Wsparcie rozwoju i finansowania infrastruktury transportu intermodalnego w Republice Słowackiej (RS)

Jednym z podstawowych warunków efektywnej wymiany towarowej jest tworzenie węzłów transportowo - komunikacyjnych, w których następuje koncentracja i podział towarów dla efektywniejszych przewozów między producentami, handlem i konsumentami w zakresie logistycznego węzła przewozowego. Węzły, które określa się jako centra logistyczne, wytworzą w przyszłości (według polityki transportowej UE) podstawowe punkty sieci transportu intermodalnego i szkielet komunikacyjny strumieni towarowych i informacyjnych w Europie oraz w świecie. Ważną częścią składową ww. węzłów są terminale transportu intermodalnego, w których dochodzi do zmiany rodzaju transportu, a przewozy między nimi wykonują pociągi transportu intermodalnego o wysokiej jakości przewozów.

Wydział Transportu Kombinowanego Ministerstwa Transportu, Poczt i Telekomunikacji RS (MDPT SR) opracował Koncepcję Rozwoju Transportu Kombinowanego do 2010 r. (dalej tylko Koncepcja), która była uzgodniona Postanowieniem Rządu nr 37/2001 z dnia 17 stycznia 2001 r. W Koncepcji jest definiowany m.in. potencjał transportu kombinowanego (który jest specjalnym rodzajem transportu intermodalnego) oraz proponowane prowadzenie linii i infrastruktury transportu kombinowanego dla zabezpieczenia proponowanego zakresu linii transportu kombinowanego. Również jest tam zaprojektowana optymalna dyslokacja terminali oraz ich wyposażenie, ilość wagonów kolejowych, towarowych jednostek transportu kombinowanego i ich nośników drogowych. W trakcie procesu uchwalania, Rząd RS uzgodnił ww. Koncepcję z ograniczonym zabezpieczeniem finansowym.

Pomimo ograniczonego wsparcia finansowego infrastruktury, transport intermodalny od 1995 r. dynamicznie się rozwija, będąc przyjazną ekologii gałęzią transportu w RS ze średnim wzrostem ilości przewożonego towaru corocznie o 19% (patrz wykres 1), który był w obserwowanym okresie najwyższy spośród państw W 4 (Grupy Wyszehradzkiej - przyp. red.). Kolejno wzrasta udział transportu intermodalnego w eksporcie i imporcie. Dalszy rozwój transportu intermodalnego jest w Republice Słowackiej hamowany głównie niezadowalającą infrastrukturą kontenerowych stacji przeładunkowych. Dlatego jest konieczne - ze względu na oczekiwany szybki rozwój gospodarki kraju - stworzenie warunków dla przyśpieszonego dokończenia budowy infrastruktury transportu intermodalnego.

Do czasu wejścia RS do UE, wsparcie rozwoju infrastruktury transportu intermodalnego pochodziło głównie z inicjatywy Wydziału Transportu Kombinowanego MDPTS Republiki Słowackiej i było realizowane w zakresie ograniczonych możliwości finansowych państwa. Wejście Słowacji do UE umożliwiło uczestnictwo w europejskich funduszach wspierających infrastrukturę transportową. W zakresie wstępnych funduszy programów PHARE i ISPA prioretytowo współfinansowano ważne części infrastruktury drogowej i kolejowej. W zakresie przytoczonych programów, do 2004 r. włącznie nie były uwzględniane żadne projekty do realizacji infrastruktury transportu intermodalnego.