WIEDZA

Lata świetności transportu kolejowego przypadają na okres lat 80. Na terenie Polski kolej odgrywała bardzo ważną rolę przewożąc największą ilość pasażerów jak również towarów, co wynikało przede wszystkim z niskiego poziomu rozwoju pozostałych gałęzi transportu. Zmiany gospodarcze w Polsce spowodowały z jednej strony likwidację wielu fabryk i zakładów przemysłowych oraz znaczne ograniczenie pracy przemysłu wydobywczego, a z drugiej strony dynamiczny rozwój transportu drogowego, co skutkowało drastycznym spadkiem zapotrzebowania na usługi kolei. Stopniowe zmiany w strukturze generowanych przez przemysł ładunków, z masowych na drobnicowe i wysoko przetworzone, jak również podobne trendy w międzynarodowej wymianie handlowej nie pociągały za sobą czynności dostosowawczych polskiego systemu transportu kolejowego, począwszy od zaplecza taborowego, poprzez systemy informatyczne, skończywszy na infrastrukturze punktowej.
Wiek XXI to bezsprzeczna dominacja transportu samochodowego (z uwagi na jego dostępność szybkość oraz elastyczność), zaś transport kolejowy nie odgrywa już decydującego znaczenia. Trudną sytuację transportu kolejowego w Polsce, jak również w Europie, pogorszył jeszcze kryzys gospodarczy w 2008 oraz 2009 roku, który miał wpływ nie tylko na spadek ładunków nadawanych do przewozu przez stałych klientów (kopalnie, huty), ale również na odchodzenie klientów od kolei w poszukiwaniu tańszych rozwiązań transportu samochodowego, szczególnie przy przewozie mniejszych partii towarów. Należy przyznać, że podstawowe cechy tradycyjnych rozwiązań transportu kolejowego w coraz mniejszym stopniu odpowiadają współczesnym wymogom jakościowym, szczególnie w przewozach ładunków.

W ostatnim czasie w literaturze obcojęzycznej zaczyna funkcjonować pojęcie "logistyka publiczna". Jednak do tej pory nie doczekało się ono jednoznacznego zdefiniowania i konceptualizacji. Wynikać to może z faktu, że wszelkie działania logistyczne wykorzystujące dobra komunalne, jak na przykład infrastrukturę drogową, są przynajmniej w części publiczne. Pojęcie to jednak nie jest rozpatrywane w kontekście infrastrukturalnym, a raczej czynności logistycznych związanych z realizacją zadań publicznych. Dlatego alternatywą mógłby być ewentualnie termin "logistyka zadań publicznych". Nasuwa się jednak pytanie, czy rodzący się tu obszar badawczy uprawnia do nadania mu osobnej nazwy i sformułowania nowego pojęcia w naukach o zarządzaniu. Niemniej jednak powaga związanych z tym terminem zjawisk wymaga omówienia.

Większość dostępnych krajowych opracowań poświęconych zarządzaniu łańcuchem dostaw koncentruje się wyjaśnieniu pojęcia i istoty koncepcji oraz na prezentacji przykładów jej praktycznych rozwiązań. Należy zauważyć, że we wspomnianych publikacjach stosunkowo mało miejsca poświęca się na prezentację problemów strategicznego zarządzania łańcuchami dostaw. Nieliczni autorzy zwracają uwagę na wymiar strategiczny procesu zarządzania łańcuchem dostaw i problemy z nim związane. Istniejąca luka w krajowej literaturze z zakresu zarządzania strategicznego łańcuchem dostaw wymaga uzupełnienia, które - zdaniem autorów - będzie stanowić podstawę do pełniejszego zrozumienia omawianej koncepcji.

Stale rosnące zainteresowanie przedsiębiorstw produkcyjnych i dystrybucyjnych racjonalizacją procesów transportowych oraz optymalizacją sieci dystrybucji - zarówno w zakresie analizy poprawności realizowanych procesów, jak i w kolejnych etapach ich kontroli, z wykorzystaniem mierników i wskaźników techniczno - ekonomicznych, a w szczególności wskaźników kosztowych, stało się podstawą do podjęcia prac, których celem było opracowanie metodyki wykorzystania podejścia procesowego z elementami kontrolingu w zakresie analizy transportu.
W związku z powyższym, w opracowanej metodyce autorka wykorzystała podejście procesowe, które ułatwia opisywanie aktualnie realizowanych czynności organizacyjnych w zakresie transportu w badanym przedsiębiorstwie. Uzupełnieniem prowadzonej w ramach metodyki analizy procesowej jest kontroling realizowanych procesów. Wynikiem zastosowania opisanej metodyki jest analiza efektywności funkcjonowania procesów w obszarze transportu, na podstawie której definiowane są działania, których implementacja prowadzi do racjonalizacji procesów biznesowych w przedsiębiorstwie.

W ostatnim dziesięcioleciu obserwuje się znaczny wzrost liczby katastrof naturalnych na świecie. Średnia zgonów spowodowanych klęskami żywiołowymi w ostatniej dekadzie wyniosła 78 000 rocznie, co stanowiło ponad 82% wzrost zgonów tego typu, w porównaniu do ostatniej dekady XX wieku.
Wspomniana tendencja wzrostowa dotycząca katastrof naturalnych przyczynia się do poszukiwania sposobów prowadzących do podwyższenia skuteczności niesionej pomocy. Jednym z obszarów zwiększania skuteczności udzielanej pomocy jest właśnie logistyka akcji humanitarnych, zwana również logistyką akcji pomocowych lub zwyczajnie - logistyką humanitarną (ang. humanitarian logistics). Narzędzia i metody - znane w dużej mierze z logistyki biznesowej i wojskowej - można z sukcesem zaadoptować do obszaru zarządzania akcjami humanitarnymi. Logistyka może zatem pomóc w prawidłowej organizacji akcji humanitarnych, a dokładniej: pozyskać niezbędne zasoby (potrzebne do udzielenia pomocy poszkodowanym), zapewnić ich dostawy oraz zabezpieczyć procesy przechowywania, jak i rozdziału środków pomocowych poszkodowanym. Reasumując, działania te prowadzą do głównego celu - udzielenia sprawnej pomocy i usunięcia skutków katastrofy.
Logistyka akcji humanitarnych nie ogranicza się do niesienia pomocy ofiarom poszkodowanym jedynie w katastrofach naturalnych, ale obejmuje swoim zakresem również ofiary poszkodowane w katastrofach wywołanych działalnością człowieka. Pomoc humanitarna musi być zawsze nacechowana - zgodnie z główną zasadą humanitaryzmu - szacunkiem dla drugiego człowieka i dążeniem do ograniczania mu cierpień.

W dniu 18 maja 2011 roku w Wyższej Szkole Bankowej we Wrocławiu odbył się Dzień Logistyki. Organizatorzy imprezy zapewnili wiele atrakcji, m.in. zaprosili kilku bardzo ciekawych gości. Udział ekspertów z branży logistycznej zagwarantował wysoki poziom merytoryczny wygłaszanych referatów. Wystąpienia i prezentacje zaproszonych gości umożliwiły obecnym jak i przyszłym studentom bezpośredni kontakt zarówno ze środowiskiem biznesowym jak i naukowym branży logistycznej. W Dniu Logistyki wzięło udział około 200 uczestników, w tym studenci stacjonarni i niestacjonarni oraz uczniowie szkół ponadgimnazjalnych, nie zabrakło również przedstawicieli biznesu, którzy prezentowali osiągnięcia swoich przedsiębiorstw. Patronat medialny nad imprezą objęły czasopisma branżowe: "Logistyka" oraz "Infrastruktura i transport".