Antoine Henri Jomini - XIX-wieczny teoretyk i praktyk logistyki
- Skarżyński Mirosław
- Kategoria: Pozostałe zagadnienia
Powszechnie uznaje się, że generał baron Antoine Henri Jomini, dowódca i oficer sztabowy, należy do najważniejszych badaczy, którzy zajmowali się problematyką logistyki. Jego nazwisko i dzieła są przytaczane w wielu opracowaniach poświęconych logistyce cywilnej (gospodarczej), jak i wojskowej (militarnej). Jednak występuje w nich brak szerszego omówienia przebiegu jego kariery oraz dorobku teoretycznego i dokonań praktycznych w dziedzinie logistyki.
Kariera generała barona A. H. Jomini
Antoine Henri Jomini urodził się 6 marca 1779 roku w Payerne (kanton Vaud) w Szwajcarii, gdzie jego ojciec pracował jako syndyk. Już jako nastolatek interesował się służbą wojskową. Młodzieńcze marzenia pokrzyżowało rozwiązanie szwajcarskich pułków we Francji. Z tego powodu przez krótki czas pracował w paryskiej bankowości. Karierę wojskową Jomini rozpoczął w stopniu porucznika, po utworzeniu Republiki Helweckiej - był adiutantem ministra wojny i uczestniczył w organizowaniu armii. W 1799 roku został awansowany do stopnia kapitana i wyznaczony na stanowisko adiutanta, a rok później dowodził już batalionem. Po odejściu z armii szwajcarskiej w 1802 roku, udał się do Paryża, gdzie pracował w manufakturze sprzętu wojskowego Delpont. Jednocześnie przygotowywał Traktat o wielkich operacjach wojennych (Traité des grandes operations militaires). Mając 24 lata opublikował pierwszy tom Teoretycznego i praktycznego kursu wyższej taktyki. Po wstąpieniu do armii francuskiej w 1804 roku, został dowódcą batalionu, a następnie adiutantem marszałka Michela Ney’a. Po bitwie pod Ulm, dzięki przedstawionemu Napoleonowi Bonaparte Traktatowi o wielkich operacjach wojennych (którego zresztą nie ukończył), uzyskał awans na stopień pułkownika i stanowisko głównego adiutanta oraz rozgłos we Francji, a także za granicą. Jomini brał udział w bitwie pod Jeną oraz Pruską Iławą, po której został odznaczony Orderem Legii Honorowej. Po roku od zawarcia pokoju w Tylży, otrzymał 27 lipca 1808 roku tytuł barona. Uzyskał także nominację na szefa sztabu VI korpusu, dowodzonego przez marszałka Ney’a w kampanii hiszpańskiej. Jomini często prezentował odrębne poglądy, co rodziło wiele sporów. Od 18 listopada 1809 roku wykonywał obowiązki w sztabie marszałka Louisa Alexandra Berthier’a. W wyniku nieprzychylnych mu opinii, mających już miejsce w 1807 roku, złożył 28 października 1810 roku wniosek o zwolnienie ze stanowiska, który został odrzucony przez Napoleona. Nawiązał więc korespondencyjnie kontakt z carem Rosji, Aleksandrem I. W odpowiedzi na jego list, car polecił przesłanie do Wiednia, gdzie wówczas Jomini stacjonował, paszportu upoważniającego go do wjazdu na terytorium Rosji. Jednak Jomini paszportu nie odebrał, gdyż został wezwany 7 grudnia 1810 roku do Paryża, aby przyjąć nominację na stopień generała brygady. Później pełnił obowiązki szefa sekcji historycznej w sztabie Wielkiej Armii (29.01.1812 r.), a potem komendanta kwatery generalnej (24.02.1812 r.). Został wyznaczony na gubernatora Wilna (11.08.1812 r.), a następnie Smoleńska. W Wilnie kierował budową umocnień na Sznipiszkach, mających zapewnić obronę miasta od północy przed ewentualnym atakiem Rosjan.
Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka" 5/2008.