Model przekształceń sektora kolejowego na przykładzie doświadczeń Japonii - cz. 1

Od szeregu lat w składanych propozycjach ekonomicznych oraz deklaracjach politycznych system funkcjonowania przedsiębiorstw kolejowych zajmuje ważne miejsce. W poszczególnych okresach transformacji pojawiały się różne propozycje modernizacji sektora. Brak było jednak konsekwencji wdrażania reform. Zachodzące zmiany dotyczyły wybranych zakresów i nie poprawiły wyników finansowych sektora. Przedłużające się dyskusje nie doprowadziły do wypracowania skutecznej, a jednocześnie spójnej propozycji modelu przekształceń w krajowej branży kolejowej. Tym samym powyższa tematyka stale wyzwala znaczne emocje i jest przedmiotem swoistych targów, nie zawsze czysto ekonomicznych. Z jednej strony powszechnie znana jest rola kolei w gospodarce, ale z drugiej strony zwraca uwagę konieczność dofinansowania przedsiębiorstw kolejowych. W szeregu krajów Europy Zachodniej, a także i w Polsce, systematycznie rosną wydatki państwa na podtrzymanie nierentownych połączeń. Przy stałym deficycie budżetu pojawia się groźba braku środków na wsparcie przedsiębiorstw kolejowych. Ponadto likwidacji linii (zwłaszcza regionalnych przewozów pasażerskich) sprzeciwia się silne lobby związkowe. Problem reform jest więc sprawą konieczną, jak i niezwykle trudną do przeprowadzenia. Z tego względu sukcesy restrukturyzacyjne innych państw zasługują na szczególną uwagę. Na podstawie osiągnięć innych, przy wykorzystaniu odpowiednich technik planowania np. metagry, PIMS, czy też strategii siedmiu S McKinseya przeprowadzić można właściwy proces zmian. Technika metagry opiera się na analizie różnych punktów widzenia, jaką przyjmują konkurenci. Dzięki temu zostaje wypracowana odpowiednia droga postępowania, właściwa dla badanej jednostki. W uzupełnieniu do techniki metagry pomocnym okazuje się metoda PIMS, polegająca na wnikliwej ocenie wyników różnorodnych firm, a następnie ich weryfikacji i adaptacji w konkretnych przypadkach. Koncepcja siedmiu S McKinseya zajmuje się jednocześnie strategią (strategy), strukturą (structure), systemami (systems), stylem (style), wartościami (shares), personelem (staff) oraz kwalifikacjami (skills).