Obowiązki przedsiębiorców związane z opłatą produktową
- Michniewska Katarzyna
- Kategoria: Logistyka
W ramach zamkniętej pętli łańcucha dostaw przedsiębiorcy stają w obliczu problemu właściwego zagospodarowania odpadów, zarówno tych powstających na ich terenie, jak również tych, które powstają z opakowań produktów wprowadzonych przez nich na rynek. Grupa odpadów opakowaniowych, za którą przedsiębiorca ponosi odpowiedzialność, powstaje w wyniku konsumpcji, a więc po dostarczeniu dobra lub usługi do klienta, co sprawia, że zapanowanie nad tak rozproszonymi odpadami staje się prawdziwym wyzwaniem logistycznym.
Kto podlega ustawowym obowiązkom
Członkostwo Polski w Unii Europejskiej wymusiło wiele zmian w aktach prawnych dotyczących m.in. ochrony środowiska, dostosowując wymagania w nich zawarte do standardów obowiązujących w UE. W ten sposób przedsiębiorcy, wprowadzający na rynek produkty w opakowaniach, zobligowani zostali na mocy ustawy z 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz.U. z 2001 r. Nr 63 poz. 639 z późniejszymi zmianami) do zapewnienia określonego poziomu odzysku i recyklingu.
Przepisom ustawy podlegają:
• wytwórcy produktów w opakowaniach
• importerzy (z wykluczeniem importu w celach eksportu)
• przedsiębiorcy prowadzący jednostkę handlu detalicznego o powierzchni handlowej powyżej 500 m kw., sprzedający produkty tam pakowane
• przedsiębiorcy prowadzący więcej niż jedną jednostkę handlu detalicznego o łącznej powierzchni handlowej powyżej 5 000 m kw., sprzedający produkty tam pakowane
• przedsiębiorcy, którzy pakują produkty wytworzone przez innego przedsiębiorcę i wprowadzają je na rynek krajowy
• przedsiębiorcy nie będący wytwórcami produktu, którzy zlecili jego wytworzenie oraz których oznaczenie zostało umieszczone na produkcie lub opakowaniu.
Jakie opakowania podlegają ustawowym obowiązkom
• importerzy (z wykluczeniem importu w celach eksportu)
• przedsiębiorcy prowadzący jednostkę handlu detalicznego o powierzchni handlowej powyżej 500 m kw., sprzedający produkty tam pakowane
• przedsiębiorcy prowadzący więcej niż jedną jednostkę handlu detalicznego o łącznej powierzchni handlowej powyżej 5 000 m kw., sprzedający produkty tam pakowane
• przedsiębiorcy, którzy pakują produkty wytworzone przez innego przedsiębiorcę i wprowadzają je na rynek krajowy
• przedsiębiorcy nie będący wytwórcami produktu, którzy zlecili jego wytworzenie oraz których oznaczenie zostało umieszczone na produkcie lub opakowaniu.
Jakie opakowania podlegają ustawowym obowiązkom
W świetle obowiązującego stanu prawnego, podmioty łańcucha dostaw odpowiadające za wprowadzenie na rynek produktu w opakowaniu, zobligowane są także do zapewnienia odzysku i recyklingu powstałych w wyniku konsumpcji ich dóbr odpadów opakowaniowych. W poszczególnych grupach opakowań i w poszczególnych okresach występują różne wymagania co do poziomów odzysku i recyklingu (rys. 1).
Jak widać na wykresie, poziomy wymaganego odzysku i recyklingu rosną z roku na rok, by po 2014 r. zrównać się z poziomami obowiązującymi w krajach byłej piętnastki. Na przestrzeni ponad czterech lat obowiązywania ustawy, jej zakres przedmiotowy i podmiotowy ulegał znacznym zmianom. W latach poprzednich występowały ulgi i zwolnienia w realizacji owego obowiązku w odniesieniu do małych i średnich przedsiębiorstw bądź zakładów pracy chronionej. Podobnie było z zakresem przedmiotowym ustawy. Wprowadzone w pierwszym roku obowiązywania ustawy symbole PKWiU ograniczały znacznie masę opakowań, które podlegały recyklingowi. W chwili obecnej większość ulg została zniesiona. Co więcej, planuje się zwiększenie obciążeń przedsiębiorców. Warto tutaj chociażby wspomnieć ponowne objęcie obowiązkiem recyklingu palet drewnianych począwszy od 2008 r.
W 2006 r. obowiązek odzysku palet drewnianych dla wielu przedsiębiorców był i dla wielu jeszcze pozostaje zaskoczeniem. Podobna sytuacja ma miejsce, jeśli chodzi o recykling materiałów reklamowych. W ciągu roku 2005 miały miejsce dwie nowelizacje przedmiotowej ustawy, z których pierwsza wprowadziła obowiązek zapewnienia recyklingu materiałów reklamowych. Uchwalono stosowne rozporządzenia w tym zakresie, a następnie kolejną nowelizacją, usunięto te obowiązki, pozostawiając zapisy w rozporządzeniu jako zapisy martwe (rozporządzenie w sprawie rocznych poziomów recyklingu (Dz.U. z 2005 r. Nr
103, poz. 872), rozporządzenie w sprawie stawek opłat produktowych (Dz.U. z 2005 r. Nr 157, poz. 1325).
Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka" nr 2/2006.