Koncepcja zamkniętej pętli łańcucha dostaw
- Edwarczyk Natalia
- Kategoria: Logistyka
Rosnąca świadomość negatywnego wpływu przemysłu wytwórczego na równowagę środowiska naturalnego przyczynia się do wzrostu zainteresowania środowisk naukowych i biznesowych problemem ekologii. Kluczową kwestią staje się poszukiwanie narzędzi sprzyjających zrównoważonemu rozwojowi, który zakłada, iż cele społeczne, gospodarcze i ekologiczne powinny być równie ważne, a ograniczanie się do jednego z tych obszarów, bądź koncentracja na jednym z nich w dłuższym horyzoncie czasu, jest szkodliwa dla przedsiębiorstw i otoczenia, w którym funkcjonują.
Mimo, iż przedmiotem działalności przedsiębiorstw nie jest rozwiązywanie globalnych problemów środowiskowych, menedżerowie zaczynają postrzegać kwestie związane z ekologią jako integralną część strategii biznesowej, która umożliwi im wypracowanie pozytywnego wizerunku i uzyskanie przewagi konkurencyjnej. Sposobem powiązania rozwoju przemysłu i ochrony środowiska (przy zachowaniu równowagi między minimalizacją kosztów oraz sprawnym realizowaniem celów organizacji) jest tworzenie w przedsiębiorstwach systemu zamkniętej pętli łańcucha dostaw. Rosnące znaczenie przepływów materiałowych w kierunku od klienta do producenta stanowi duże wyzwanie dla kadry zarządzającej. Menedżerowie muszą uwzględniać nie tylko przepływ materiałów w kierunku do klienta, ale również przepływ w kierunku przeciwnym, mając na uwadze możliwość odzyskania wartości i/lub zgodnego z przepisami i normami unieszkodliwienia produktu (rysunek 1).
Uwzględnienie strumienia zasilającego produkcję, pochodzącego z odzyskanych surowców, pozwala zamknąć obieg materiałowy i uzyskać zamkniętą pętlę w łańcuchu dostaw (ang. Closed Loop Supply Chain). Działania obejmujące przepływ dóbr od klienta do przedsiębiorstwa, określane jako logistyka zwrotna, różnią się w znacznym stopniu od działań związanych z przepływem dóbr do klienta (różnice te zestawione są w tabeli 1). Niezależnie od charakteru branży istnieją pewne podstawowe aspekty wyróżniające zamkniętą pętlę łańcucha dostaw, które należy mieć na uwadze projektując system, w tym:
-
wyznacznikiem dla ustalania kosztów i usług jest środowisko
-
duża liczba przepływów materiałowych i powiązań między nimi sprawia, że jest to system wysoce złożony
-
jest duża niepewność dostaw, zarówno odnośnie ilości, jakości, struktury jak i czasu
-
podaż (zapas zużytych produktów) nie jest powiązana z popytem (zapotrzebowaniem / wymaganiami producenta)
-
występuje struktura "lejka” - wielu dostawców, niewielu odbiorców (w zwrotnym łańcuchu dostaw surowcem są zużyte produkty pochodzące z rynku, dlatego też jest o wiele więcej źródeł surowców, niż w przypadku łańcuchów tradycyjnych)
-
rynek jest trudny do identyfikacji
-
podstawą tworzenia nowych rynków mogą być wymagania prawne lub społeczna odpowiedzialność za ochronę środowiska naturalnego.
Niemożliwe jest jednak podanie jednego, uniwersalnego algorytmu tworzenia poprawnie funkcjonującej, przynoszącej zyski i korzyści zamkniętej pętli łańcucha dostaw. Domykanie pętli w wielu przedsiębiorstwach realizowane jest metodą prób i błędów.
Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka” 1/2009.