Filozofia ekologistyki w gospodarowaniu odpadami komunalnymi stałymi - cz. 2. Ekologistyka w przestrzeni urbanistycznej
- Rzeczyński Bernard
- Kategoria: Logistyka
W poprzednim numerze Logistyki przedstawiono cz. 1 - Wstęp do ekologistyki, w której dokonano m. in. obrachunku z zawężeniem pola ekologistyki. Ekologistyka nie jest problemem li tylko sanitacyjnym i wiązką procesów postępowania z odpadami, acz sanitacja środowiska, rozumiana jako dbałość o jego higienę komunalną oraz logistyka odpadów, należą do fundamentalnych kwestii zarządzania środowiskiem. Odniesienie ekologii tylko do procesu logistyki utylizacji odpadów, to zajmowanie się problemem "końca rury", czyli zwracaniem uwagi na zakończenie procesu, który uwarunkowany bywa stosownymi decyzjami w całym łańcuchu logistycznym.
W zadaniach ekologistyki miejskiej dostrzega się niestety wyłącznie takie kształtowanie procesów logistycznych (transportu, magazynowania i składowania, produkcji, utylizacji) oraz zarządzanie nimi, aby minimalizować szkodliwą emisję spalin, hałasu i drgań do środowiska, co ma jednocześnie wyznaczać ekologiczną orientację koncepcji logistyki wmieście [2]. Takie delimitacje pozostawiają poza ekologistyką liczne pola jej interaktywnej więzi ze środowiskiem, w tym zwłaszcza istotne w obszarach dużej koncentracji sił i środków, czyli w miastach i ich zurbanizowanych otoczeniach.
Poniżej podjęto próbę syntetycznego zarysowania rzeczywistej treści i skali problemu, acz skoncentrowano się w nim w zgodzie z tytułem pracy.
Podstawowe pojęcia i kwestie identyfikacji problemu
1. Urbanistyczna dyrektywa funkcji miasta, syntetycznie sformułowana w Karcie Ateńskiej - dokumencie IV Międzynarodowego Kongresu Architektury Nowoczesnej w Atenach w 1933 brzmi:
miasto = mieszkanie + praca + wypoczynek + usługi komunalne + komunikacja.
Współzależność tych czynników i poziomy ich jakości funkcjonalnej decydują o image miasta, w tym o jego atrakcyjności marketingowej dla mieszkańców, gospodarki i otoczenia, Współczesna rola sterowania tymi czynnikami zapewnienia miastu warunki trwałego (zrównoważonego) rozwoju, nakładana jest na logistykę miejską
2. Logistyka miejska w konwencji klasycznej (przemieszczeń w sieci ulicznej), to
• logiczne porządkowanie czasowo-przestrzenne przepływu zwłaszcza przez obszar centralny miasta i aglomeracji różnych rodzajów i natężeń strumieni ruchu samochodowego indywidualnego osobowego, dostawczego,wywozowego i nierzadko również tranzytowego oraz środków transportu zbiorowego autobusowego i tramwajowego, w nielicznych przypadkach trolejbusowego, operującego na sieci ulicznej
• formułowanie założeń dla optymalizacji systemu miasta pod kątem planowania, sterowania i nadzorowania wszelkich uwarunkowanych istotnie ruchowo, przebiegających w tym systemie procesów w wymiarze ekonomicznym, ekologicznym, technologicznym i socjalnym.
3. Logistyka miejska w konwencji systemowej, to
• logiczne kształtowanie globalne urbanistycznej przestrzeni ekonomicznej człowieka wraz z przestrzeganiem zasad minimalizacji nakładów logistycznych w jej kompozycji i eksploatacji, znamionowane tym, iż jest w istocie emanacją logiczno-semantyczną ogólnej teorii systemu, determinującą zbiór elementów infrastruktury i suprastruktury miasta i współdziałającego z nimi zurbanizowanego otoczenia kulturowego oraz relacji logistycznych między tymi elementami i ich właściwościami fizycznymi i funkcjonalnymi, często współbieżnych i procesowo metalogistycznych lub nawet makrologistycznych
• strategiczne i operacyjne zarządzanie miastem jako systemem, z wszelkimi jego uwarunkowaniami wewnętrznymi i zewnętrznymi (najogólniej widocznymi w analizie SWOT), w założeniach i realizacji wiodące do optymalizacji efektów służebnej funkcji logistyki w rozwoju cywilizacyjnym miasta i jego interaktywnego otoczenia a jednocześnie dowodzące, iż logistyka jest nadto stymulatorem dynamiki i jakości tego rozwoju.
4. Logistyka miejska w konwencji ekologicznej, to
• odniesienie do przestrzeni urbanistycznej zasad i standardów logistyki ekologicznej, czyli ekologistyki, stanowiącej generalnie problem ekologizacji zarządzania przestrzenią ekonomiczną człowieka, jej kompozycją kulturową na miarę potrzeb jakości życia i infrastrukturalną według dyrektyw humanizacji środowiska bytu, nauki, pracy i rekreacji
• ekologistyka miejska oznaczająca ekologizację wszelkich procesów logistycznych w zarządzaniu infrastrukturą i suprastrukturą miasta i współdziałającego z nim otoczenia, a więc szczególne postrzeganie i przestrzeganie w nich wymaganych standardów ochrony środowiska i bezpieczeństwa publicznego, przy zachowaniu pożądanych norm jakości i ekonomii, rozumiana również jako metoda projektowania i realizacji zarządzania łańcuchem dostaw, respektująca ekonomiczne racje minimalizacji uciążliwości ekologicznej oraz pożądane standardy ochrony środowiska we wszelkich ogniwach tego łańcucha, delimitowanych właściwą infrastrukturą i suprastrukturą.
Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka" 2002/6.