Nowe perspektywy uczestnictwa PKP LHS Sp. z o.o. w obsłudze łańcuchów dostaw

Zgodnie z pkt. 29 konkluzji Prezydencji z posiedzenia w Goeteborgu Rada Europejska stwierdziła, że polityka zrównoważonego rozwoju transportu powinna przeciwdziałać wzrostowi liczby uczestników ruchu drogowego oraz poziomu natężenia ruchu na drogach, hałasu i zanieczyszczenia środowiska, a także zachęcać do korzystania z przyjaznych dla środowiska środków transportu oraz do pełnej internalizacji kosztów społecznych i środowiskowych. W istocie oznacza to położenie większego nacisku na rozwój sektora kolejowego zarówno w obszarze kolei konwencjonalnej, z zapewnieniem interoperacyjności i intermodalności.
Interoperacyjność i intermodalność transportu kolejowego stają się niezbędnymi parametrami jego uczestniczenia w obsłudze łańcuchów dostaw. Współczesne łańcuchy rozumiane są jako sieci gospodarcze przedsiębiorstw (producentów i usługodawców) współpracujących ze sobą w celu przetwarzania i przemieszczania dóbr, od fazy surowca do poziomu użytkownika końcowego. Konieczność przemieszczania rzeczy w łańcuchach dostaw wyzwalać powinna w przewoźnikach poszczególnych gałęzi dążenie do sprostania wzrastającym wymaganiom partnerów gospodarczych.

Potrzeby przemieszczeń ładunków zgłaszane w stosunku do przewoźników kolejowych w Europie mają swoje źródło w dynamicznych zmianach procesu gospodarowania. Wynikają one przede wszystkim z:

• przemian w strukturach asortymentowych procesów produkcyjnych,
• odchodzenia od przewozów masowych na rzecz przewozów drobnicowych,
• zmian na rynkach światowych w związku z pogłębiającą się specjalizacją, kooperacją i tendencjami do umiędzynarodowienia produkcji,
• zmian zapotrzebowania na określone ładunki w związku z ogólnymi, strukturalnymi przeobrażeniami społeczno - gospodarczymi w skali krajowej i międzynarodowej.

Mimo zgłaszanych w obrębie Unii Europejskiej postulatów oraz pojawiających się deklaracji wsparcia transportu kolejowego występują jednak istotne różnice w parametrach eksploatacyjnych i zakresie zastosowania tegoż transportu w obsłudze łańcuchów dostaw na świecie:

• na terenie UE średnia prędkość techniczna kolei wynosi 18 km/h w przewozach międzynarodowych, a udział w rynku przewozów towarowych kształtuje się na poziomie około 12%
• w USA średnia prędkość eksploatacyjna wynosi 55 km/h, a udział kolei w rynku przewozów towarowych wynosi około 42%.

Tak znaczne dysproporcje wskazują, że w europejskich systemach kolejowych występują istotne bariery skutkujące spadkiem atrakcyjności tych przewozów w łańcuchach dostaw.
Potwierdzają to dotychczasowe trendy obserwowane w systemie transportowym Polski, związane między innymi ze zniekształceniem struktury międzygałęziowej. W latach 1990 - 2005 nastąpił wzrost o 174% pracy przewozowej w transporcie samochodowym, przy równoczesnym spadku o 37% pracy przewozowej w transporcie kolejowym. Jednocześnie nastąpił wzrost kosztów zewnętrznych obciążających gospodarkę kraju w wysokości około 6% PKB (generowanych w około 95% przez transport drogowy) powodując obniżenie potencjału gospodarczego wzrostu Polski oraz pogorszenie jakości życia społeczeństwa. Jednocześnie bolączką kolei w Polsce jest niska intermodalność. Miernikiem pozwalającym na porównywanie stopnia rozwoju transportu intermodalnego jest liczba terminali w stosunku do długości linii kolejowych. W Polsce wynosi ona 0,5 terminala na 1 000 km linii kolejowych, podczas gdy w Niemczech 2,5. We Włoszech osiąga wartość 1,8, a we Francji 1,57.
Z przedstawionych uwarunkowań wynika, że konieczne staje się zatem poszukiwanie jak najefektywniejszych sposobów zagospodarowania istniejącego potencjału kolejowych przedsiębiorstw przewozowych i infrastrukturalnych. W tym celu niezbędne staje się identyfikowanie stojących przed operatorami kolejowymi szans oraz stwarzanie uwarunkowań sprzyjających ich rozwojowi.

Potencjał PKP LHS Sp. z o.o.
Przedsiębiorstwo PKP LHS Sp. z o.o. jest spółką należąca do grupy kapitałowej PKP. Od 2001 roku Spółka posiada koncesję na przewóz towarów, osób, rzeczy oraz koncesję na zarządzanie infrastrukturą. Spółka sprawuje zarząd nad 395 - kilometrowym odcinkiem kolei szerokotorowej (Linii Hutniczej Szerokotorowej - LHS) od polsko - ukraińskiego przejścia granicznego Izow - Hrubieszów do stacji Sławków Południowy (łączna długość torów wynosi 524 km). Przedmiotem działalności jest zarówno przewóz rzeczy jak i zarządzanie infrastrukturą kolejową.
Linia LHS to najdalej sięgająca na zachód Europy linia kolejowa o szerokości toru 1 520 mm bezpośrednio skomunikowana z siecią linii kolejowych Ukrainy i Rosji (łącznie z Magistralą Transsyberyjską). Ma więc ona połączenie kolejowe z państwami Azji Środkowej (przede wszystkim z Kazachstanem) i Dalekim Wschodem (przede wszystkim Chiny, Japonia, Korea Południowa), łącznie z portami nad Oceanem Spokojnym. Stwarza to dogodne warunki do rozwoju przewozów ładunków, mających duży udział w wymianie gospodarczej wyżej wymienionych państw z Europą, a także Stanami Zjednoczonymi Ameryki. Położenie linii przedstawiono na rysunku 1.

Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka" 4/2010.