Wariantowy projekt usprawnienia systemu gospodarki paletami dla operatora logistycznego
- Andrzej Ratkiewicz, Rafał Mikołajczuk
- Kategoria: Logistyka
Funkcjonujące obecnie łańcuchy dostaw są doskonalone na wszystkich etapach swojej działalności, począwszy od dostarczania materiałów, poprzez planowanie i produkcję wyrobów gotowych, aż po dystrybucję towarów. Przedsiębiorstwa starają się eliminować wszystkie niedoskonałości napotykane w przepływach towaru do klientów. Skupienie na realizacji transportu produktu do klienta jest tak duże, że często zapominane są pozostałe elementy z obszaru logistyki, które wpływają na koszty firmy. Należy do nich m.in. gospodarka paletowa.
Obecnie coraz większa uwaga jest zwracana na przepływy materiałów, odpadów oraz opakowań, pochodzące od klientów, a powracające do przedsiębiorstw. O ile przepływ zwrotów reklamacyjnych jest stale monitorowany (aby budować jak najlepsze relacje z klientem), o tyle często pomijany zostaje przepływ opakowań zwrotnych, powracających od klienta. W tym kontekście urządzenie pomocnicze, jakim jest paleta płaska, może być utożsamione z opakowaniem zwrotnym.
Wiele firm transportowych przy obrocie paletowym wykorzystuje tzw. system pulingowy. Systemy pulingowe dzielą się na otwarte – zbiór palet wymiennych, z których mogą korzystać wszyscy uczestnicy danego obrotu towarowego, oraz zamknięte – zbiór palet, z którego korzystają tylko podmioty obsługiwane przez operatora, które są jego własnością. W takim przypadku właścicielem palet jest operator określonej puli palet, który wypożycza nośniki swoim klientom. Są one dostarczane do klientów, u których następuje formowanie jednostek ładunkowych paletowych i w następnej kolejności są one wysyłane przez sieć transportową operatora do klientów finalnych.
Stan istniejący przedsiębiorstwa w zakresie gospodarki paletami
Przepływ palet przez sieć transportową badanego przedsiębiorstwa odbywa się wg zilustrowanej na rysunku 1 otwartej puli paletowej. Najpierw nowe palety są zamawiane bezpośrednio od producenta. W momencie dostawy do klienta są one kontrolowane pod względem ilościowym oraz jakościowym. Daje to możliwość zgłaszania reklamacji i ewentualnego zwrotu pojedynczych palet bądź całej dostawy. W przypadku przyjęcia palet zostają one odpowiednio podzielone zgodnie z saldami klientów; następnie są zabezpieczane i zwracane do klientów – firm dystrybucyjnych. U nich formowane są jednostki ładunkowe paletowe, które następnie przez firmę transportową dostarczane są do klientów ostatecznych – odbiorców towarów. W tym momencie pojawiają się 2 możliwości dalszego losu palet. Mogą one bowiem zostać u klienta na saldzie paletowym i w przyszłości zostać odebrane, bądź klient musi wydać z powrotem paletę. Ponieważ bardzo rzadko zdarza się, żeby klient mógł od razu rozładować dostawę i oddać kierowcy ten sam nośnik, na którym towar został dostarczony, często zostaje wydawana inna paleta, również mająca spełniać normy EUR/EPAL. Następnie palety wracają z powrotem do firmy transportowej, gdzie następuje ich kontrola ilościowa i jakościowa, i zapadają decyzje o ich dalszym losie – czy pozostaną ponownie wprowadzone do obiegu, czy wymagają naprawy, bądź czy trzeba poddać je kasacji.
Rys. 1. Relacje w ramach otwartej puli paletowej (strzałki przerywane symbolizują przepływy zwrotne).
Źródło: opracowanie własne na podstawie: Jacyna M., Lewczuk K., Projektowanie Systemów Logistycznych, Wydawnictwo Naukowe PWN SA, Warszawa 2016.
Zarządzany w ten sposób system paletowy generuje bardzo dużą pracochłonność, związaną z ciągłą potrzebą kontroli ilościowej oraz jakościowej palet. Nośniki za każdym razem, gdy trafiają do firmy transportowej, poddawane są procesowi kontroli w celu wyeliminowania wprowadzenia do obiegu nośników niskiej jakości. W celu zwymiarowania ze względu na koszty posłużono się metodyką zawartą w książce: Jacyna M., Lewczuk K., Projektowanie Systemów Logistycznych, Wydawnictwo Naukowe PWN SA, Warszawa 2016. Tablice 1-7 zawierają roczne zestawienie wartości parametrów pomocniczych, niezbędnych do określenia kosztów generowanych przez stosowany obecnie system gospodarki paletami. Założono dodatkowo, że stała miesięczna liczba nowych palet kupowanych przez firmę, wynosi 325. Generuje to roczne koszty w wysokości: 325 [palet/mies.] x 12 [mies./rok] x 25 [zł/paleta] = 103 500 [zł/rok].
Całkowite koszty palet wynoszą wówczas: 12 600 [zł/rok] + 103 500 [zł/rok] = 116 100 [zł/rok]. Przyjęto, że jedno miejsce paletowe (mp) składa się z 15 palet.
Firmy transportowe, zakupujące nowe palety u producentów, zwracają im często przy zakupie nowych nośników nośniki niespełniające wymagań norm Euro. Dzięki temu działaniu pozbywają się problemu utylizacji nośników, natomiast producenci często wykorzystują drewno z tego typu palet przy produkcji wsporników.
Cały artykuł jest dostępny poniżej w formacie PDF.
Artykuł pochodzi z czasopisma LOGISTYKA 6/2018.
e-wydanie czasopisma jest dostępne w naszej ofercie!
