Wyznaczniki projektowania zarządzania logistyką w organizacjach
- Jacek Szołtysek
- Kategoria: Logistyka
Sięganie po rozwiązania logistyczne dla wspierania procesów zarządzania podmiotami – zarówno gospodarczymi, jak i ze sfery pozagospodarczej – staje się coraz bardziej powszechne, gdyż opinie o skuteczności rozwiązań opartych o zarządzanie logistyczne stają się powszechnie znane i udokumentowane. Niezależnie od tego, rozszerza się zakres stosowania logistyki. Próby aplikowania jej rozwiązań obserwujemy zarówno w sferze usług niematerialnych (jakkolwiek by to dziwnie nie brzmiało), jak też w obszarze podmiotów sektora publicznego. Można tu zadać pytanie o zakres stosowania logistyki – odpowiedź jest stosunkowo prosta – im więcej skutków (rezultatów działań) zależy od wsparcia logistycznego, tym większy jest zakres zarządzania logistycznego. Dlatego, jeżeli uznamy, że skuteczność funkcjonowania tych jednostek jest zależna w określonym zakresie od sprawności przepływów materiałowych, wówczas decyzja o nadaniu logistyce odpowiedniej rangi i wmontowaniu jej w strukturę organizacyjną organizacji staje się decyzją o charakterze strategicznym.
W takim przypadku koniecznością staje się ustalenie formalnej postaci zarządzania logistyką. „Zarządzanie logistyką polega na kształtowaniu aparatu zarządzającego sferą logistyki w organizacji. W szczególności mam tu na myśli szereg działań, zmierzających do ustalenia zakresu działań logistycznych i usytuowania logistyki w strukturze organizacyjnej podmiotu. Przedmiotem zarządzania logistyką jest też tworzenie stosunków (reguł) organizacyjnych oraz ustalanie zasad funkcjonowania komórek organizacyjnych sfery realnej. W zakres tego pojęcia wchodzi również dobór kompetencji pracowników logistyki na wszystkich szczeblach zarządzania”.
Logistyka – logistyka społeczna – podmioty sektora publicznego Tradycja logistyki, wywodzona ze starożytności, a logistyki gospodarczej w zasadzie od lat 20-tych ub. wieku dowodzi, że stosowanie koncepcji logistycznych może stać się źródłem uzyskiwania przewagi na polu, na którym dochodzi do starcia różnych interesów. W logistyce wojskowej uzyskujemy przewagę militarną nad wrogiem, gwarantując bezpieczeństwo regionu, ludzi w nim przebywających. W logistyce gospodarczej mówimy o przewadze konkurencyjnej, gwarantującej osiąganie zysku przez podmiot gospodarujący. W logistyce społecznej, której historia jest znacznie krótsza, bo niespełna 10-letnia, owa przewaga dotyczy zwiększenia skuteczności i korzystności działań organizacji, prowadzących do zwiększenia jakości życia poprzez ułatwienie wszystkim obywatelom, bądź określonym grupom obywateli, dostępu do organizacji i instytucji świadczących usługi, bądź wytwarzających dobra niezbędne dla godnego życia. Te organizacje nazwę podmiotami sektora publicznego. Często ten obszar działalności na rzecz ludzi związany jest z funkcjonowaniem i z jakością zarządzania w sektorze publicznym, czy też z zarządzaniem sprawami publicznymi. Do niedawna ten obszar działalności zarządczej był słabo zgłębiony i w istocie niedoceniony. S. Sudoł zauważa, że zarządzanie publiczne wchodzi w skład rozszerzonego pojęcia zarządzania i jest wyrazem otwarcia się nauk zarządzania na nowe, ważne dziedziny i problemy życia społecznego, przyczyniając się do podnoszenia ich sprawności i efektywności. Szczególnie ostatnio wskazuje się na kwestie efektywności w tym obszarze, słusznie zauważając, że pieniądz publiczny należy wydawać w sposób efektywny. Uważam jednak, że pryzmat efektywności w podejmowaniu decyzji publicznych należy zamienić wymiarem korzystności, zaś sprawnościowy – skutecznością. Kategoria korzystności jakiegoś działania jest wielkością mianowaną. Przy jej ocenie bierzemy pod uwagę zarówno elementy wyniku użytecznego, jak i wszelkie elementy kosztu. Korzystność dotyczy zarówno zamierzonych, jak i niezamierzonych skutków działania. Korzystność może być także utożsamiana z pojęciem wartości dodanej.
Generalnie można za J. Zieleniewskim powiedzieć, że „działanie jest korzystne, jeżeli cenność wyników użytecznych, jest większa niż cenność kosztów”. Skutecznymi (inaczej celowymi) określić należy takie działania lub sposoby działania, które w jakimś stopniu „prowadzą do skutku zamierzonego jako cel”. Działanie jest więc skuteczne, kiedy umożliwia lub powoduje osiągnięcie celu. Miarą skuteczności jest tylko stopień zbliżenia się do celu (osiągnięcia, umożliwienia lub ułatwienia osiągnięcia celu). Przy ocenie skuteczności nie bierze się pod uwagę kosztu, a spośród składników wyniku użytecznego tylko skutki przewidywane. Współcześnie skuteczność jakiegoś działania oznacza podejmowanie właściwych decyzji i z powodzeniem wprowadzanie ich w życie lub – nieco szerzej – to także umiejętność wyznaczania odpowiednich celów. Zatem należy wnioskować, że również doświadczenia praktyczne logistyki, jak też specjalnie opracowywane koncepcje odwołujące się do sfery publicznej, mogą zwiększać skuteczność i korzystność procesów istotnych z punktu widzenia zaspokajania potrzeb społecznych. Z punktu widzenia teorii i praktyki, pojawiające się problemy społeczne są rozwiązywane głównie dzięki działaniom podejmowanym przez organizacje publiczne w obszarze zdefiniowanym jako sektor publiczny. Wymienione zastosowania logistyki nie wpływają jednak na jej istotę, zaś różnice polegają jedynie na innym formułowaniu wiązek celów, zatem nieco innym kształtowaniu przepływów materialnych i informacyjnych. Stąd zbadanie wyznaczników projektowania form organizacji logistyki w przedsiębiorstwie, w moim przekonaniu, może być użyteczne również w obszarze logistyki społecznej.
Artykuł zawiera 26300 znaków.
Źródło: Czasopismo Logistyka