Piaseczyńska Kolej Wąskotorowa jako element sieci komunikacji podmiejskiej miasta Warszawy

Posiadała ona nietypowy rozstaw szyn 597 mm. W tym samym roku przewozy rozpoczęła kolej wąskotorowa z Czeskich Budziejowic do Linzu o rozstawie szyn 1106 mm. Była to pierwsza kolej pasażerska na kontynencie europejskim. Pierwsza wąskotorówka na obszarze Polski to Kolej Górnośląska, utworzona w 1872 roku.
Koleje wąskotorowe szybko stały się bardzo chętnie wykorzystywanym środkiem transportu na krótkich dystansach, głównie w ramach transportu wewnątrzzakładowego. Pod koniec XIX wieku intensywny rozwój przeżywał nie tylko przemysł ale również miasta do których emigrowała ludność z przeludnionych wsi. Zjawisko to determinowało silny rozwój budownictwa mieszkalnego w miastach i powodowało duże zapotrzebowanie na materiały budowlane. Rozwój miast wymagał również coraz większych dostaw żywności. Kolejki wąskotorowe stały się wiec uzupełnieniem kolei konwencjonalnej i transportu drogowego. Nie zawsze jednak koleje wąskotorowe pełniły jedynie funkcję uzupełniającą.

W wielu regionach świata za standardowy rozstaw szyn przyjęto mniej niż 1435 mm. Są to np. niektóre kraje azjatyckie (Japonia 1067 mm, Tajlandia 1000 mm), kraje Ameryki Południowej (Brazylia 1000 mm) oraz niemal cała Afryka (m.in. Sudan i RPA 1067 mm), a w Europie regionalne koleje szwajcarskie (750 mm).
Przykładem kraju, w którym koleje wąskotorowe nie ustępują wiele kolejom normalnotorowym jest Japonia. Kraj kwitnącej wiśni znany jest głównie z bardzo szybkich pociągów Shinkansen osiągających prędkości od 200 do 300 km/godz. – są to koleje normalnotorowe. Z kolei sieć kolei regionalnych w Japonii jest wąskotorowa o rozstawie szyn 1067 mm. Japońska kolej wąskotorowa jest bardzo szybka, zaawansowana technologicznie i tym samym droga w eksploatacji. Japończycy wybrali wąskie tory ze względu na trudny górzysty teren wymagający dużej elastyczności w budowie linii kolejowych. Kolejnym przykładem dobrze funkcjonujących linii wąskotorowych jest kolejka w górach Harzu (HSB Harzer Schmalspurbahnen) o rozstawie szyn 1000 mm. Są to trzy linie kolejowe obsługiwane przez zabytkowe parowozy oraz wagony, a oprócz tego przez szynobusy. Linie są czynne codziennie przez cały rok. W tym przypadku kolejka pełni funkcję głównie turystyczną. Pozwala turystom zwiedzić góry hercyńskie. Różnica wysokości między najniżej, a najwyżej położoną stacją wynosi 941 m. Na linii z Nordhausen do Ilfeld jeżdżą również tramwaje miejskie miasta Nordhausen. Jest to możliwe ponieważ torowisko tramwajowe również ma rozstaw 1000 mm oraz dzięki dwusystemowym tramwajom posiadającym zarówno silniki elektryczne jak i spalinowe. Można więc stwierdzić, że zabytkowa linia turystyczna wplata się w regularny transport pasażerski. Również w Polsce doceniono zalety węższego rozstawu szyn i na przełomie XIX i XX wieku rozbudowywano lokalne linie, nierzadko łącząc je w całe sieci wąskotorowe np.: Warszawskie Koleje Dojazdowe, Górnośląskie Koleje Wąskotorowe. (...)