SDR a granice odpowiedzialności
- Napisała Marta Matuszewska
- Kategoria: Ekspert radzi - prawo transportowe dla opornych
Przewoźnik wskazuje, że jego odpowiedzialność za szkodę w przewożonym towarze jest ograniczona do wartości SDR. Czym w takim razie jest SDR i w jaki sposób można poznać jego wartość?
Odpowiedź eksperta: SDR - jest to skrót od angielskiego zwrotu Special Drawing Rights, czyli Specjalne prawa ciągnienia i oznacza międzynarodową jednostkę walutową, mającą charakter pieniądza bezgotówkowego, czyli wyłącznie pieniądza rozrachunkowego. SDR-y zostały utworzone w celu stabilizacji międzynarodowego systemu walutowego w 1967 roku, wprowadzone w 1970 roku jako narzędzie w walce z grożącym kryzysem płynności. SDR-y są m.in. wykorzystywane przy porównywaniu kursów walut w rozliczeniach międzynarodowych.
Od 1974 roku wartość jest wyznaczana na podstawie koszyka walutowego, w proporcjach zależnych od wagi danej waluty w międzynarodowych transakcjach finansowych. W Polsce kurs ustalany jest przez Narodowy Bank Polski, który wylicza bieżące kursy średnie walut obcych oraz jednostki rozrachunkowej Międzynarodowego Funduszu Walutowego (czyli SDR), w złotych. Najlepiej więc wartość SDR sprawdzać na stronie NBP.
Rzeczywiście, tak jak przewoźnik twierdzi, konwencje dotyczące transportu międzynarodowego wskazują SDR jako jednostkę przeliczeniową, przy ustalaniu wysokości limitu odpowiedzialności przewoźnika za szkodę w transporcie. Kwoty wskazane w konwencjach są przeliczane na walutę krajową według kursu tej waluty w kraju, w którym toczy się spór.
Generalnie obowiązuje zasada, że jeżeli rodzaj i wartość towarów nie zostały zadeklarowane przed załadowaniem i zamieszczone w liście przewozowym (CMR, konosamencie, bill of lading, waybill) to przewoźnik nie jest odpowiedzialny za straty lub uszkodzenia dotyczące towarów lub z nimi związane ponad kwotę stanowiącą równowartość jednostek rozliczeniowych za opakowanie, jednostkę albo za kilogram wagi brutto towarów straconych lub uszkodzonych.
Wartość limitów odpowiedzialności jest różna w zależności od rodzaju transportu i konwencji, na podstawie której jest wykonywany.
Transport międzynarodowy |
Podstawa prawna |
Limit odpowiedzialności wg wagi |
Limit odpowiedzialności wg jednostki |
morski |
Reguły hasko-visbijskie |
2 SDR za kg |
666,67 SDR za jednostkę ładunku |
Reguły hamburskie |
2,5 SDR za kg |
835 SDR za jednostkę ładunku |
|
Reguły rotterdamskie |
3 SDR za kg |
875 SDR za jednostkę ładunku |
|
śródlądowy |
CMNI |
2 SDR za kg |
666,67 SDR za jednostkę ładunku, 1 500 SDR za kontener, 25 000 SDR za ładunek w kontenerze |
drogowy |
CMR |
8,33 SDR za kg |
brak |
kolejowy |
CIM – COTIF |
19 SDR za kg |
brak |
lotniczy |
Konwencja montrealska |
19 SDR za kg |
brak |
Stan prawny publikacji (data): 2017-07-23
Marta Matuszewska
Radca prawny zajmujący się obsługą prawną przedsiębiorstw w zakresie transportu, spedycji, logistyki w całym łańcuchu dostaw. Posiada doświadczenie w obsłudze przewoźników oraz podmiotów zajmujących się logistyką i spedycją. Doradza także przedsiębiorcom korzystającym z usług przewoźników i innych podmiotów z branży.
Ekspert, z-ca redaktora naczelnego i Project Manager portalu www.PrawoiLogistyka.pl. Wykładowca w Wyższej Szkole Logistyki w Poznaniu. Wieloletni pracownik Instytutu Logistyki i Magazynowania. Szkoleniowiec, który biegle posługuje się językiem angielskim. Jako zwolennik nowoczesnych rozwiązań, współtwórca projektu iRadcowie w Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Poznaniu. Prywatnie miłośnik podróży.
Porady prawne są dostarczane przez ekspertów portalu www.prawoilogistyka.pl, którzy specjalizują się w prawie przewozowym, prawnych aspektach obrotu z zagranicą i prawa celnego, w tym trade compliance i compliance w transporcie.