WIEDZA

Badacze zajmujący się problematyką zarządzania od dawna poszukują odpowiedzi na pytania dotyczące podstaw sukcesu przedsiębiorstw - co decyduje o czołowej pozycji rynkowej, tworzeniu wartości dla interesariuszy czy zdobywaniu trwałej przewagi konkurencyjnej. Badania w tym obszarze zarządzania dotyczą w wielu przypadkach zagadnień zmian organizacyjnych, skierowanych na rozwój przedsiębiorstwa w kierunku zapewniającym wzrost efektywności, innowacyjność czy przywództwo produktowe.

Przedsiębiorstwa są typowymi przykładami systemów złożonych. Zarządzanie nimi, jako zbiorami wielu synergicznie powiązanych ze sobą elementów, wymaga zatem wiedzy i narzędzi z zakresu cybernetyki i teorii systemów. To stwierdzenie odnosi się także do zarządzania logistycznego - jednej z najdynamiczniej rozwijających się dziedzin zarządzania. Wiedza systemowa jest tu potrzebna, ponieważ umożliwia sprawniejsze identyfikowanie i eliminowanie powstających w przedsiębiorstwie-systemie sprzeczności oraz udoskonalanie go tak, aby jego elementy synergiczne ze sobą współdziałały.

Współcześnie do zasadniczych celów logistyki zalicza się, oprócz typowych decyzji jak: zmniejszenie zapasów, optymalizacja wykorzystania infrastruktury, wzrost pracy personelu, usprawnienie procesu zarządzania, poprawa poziomu obsługi klienta. Ponadto eliminacja ogniw pośrednich, szybki i bezawaryjny przepływ informacji, a także skrócenie czasu realizacji dostaw, przekładają się w końcowym efekcie na obniżenie kosztów przepływu dóbr. Takim instrumentem, który wspiera zmniejszanie kosztów są modele optymalizacji tras przewozowych.

Rachunek kosztów działań (ang. Activity-based Costing - ABC) jest nowoczesną metodą kalkulacji kosztów i oceny rentowności. Stan jej zastosowań w Polsce jest stosunkowo niski i nie zmienił się znacząco na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat. Dotyczy to zwłaszcza sektora małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), na co wskazują [...] badania przeprowadzone w Polsce przez Zielińskiego. Tezę tę potwierdzają doświadczenia autora niniejszego artykułu z badań prowadzonych od ponad dziesięciu lat w przedsiębiorstwach z sektora MŚP różnych branż.

Koordynacja działań w systemach złożonych, jak łańcuchy i sieci dostaw, nabiera istotnego znaczenia. Łańcuch dostaw to zbiór powiązanych ze sobą biznesowo przedsiębiorstw, które tworzą metastrukturę o charakterze systemowym, w której elementy (przedsiębiorstwa) pozostają w stanie silnych interakcji. Przebiegają one między elementami należącymi do różnych i często niedopasowanych organizacji. Taki system rozumieć można jako system wieloagentowy (składający się z wielu aktorów o dużej różnorodności). Stąd potrzeba działań polegających na koordynacji działań.

Analiza rozwoju teorii i praktyki zarządzania logistycznego w ramach poszczególnych obszarów działalności człowieka pozwala na zidentyfikowanie aktualnie obserwowanych zmian w podejściu do logistyki. Zmiany te koncentrują się na orientacji nie tylko na sferę gospodarczą związaną z nieustanną redukcją kosztów logistycznych, skracaniem kanałów dystrybucji i optymalizowaniem przepływów materialnych i informacji, ale także zastosowaniem działań ze sfery usług społecznych, które mają służyć poprawie jakości życia i ukierunkowane są głownie na redukcję negatywnych skutków logistyki.

Jednym z najistotniejszych powodów zainteresowania jakością w procesach logistycznych jest dążenie do zapełnienia luk występujących pomiędzy potrzebami i wymaganiami klientów a wynikami uzyskiwanymi w rzeczywistości, czyli uniknięcie różnicy między jakością oczekiwaną a dostarczaną klientowi.

Wśród różnorodnych czynników wpływających na rozwój i konkurencyjność regionalną, ogromnego znaczenia nabiera stosowanie w praktyce nowoczesnych koncepcji zarządzania oraz jakość zagospodarowania przestrzennego i adekwatność rozmieszczenia różnorodnych funkcji gospodarowania w przestrzeni. Na czołowe miejsce wśród tych koncepcji wysuwa się zarządzanie logistyczne, którego cechą jest uniwersalizm, pozwalający na odnoszenie jego zasad również do układów typu: miasto, aglomeracja czy region. Rozwiązania stosowane dotąd z powodzeniem w logistyce biznesowej można w ten sposób przełożyć na grunt zarządzania regionem i miastem. Metody i techniki wypracowane przez logistykę w sektorze biznesu coraz częściej znajdują zastosowanie w profesjonalnym zarządzaniu w układach przestrzennych.