuosobowej. Dla kierowców w załodze dwuosobowej są różnice w przerwie dziennej oraz czasie trwania zmiany roboczej. Jednak by zastosować odstępstwa trzeba mieć pewność, że mamy do czynienia z przewozem w kilkuosobowej obsadzie. Rozporządzenie unijne nr 561/2006 w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego definiuje załogę kilkuosobową jako sytuację, w której w trakcie każdego okresu prowadzenia pojazdu pomiędzy dwoma kolejnymi dziennymi okresami odpoczynku, lub pomiędzy dziennym okresem odpoczynku a tygodniowym okresem odpoczynku, w pojeździe przebywa co najmniej dwóch kierowców w celu prowadzenia pojazdu. Przez pierwszą godzinę obsady kilkuosobowej obecność innego kierowcy lub kierowców nie jest obowiązkowa, ale przez pozostałą część tego okresu już tak. Szczególna jest pierwsza godzina, gdyż jest to rezerwa na skompletowanie załogi. W tym czasie przejazdu w kabinie może być tylko jeden kierowca, drugi musi dołączyć przed upłynięciem godziny, ale przez resztę czasu musi być obecny. Wówczas w momencie wyjazdu staje się niejako pasażerem ciężarówki, ale musi być zdolny do jazdy, a okres, jaki spędzi na siedzeniu obok kierowcy nazywany jest dyżurem. Ważne jest, że w tym okresie nie może on wykonywać obowiązków służbowych, ale musi być cały czas przygotowany, aby prowadzić pojazd. Co istotne, z punktu widzenia pytania, w sytuacji, kiedy drugi kierowca opuści pojazd zbyt wcześnie, cały transport traktowany jest jako pojedyncza obsada, gdyż nie spełnia wymogów stosownego rozporządzenia.

Po drugie, każda zmiana kierowców bądź ich aktualnego stanu względem pracy musi być odnotowana w tachografie. Tachograf cyfrowy jest zbudowany w ten sposób, że posiada dwie, odrębne kieszenie. W pierwszy slot należy włożyć kartę kierowcy, który aktualnie będzie kierował i wybrać opcję pracy dla pierwszego kierowcy. Wówczas kartę pasażera trzeba umieścić w drugim slocie i trzeba wybrać opcję dyżuru. Dzięki temu informacje zapisane na kartach będą odzwierciedlały stan faktyczny. Przy zmianie kierowców trzeba jednak pamiętać, aby zamienić karty miejscami, gdyż tylko w slocie numer 1 rejestrowany jest ruch pojazdu.

W przypadku tachografu analogowego znajduje się tam tarczka osoby pracującej nastawiona na pracę, drugi kierowca ręcznie zaznacza na odwrocie swojej tarczy poziomą linię w aktywności „dyspozycja”. Muszą się zgadzać godziny z obu tarcz: początek i koniec czasu pracy i dyspozycji. Kiedy kierowcy się zmieniają to zmieniają tarcze w tachografie i sytuacja się odwraca; kierowca nr 2 wkłada swoją tarczę do tachografu, a kierowca nr 1 ręcznie rysuje na odwrocie czas dyspozycji.

Zwracam uwagę, iż pomimo, że pojazdy do 3,5 t nie są wyposażone w tachograf, nie oznacza to, że okres jazdy (pracy) na nich wykonany nie musi pozostawiać żadnego śladu na wykresówkach czy w danych tachografu cyfrowego. To samo tyczy się załadunku – kierowca powinien dokonać odpowiedniego zapisu poprzez właściwe ustawienie tachografu, bądź ręcznie na rewersie wykresówki. Kierowca powinien zapisywać jako „inną pracę” cały czas spędzony na innych czynnościach niż prowadzeniu pojazdu objętego zakresem stosowania rozporządzenia 561/2006. Zapisu tego dokonuje się ręcznie na wykresówce, na wydruku lub przy użyciu funkcji ręcznego wprowadzania danych do urządzenia rejestrującego.

Po trzecie, każda zmiana pojazdu powinna być odnotowana. Jeśli chodzi o kierowców posługujących się tachografami cyfrowymi i używających kart kierowcy, wystarczy tylko zalogować swoją kartę – na karcie kierowcy zostaną automatycznie zapisane wszystkie dane techniczne kolejnego pojazdu, w tym jego numer rejestracyjny. Kierowca musi jednak dokonać wpisów ręcznych dotyczących czasu pomiędzy zmianą auta. Musi uzupełnić swoją aktywność w czasie między opuszczeniem pierwszego pojazdu a rozpoczęciem jazdy w drugim.

W przypadku tachografów analogowych kierowca ma obowiązek wprowadzić na wykresówkę odpowiednie informacje, w tym informacje o zmianie pojazdu. Jeżeli kierowca przesiada się może odnotować na wykresówce/wydruku „zmiana pojazdu, nr. rejestracyjny, oraz stan licznika pojazdu, na którym będzie kontynuował pracę".  Jeżeli istnieje znacząca różnica czasu pomiędzy godziną zakończenia pracy na pierwszym pojeździe a godziną rozpoczęcia pracy na drugim pojeździe, na odwrocie wykresówki należy ręcznie zapisać swoją aktywność.

Kierowca, który zmienia auto z tachografem analogowym na pojazd z tachografem cyfrowym, musi w środkowym polu wykresówki wpisać miejsce jej wyjęcia, datę zakończenia użytkowania wykresówki oraz stan licznika końcowego w chwili wyjęcia tarczki. Następnie musi poprawnie zalogować swoją kartę i wpisać ręcznie w tachografie cyfrowym  czas pomiędzy zmianą pojazdów.

Proszę pamiętać, iż w każdym przypadku należy pamiętać, aby zachowana została ciągłość zapisu zgodnie z normami dotyczącymi czasu pracy, czasu jazdy oraz przerw kierowcy. Natomiast nierejestrowanie za pomocą urządzenia rejestrującego lub cyfrowego urządzenia rejestrującego na wykresówce lub karcie kierowcy wskazań urządzenia w zakresie aktywności kierowcy i przebytej drogi podlega każe grzywny w wysokości 2000 zł. Oznacza to, że karta kierowcy musi pozostać w tachografie od rozpoczęcia aktywności do momentu zakończenia pracy.

Podstawa prawna:

• Rozporządzenie 561/2006 w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego

Stan prawny publikacji (data): 2017-09-24