Przepływy informacyjno - materiałowe w wirtualnych łańcuchach pomocy humanitarnej
- Jaroszyński Jakub W.
- Kategoria: Logistyka
W ostatnim dziesięcioleciu obserwuje się znaczny wzrost liczby katastrof naturalnych na świecie. Średnia zgonów spowodowanych klęskami żywiołowymi w ostatniej dekadzie wyniosła 78 000 rocznie, co stanowiło ponad 82% wzrost zgonów tego typu, w porównaniu do ostatniej dekady XX wieku.
Wspomniana tendencja wzrostowa dotycząca katastrof naturalnych przyczynia się do poszukiwania sposobów prowadzących do podwyższenia skuteczności niesionej pomocy. Jednym z obszarów zwiększania skuteczności udzielanej pomocy jest właśnie logistyka akcji humanitarnych, zwana również logistyką akcji pomocowych lub zwyczajnie - logistyką humanitarną (ang. humanitarian logistics). Narzędzia i metody - znane w dużej mierze z logistyki biznesowej i wojskowej - można z sukcesem zaadoptować do obszaru zarządzania akcjami humanitarnymi. Logistyka może zatem pomóc w prawidłowej organizacji akcji humanitarnych, a dokładniej: pozyskać niezbędne zasoby (potrzebne do udzielenia pomocy poszkodowanym), zapewnić ich dostawy oraz zabezpieczyć procesy przechowywania, jak i rozdziału środków pomocowych poszkodowanym. Reasumując, działania te prowadzą do głównego celu - udzielenia sprawnej pomocy i usunięcia skutków katastrofy.
Logistyka akcji humanitarnych nie ogranicza się do niesienia pomocy ofiarom poszkodowanym jedynie w katastrofach naturalnych, ale obejmuje swoim zakresem również ofiary poszkodowane w katastrofach wywołanych działalnością człowieka. Pomoc humanitarna musi być zawsze nacechowana - zgodnie z główną zasadą humanitaryzmu - szacunkiem dla drugiego człowieka i dążeniem do ograniczania mu cierpień.
Pomoc humanitarna
Pomoc humanitarna powinna być świadczona zgodnie z regułami "Good Humanitarian Donorship" oraz postanowieniami Europejskiego Konsensusu ws. Pomocy Humanitarnej, z których wynikają zasady przedstawione w tabeli 1.
Organizacje humanitarne mogą funkcjonować w różnej strukturze i pod tym względem można podzielić je na organizacje rządowe, pozarządowe lub współpracujące z organizacjami międzynarodowymi (na przykład pod auspicjami ONZ). Do największych polskich organizacji zajmujących się pomocą humanitarną należą takie, jak: Polski Czerwony Krzyż, który należy do Międzynarodowego Ruchu Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca, Caritas Polska, współpracująca z Caritas Internationalis czy też Polska Akcja Humanitarna, założona i prowadzona do chwili obecnej przez Janinę Ochojską.
Logistyka humanitarna
Organizacje humanitarne działają w warunkach specyficznych, dlatego logistyka w tym obszarze również jest niestandardowa. W logistyce humanitarnej można wymienić kilka cech ją charakteryzujących, takich jak:
-
wymuszona szybkość działania, a przez to krótki czas na zorganizowanie akcji,
-
brak szeregu informacji potrzebnych do zaplanowania i wykonania operacji logistycznych,
-
ograniczoność zasobów i infrastruktury (może być zniszczona lub po prostu nie istnieje),
-
nieprzewidywalność strony popytowej i podażowej,
-
nieprzewidywalność w miejscu udzielania pomocy,
-
każda katastrofa jest inna, co nie pozwala na ujednolicenie łańcucha dostaw pomocy humanitarnej.
Głównym zadaniem stojącym przed logistyką humanitarną jest jak najszybsze dostarczenie środków pomocowych od miejsca zbiórki do potrzebujących, do których należą zazwyczaj dostawy żywności, wody, lekarstw i zapewnienie odpowiednich warunków sanitarnych oraz zapewnienie schronienia poszkodowanym.
W organizowaniu akcji humanitarnych na poziomie zarządzania można wymienić trzy najważniejsze etapy (rysunek 3). Sprawą nadrzędną jest utrzymywanie przez organizację humanitarną stanu czujności - w tym celu należy opracowywać plany działania na wypadek wystąpienia różnych rodzajów katastrof. Takie działania pozwalają na sprawniejszą reakcję w momencie katastrofy. Kolejnym etapem jest już wystąpienie samej katastrofy i wdrożenie tymczasowego projektu zarządzania.
Ostatnim etapem jest odbudowa i zapobieganie (celowo połączone ze względu na charakter długoterminowy), które powinny nastąpić po zakończeniu doraźnej pomocy w miejscu wystąpienia katastrofy.
Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka" 6/2010.