Prawne instrumenty śledzenia przemieszczania się żywności w ramach łańcucha dostaw
- Suchoń Aneta
- Kategoria: Logistyka
W czasach globalizacji problematyka przemieszania się żywności w ramach łańcucha dostaw jest zagadnieniem ogólnoświatowym i wieloaspektowym. Zauważyć można szczególną aktywność zarówno ustawodawcy unijnego, jak i krajowego w zakresie wprowadzenia środków prawnych, które mają zagwarantować zdrową, bezpieczną żywność. Zapewnienie bezpieczeństwa żywności to nie tylko zasady jej wytwarzania przez rolników, a potem jej przetwarzania. Przepisy dotyczące bezpieczeństwa obejmują bowiem cały łańcuch żywnościowy, wszystkie etapy produkcji, przetwarzania i dystrybucji, to jest poczynając od produkcji pierwotnej żywności i pasz, kończąc na konsumencie końcowym [Korzycka-Iwanow, s. 118]. Niezmiernie istotnym zagadnieniem jest także kontrola przemieszczania się środków spożywczych, wczesnego wykrycia zagrożonej żywności, co umożliwia szybkie jej wycofanie z rynku. Zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 roku, przepisami prawa żywnościowego objęty jest również transport środków spożywczych. Przedsiębiorca zajmujący się przewozem artykułów żywnościowych zobowiązany jest do spełnienia wymagań dotyczących środków transportu żywności zawartych między innymi w Załączniku II rozporządzenia 852/20044.
Celem artykułu jest wskazanie prawnych instrumentów śledzenia przemieszania się żywności w ramach łańcucha dostaw wynikających zarówno z ustawodawstwa polskiego, jak i unijnego. Podstawową metodą badawczą wykorzystaną w artykule jest dogmatyczna analiza tekstów normatywnych.
Produkty pochodzenia zwierzęcego
Omawianie instrumentów dotyczących śledzenia przemieszczania się żywności pochodzenia zwierzęcego rozpocząć należy od systemu identyfikacji i rejestracji zwierząt prowadzonego przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Podstawowym celem tego systemu jest usprawnienie zwalczania chorób zakaźnych zwierząt poprzez szybki dostęp do informacji oraz zapewnienie bezpieczeństwa żywności. Według ustawy z dnia 2 kwietnia 2004 roku o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt w rejestrze zwierząt gospodarskich oznakowanych gromadzi się dane dotyczące dostawców oraz w odniesieniu do bydła i świń dane dotyczące: posiadaczy zwierząt gospodarskich, zwierząt gospodarskich, siedzib stad. Na system rejestracji obejmujący bydło, owce, kozy oraz świnie składają się następujące elementy: rejestr zwierząt gospodarskich oznakowanych i siedzib stada tych zwierząt, znaki identyfikacyjne: kolczyki (bydło, owce, kozy i świnie) lub tatuaż (owce i świnie), paszporty bydła, księgi rejestracji prowadzone przez posiadacza w siedzibie stada odrębnie dla poszczególnych gatunków zwierząt, dokumentacja przewozowa, w przypadku owiec i kóz [ARiMR, 2011]. Warto wytłumaczyć, że przykładowo numer identyfikacyjny świni jest numerem siedziby stada, w której zwierzę się urodziło, lub w której po raz pierwszy zostało zgłoszone do rejestru zwierząt gospodarskich oznakowanych; umożliwia on określenie miejsca jej pochodzenia i jest przechowywany w rejestrze zwierząt gospodarskich oznakowanych. W przypadku zwierzęcia gospodarskiego, które jest przywożone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z państwa trzeciego i które pozostaje na terytorium Unii Europejskiej, jego posiadacz jest obowiązany oznakować to zwierzę i fakt oznakowania oraz wwozu tego zwierzęcia zgłosić kierownikowi biura ARiMR w terminie 7 dni od dnia przeprowadzenia weterynaryjnej kontroli granicznej, nie później jednak niż przed dniem opuszczenia przez to zwierzę gospodarstwa przeznaczenia, chyba że miejscem jego przeznaczenia jest rzeźnia.
Kolejny akt prawny, o którym warto wspomnieć, to ustawa z dnia 16 grudnia 2005 roku o produktach pochodzenia zwierzęcego. Według tego aktu prawnego, produkty pochodzenia zwierzęcego mogą być wprowadzane na rynek, jeżeli zostały pozyskane od zwierząt lub ze zwierząt, były karmione paszami spełniającymi wymagania określone w przepisach o paszach. Produkty pochodzenia zwierzęcego wprowadzane na rynek zaopatruje się w świadectwa zdrowia lub inne dokumenty, jeżeli wynika to z przepisów. Nie wprowadza się na rynek mięsa i produktów mięsnych, które na przykład zostały pozyskane ze zwierząt poddanych ubojowi w rzeźni w czasie, gdy znajdowały się tam zwierzęta podejrzane o zakażenie lub zakażone, podejrzane o chorobę lub chore na jedną z chorób zakaźnych zwierząt.
Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka" 3/2011.