Logistyka społeczna. Jak postrzeganie roli człowieka zmieniało decyzje logistyczne

W celu wzmocnienia oporu wobec istnienia logistyki społecznej sięga się nie do obalania jej koncepcji, ale do wskazywania "nowych" powodów, dla których takie wydzielenie nie jest zasadne – bowiem zdaniem krytyków "u podstaw rozwoju wszelkich koncepcji logistycznych leżą zmieniające się w czasie potrzeby i struktury społeczne, które określają poziom rozwoju cywilizacyjnego", a logistyka jest powiązana koncepcyjnie z łańcuchami dostaw, w których "kluczową rolę odgrywają relacje i współzależności nakreśla nowy paradygmat w postaci teorii sieci społecznych ze wszelkimi ich konsekwencjami", a te ostatnie "opierają swoje funkcjonowanie na kompromisie pomiędzy efektywnością i skutecznością zaspokajania potrzeb społecznych, wykorzystując heterogeniczny charakter przepływów zasobów", to brak jest "jednoznacznej odpowiedzi, czy logistyka społeczna stanowi trzecią "czystą" postać logistyki, która powinna w teorii stworzyć własną tożsamość". Takie rozważania, do których w dalszej części odniosę się, zawiera artykuł A. Sadowskiego, zatytułowany: Logistyka społeczna. Dyskurs paradygmatyczny, opublikowany w 2018 roku. Ponieważ treść artykułu, jak również dobrane przez tegoż Autora argumenty, są czasami chybione lub zniekształcone, postanowiłem odnieść się do nich pokrótce w ostatniej części tego artykułu.

Istota logistyki społecznej
W artykule "Logistyka społeczna - kontrowersje wokół jej istoty" wraz ze współautorami (S. Twaróg i R. Jeż) napisałem: "Prezentując istotę koncepcji logistyki społecznej, warto posłużyć się metaforą podróży przez krainę logistyki, gdy kierunek, do którego zmierzamy, jest coraz mniej pewny, mimo że drogę wytyczają znane nam paradygmaty. Bezpiecznym, oraz pewnym i wyróżniającym od innych pól eksploracji paradygmatem (interpretatywnym) logistyki winna być następująca konstatacja: "paradygmatem logistyki jest jej orientacja przepływowa, warunkowana istnieniem materialnych i informacyjnych przepływów, podatnych na kształtowanie poprzez zarządzanie logistyczne umożliwiające osiąganie dostępności do produktów (oraz do miejsc) w ramach ustalonych zasad i priorytetów". Ten paradygmat jest podstawą istnienia logistyki, chociaż można również w tej wędrówce kierować się innymi paradygmatami (głównie nauk o zarządzaniu), służącymi jedynie przyjmowaniu odpowiedniego oglądu badawczego - np. paradygmatem: systemowym, sieciowym, analizy sektorowej, strategicznej itp. Wzorując się na początkach nauki, można by z pewną przesadą stwierdzić, że paradygmat przepływowy pełni roboczo funkcję postulatów, które muszą być spełnione, by mówić o logistyce i jej uniwersalnym celu. Postępując konsekwentnie, logistykę społeczną należy określić jako: kształtowanie przepływów materialnych (i towarzyszącej im informacji) o szczególnej roli społecznej w celu uzyskania dostępności do miejsc i do dóbr zapewniających prawidłowe funkcjonowanie społeczeństwa oraz poszanowanie praw obywatelskich i praw człowieka.
Zakresem badań logistyki społecznej jest stopień zaspokojenia identyfikowanych potrzeb społecznych, realizowanych wskutek zarządzania logistycznego (wymienionymi przepływami), oceniany szczególnie w aspekcie oceny percepcji jakości życia, poprzez m.in.: poprawę stanu zdrowia obywateli, ratowanie zagrożonego życia, zapewnienie bezpieczeństwa (publicznego, oraz w przestrzeni publicznej), zapewnienie realizacji zadań wynikających z zasad samorządności i demokracji i równości, dążenie do eliminowania wykluczenia społecznego, związanego z mobilnością obywateli. Ten aspekt stanowi o istocie i specyfice logistyki społecznej oraz jej odrębności od innych typów logistyki. By lepiej zrozumieć, w jaki sposób owa - uniwersalna z natury - logistyka realizuje powyższe cele, warto uświadomić sobie, że różne zastosowania logistyki mają odrębne priorytety i zasady działań (tabela 1).
W 2015 roku zaproponowałem następującą definicję logistyki: "Logistyka to kształtowanie (w drodze zarządzania logistycznego) przepływów materialnych i informacyjnych w celu osiągania dostępności (do dóbr materialnych lub miejsc) na ustalonych zasadach i priorytetach działań". "Podejmowanie decyzji polega na budowaniu pewnego projektu. W prostych (ale niekoniecznie oczywistych) przypadkach rozkładamy decyzję na pewne składniki (atrybuty), które uważamy za istotne, i utożsamiamy decyzję z ciągiem wielkości, charakteryzujących kolejne atrybuty". Stosownie do nich kształtowanie decyzji zarządczych podejmowane w ramach zarządzania logistycznego, kreującego przepływy materialne i informacyjne (istotę działań logistycznych), plasują się w odrębnych obszarach uwarunkowań ekonomiczno-skutecznościowo-korzystnościowych.

Cały artykuł jest dostępny poniżej w formacie PDF.

Artykuł pochodzi z czasopisma LOGISTYKA 6/2018.
e-wydanie czasopisma jest dostępne w naszej ofercie!