Warunki bezpiecznego przechowywania substancji niebezpiecznych zgodnie z wytycznymi unijnymi "REACH" i "CLP"
- Kizyn Michał
- Kategoria: Logistyka
Znaczenie warunków przechowywania dla bezpiecznego magazynowania
Pod pojęciem warunków przechowywania należy rozumieć zespół czynników i działań technicznych, technologicznych i organizacyjnych zmierzających do zachowania jakości i ilości wyrobów w czasie ich przebywania w magazynie, a także dla zapewnienia bezpiecznych warunków pracy personelu magazynowego, bezpieczeństwa budowli i mienia magazynowego oraz środowiska naturalnego. Do podstawowych czynników zapewniających wymagane warunki przechowywania wyrobów zaliczamy: rodzaj przestrzeni magazynowej; wymagania konstrukcyjno - budowlane i instalacyjne, które wynikają z właściwości fizykochemicznych i biologicznych wyrobów; warunki klimatyczne w magazynie w zakresie temperatury, wilgotności względnej, stopnia zanieczyszczenia powietrza, oraz ilości wymiany powietrza; sposób składowania wyrobów oraz sposób rozmieszczenia wyrobów w strefie składowania; możliwość składowania z innymi wyrobami lub konieczność składowania w pomieszczeniu wydzielonym; dopuszczalne okresy przechowywania wyrobów (okresy przydatności do spożycia, okresy trwałości itp.); rodzaje ochron osobistych dla pracowników magazynowych spełniające wymagania na przykład higieniczno - sanitarne, zabezpieczenia przed substancjami żrącymi itp.; procedury, urządzenia i środki, które należy zastosować w sytuacjach awaryjnego uwolnienia się substancji lub materiału (wycieku, ulatniania, rozpylania), a także dla jej neutralizacji.
W czasie, kiedy surowce, materiały, półfabrykaty oraz wyroby gotowe przebywają w magazynie, zachodzą procesy, które mają wpływ na ich zmiany ilościowe, jakościowe i użytkowe, a także mogą powodować zagrożenia bezpieczeństwa dla ludzi, obiektu i środowiska. Jeżeli w magazynie zapewnione zostały właściwe, wymagane przez składowane wyroby warunki przechowywania - wówczas procesy te przebiegają zgodnie z przyjętymi normami i z zachowaniem ustalonych dla nich parametrów. W przypadku składowania niebezpiecznych substancji chemicznych (na przykład cieczy palnych), przekroczenie temperatury powietrza w pomieszczeniu magazynowym może spowodować niekontrolowany wzrost ciśnienia wewnątrz opakowań, ich rozszczelnienie, ulatnianie palnych lub wybuchowych gazów oraz niebezpieczne zagrożenie pożarem lub wybuchem. Zagrożenia takie mogą występować także w przypadku składowania w jednym pomieszczeniu różnych substancji, które w sposób niebezpieczny reagują ze sobą, powodując zagrożenie palne czy wybuchowe. Jednocześnie nieprzestrzeganie stosowania wymaganych ochron osobistych oraz ustalonych procedur postępowania przy kontakcie z tymi substancjami może spowodować zagrożenie zdrowia lub życia pracowników magazynowych, zagrożenie dla magazynu, a także dla otoczenia i środowiska naturalnego.
W dobrze prowadzonym magazynie nie powinno nigdy dochodzić do sytuacji, gdy dopiero przykry zapach, zmiana konsystencji, barwy, objętości, stanowi dla magazyniera sygnał, że należy podjąć kroki zapobiegawcze. Ponieważ cechy fizykochemiczne i biologiczne składowanych wyrobów są bardzo różne, dla zapewnienia bezpiecznych warunków magazynowania każdy wyrób wymaga indywidualnej i częstej kontroli parametrów i procedur wynikających z ustalonych w odpowiednich normach i przepisach warunków przechowywania.
Zagrożenie bezpieczeństwa w magazynie od składowanych niebezpiecznych substancji chemicznych
Z produkowanych obecnie przez przemysł chemiczny wyrobów około 35% stanowią wyroby w postaci substancji i preparatów chemicznych, charakteryzujące się niebezpiecznymi właściwościami fizykochemicznymi. Są to wyroby o właściwościach niebezpiecznych, które w procesie magazynowania (w czasie wykonywania czynności przeładunkowych, przemieszczania, składowania, przechowywania) mogą stworzyć zagrożenia bezpieczeństwa w magazynie. Ta grupa wyrobów została wyodrębniona, sklasyfikowana oraz - dla odróżnienia od pozostałych wyrobów - nazwana niebezpiecznymi substancjami chemicznymi.
Magazynowanie substancji chemicznych i materiałów niebezpiecznych, charakteryzujących się właściwościami agresywnymi (palnymi, wybuchowymi, toksycznymi, rakotwórczymi itp.) stwarza wysoki stopień zagrożenia bezpieczeństwa dla obiektu magazynowego, składowanych w nim zapasów magazynowych, wyposażenia technologicznego, otoczenia magazynu i środowiska, a w szczególności dla zatrudnionych w nim pracowników. Składowanie w magazynach dużych ilości tych agresywnych substancji stwarza wysoki stopień zagrożenia bezpieczeństwa szczególnie w sytuacjach awaryjnych. W sytuacjach takich, powstałych w wyniku dostawy do magazynu substancji chemicznej czy materiału niebezpiecznego w niewłaściwym (najczęściej nieszczelnym) opakowaniu, w przypadku zastosowania nieodpowiednich urządzeń do przeładunków i składowania, zastosowania nieodpowiednich ochron osobistych, a także w przypadku uszkodzenia opakowania w wyniku nieprawidłowo wykonywanych czynności magazynowych (szczególnie przy przelewaniu czy przesypywaniu) lub błędu pracownika magazynowego przy wykonywaniu tych czynności - może nastąpić niekontrolowane uwolnienie substancji do otoczenia (wyciek, ulotnienie, wysypanie), wywołując zagrożenie bezpieczeństwa poprzez powstanie pożaru, wybuchu, skażenia przestrzeni magazynowej, otoczenia magazynu lub środowiska, powodując często utratę zdrowia lub życia pracowników oraz wielkie straty i szkody materialne. Pożar, wybuch lub eksplozja to najczęstszy wynik niewłaściwego magazynowania substancji chemicznych czy materiałów niebezpiecznych.
Zmniejszenie zagrożenia bezpieczeństwa w magazynie oraz warunki dla jego maksymalnego wyeliminowania będą stworzone wówczas, gdy agresywne właściwości tych substancji oraz zagrożenia, jakie mogą one spowodować w magazynie, zostaną szczegółowo rozeznane oraz gdy zostaną spełnione i wprowadzone do magazynu odpowiednie zalecenia, wymagania i warunki dotyczące bezpiecznego ich stosowania, które zostały zawarte w obowiązujących przepisach prawnych, normach i normatywach.
Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka" 6/2010.