Teoretyczne podstawy koncepcji zarządzania logistycznego - próba syntezy - cz. 1

Koncepcja zarządzania logistycznego wywodzi się z tendencji do integracji i koordynacji działań (procesów i czynności) związanych z przepływem materiałów, półproduktów i wyrobów finalnych, z miejsc ich pochodzenia do miejsc ich spożytkowania. Zarządzanie określić można jako taki rodzaj kierowania, w którym tytuł do wywierania wpływu na hierarchię i systemy wartości, interesy i dążenia oraz postawy i organizacyjne zachowania kierowanych, wynika głównie -

choć nie wyłącznie -

z władania lub z faktu dysponowania przez kierującego zasobami materialno-

energetycznymi i informacyjnymi o szczególnym znaczeniu dla organizacji, bądź z samego przeświadczenia kierowanych, że kierujący ma możliwość pozyskania tych zasobów. Inną definicję zarządzania podaje J. Rokita, według którego zarządzanie to zbiór działań polegających na planowaniu i podejmowaniu decyzji, organizowaniu, przewodzeniu ludziom i kontrolowaniu, realizowanych dla osiągnięcia celów przedsiębiorstwa, dokonywanych w warunkach dynamicznie zmieniającego się otoczenia, których sens polega na sprawnym, efektywnym, tworzącym oczekiwaną wartość wykorzystywaniu ograniczonych zasobów rzeczowych, finansowych, ludzkich i informacyjnych. Celem zarządzania jest zapewnienie oczekiwanych rezultatów, wynikających z działalności danej instytucji. Proces zarządzania musi rozpoczynać się określeniem tych efektów i zadbaniem o zasoby niezbędne do ich osiągnięcia. Zarządzanie jest niejako narzędziem, które ma zapewnić instytucji (…) możliwość osiągnięcia zamierzonych wyników w otoczeniu zewnętrznym, w którym ona działa. Zarządzanie logistyczne nie jest jakimś odrębnym elementem systemu zarządzania przedsiębiorstwem, lecz jego częścią składową, poddaną obowiązującym regułom i procedurom. Mogą to być reguły dotyczące np. budowy i modyfikacji planów, kształtowania formalnej struktury organizacyjnej czy procedury podejmowania decyzji zarządczych, procedury technologiczne i technologiczno-organizacyjne, czy też organizacyjne. Musi być jednak uwzględniona specyfika logistyki, zasady jej filozofii. Zdaniem M. Sołtysika, Dotychczasowy dorobek teorii i praktyki logistyki wskazuje, że zarządzanie logistyczne nie jest jakąś nową metodą zarządzania, jak na przykład zarządzanie systemowe przez cele, czy też strategiczne, aczkolwiek logistyka wykorzystuje te metody. Nie jest też odrębną koncepcją zarządzania stosującą specyficzne, charakterystyczne tylko dla logistyki narzędzia zarządzania (instrumenty, reguły, procedury), taką jak na przykład koncepcja zarządzania jako wykonywanie władzy, czy koncepcja administracyjna. W zarządzaniu logistycznym wykorzystuje się przecież procedury i instrumenty stosowane w znanych klasycznych koncepcjach zarządzania. Tezę tę potwierdza Z. Sarjusz-Wolski, według którego Mówiąc o zarządzaniu logistycznym w przedsiębiorstwie nie myślimy o jakimś nowym elemencie systemu zarządzania, lecz o nowym spojrzeniu na ciąg czynności logistycznych towarzyszących zaopatrzeniu materiałowemu oraz wytwarzaniu i dystrybucji wyrobów. Opinię tę podziela również D. Kisperska-Moroń, która twierdzi, że Zarządzanie logistyczne nie jest nową, odrębną metodą czy koncepcją zarządzania. Można przyjąć, że jest określoną orientacją w zarządzaniu, opartą na specyficznym sposobie myślenia i na odmiennej filozofii postępowania. Zarządzanie logistyczne to zatem określona orientacja w zarządzaniu przedsiębiorstwem.

Orientacja logistyczna w zarządzaniu polega na koordynacji przepływu fizycznego, traktowanego w sposób systemowy, poczynając od poszczególnych czynności, a kończąc na szerszym, strategicznym postrzeganiu całego przepływu. Orientacja logistyczna ma zatem charakter przepływowy. Oznacza kierowanie się przedsiębiorstw w swoich zachowaniach ważnymi wartościami, czynnikami i procesami o charakterze logistycznym, dla zapewnienia sprawnego i efektywnego przepływu materiałów, półproduktów i wyrobów finalnych wewnątrz przedsiębiorstwa oraz w łańcuchach logistycznych i łańcuchach dostaw.