Rynek usług logistycznych 2004-2005 w Polsce

Pierwsze półrocze 2003 roku przyniosło w gospodarce pewne oznaki ożywienia, zauważalne w środowisku klientów firm logistycznych. Ożywienie to przełożyło się na wzrost wymiany handlowej, a tym samym na wzrost popytu na usługi logistyczne. Jednocześnie firmy sektora TSL zaczęły intensywniej przygotowywać się do zmian konkurencyjnych, które nastąpią na rynku po przystąpieniu Polski do UE. Jedną z obserwowanych w tym obszarze tendencji jest koncentracja kapitału. Na rynku doszło do fuzji podmiotów, które w ten sposób postanowiły poszerzyć swoją ofertę lub wkroczyć na dotąd niedostępne segmenty rynku. W rezultacie na terenie Polski zaczęły funkcjonować nowe, duże podmioty, posiadające znaczny potencjał do wykonywania kompleksowych usług logistycznych o zasięgu europejskim lub globalnym. W rezultacie takich fuzji firma kurierska Stolica została włączona do firmy DHL, będącej częścią grupy skupionej wokół Deutsche Post, firma P&O połączyła się z brytyjskim Wincantonem, a część udziałów Euroad przejęła holenderska firma VOS Logistics. Ważnym wydarzeniem dla polskiego rynku logistycznego było połączenie w roku 2004 firm Schenker Polska i Spedpol. Spedpol będący własnością Schenkera prowadził działalność na rynku polskim, zaś Schenker na rynku międzynarodowym. Obecnie obie działalności zostały zintegrowane w jednej firmie.

W roku 2003 odnotowano 3,6%. wzrost PKB, zaś rok 2004 miał charakter przełomowy z uwagi na wejście Polski do Unii Europejskiej.

Rysunek 1 przedstawia dynamikę zmian wielkości przychodów ze sprzedaży osiąganych przez firmy w latach 1997–2004. W okresie tym wielkość rynku systematycznie wzrastała. W wyniku załamania ogólnej koniunktury gospodarczej w 2001 roku nastąpił spadek dynamiki sprzedaży w branży (średnia dynamika sprzedaży w 2001 roku dla badanych firm wyniosła 6 %). Warto jednak podkreślić, że w tym samym okresie większość sektorów gospodarki notowała ujemną dynamikę sprzedaży. Natomiast w roku 2002 tendencja ta została odwrócona: dynamika sprzedaży wyniosła 12,4%, co oznacza ponad dwukrotny wzrost. Obecnie bardzo wyraźnie kształtuje się trend wyprzedzający branży TSL w stosunku do całej gospodarki. Dynamika wzrostu na rynku TSL znacznie przewyższa dynamikę PKB. Utrzymanie tej tendencji jest możliwe pod warunkiem utrzymania trwałości łańcucha dostaw osiąganego za pomocą integracji systemów informatycznych poszczególnych jego ogniw co pociąga za sobą wyeliminowanie z rynku podmiotów świadczących usługi transportowe w wąskim zakresie.

Obecnie na rynku polskim można zidentyfikować ponad 110 przedsiębiorstw działających w branży TSL, których roczne przychody ze sprzedaży podstawowej wyniosły w 2003 roku prawie 8,5 mld PLN, a w 2004 roku ponad 9,9 mld PLN. Analiza przedstawiona poniżej opiera się na Rankingu firm transportowo-spedycyjno-logistycznych (TSL) w Polsce 2004 opracowywanemu od kilku lat przez H. Brdulak na podstawie badań ankietowych i raportów Data Group. Przedsiębiorstwa, które zostały uwzględnione w rankingu, prowadzą szeroki zakres działalności logistycznych związanych głównie z transportem, spedycją, magazynowaniem. Poszerza się także zainteresowanie świadczeniem innych usług logistycznych, takich jak: doradztwo logistyczne, dostawa door-to-door, konfekcjonowanie, czy dostawy just in time.

Rysunek 1. Wielkość przychodów ze sprzedaży podstawowej osiągniętej przez firmy TSL w latach 1997–2004 w mld PLN

Źródło: H. Brdulak: Rynek usług transportowo-spedycyjno-logistycznych (TSL) w Polsce, „Logistyka Transport Spedycja” 2005, nr 2, s. 32.