WIEDZA: e-gospodarka

Jakość usług we współczesnych procesach gospodarczych posiada istotne i różnorakie znaczenie. Wzrost wymagań użytkowników stawiany usługom związanym z przemieszczaniem towarów, szczególnie w zakresie transportu, spedycji, logistyki, zmusza przedsiębiorstwa realizujące tego typu usługi, do poszukiwania nowych, bardziej konkurencyjnych rozwiązań, dzięki którym możliwa byłaby poprawa poziomu ich jakości.

Współczesny rynek usług transportowych jest bardzo wymagający. Utrzymanie się działających na nim firm oraz ich rozwój rodzi konieczność sprostania wysokim wymaganiom klientów w zakresie jakości świadczonych usług. Zaspokojenie oczekiwań klientów powoduje potrzebę odejścia od tradycyjnego pojmowania usług przewozowych, podniesienia progu dotychczasowych standardów i wdrożenie w firmie pełnej orientacji rynkowej. Przedsiębiorstwa towarowego transportu kolejowego, aby konkurować z transportem samochodowym muszą w istotny sposób zmienić jakość, a zarazem zakres świadczonych usług.
Klienci coraz częściej wymagają pojedynczego, wyraźnie wskazanego i solidnego partnera usług transportowych oraz przejrzystych łańcuchów transportowych w towarowym ruchu krajowym i międzynarodowym. Oczekują określenia poziomu jakości wykonania usługi i adekwatnej do niej ceny.

Warunkiem sprawnej realizacji procesów logistycznych jest istnienie i właściwe funkcjonowanie infrastruktury logistycznej, w tym centrów logistycznych i nowoczesnych powierzchni magazynowych. Stan aktualny rozwoju centrów logistycznych w Polsce w dalszym ciągu określić można mianem "brakującego ogniwa krajowego systemu logistycznego". Pomimo powstałych wielu koncepcji i planów budowy centrów logistycznych, ich stan realizacji w dalszym ciągu jest niezadowalający. System infrastruktury logistycznej kraju oparty jest o funkcjonowanie małych, branżowych centrów logistycznych o lokalnym zasięgu.

Jak wygląda poziom świadczenia usług spedycyjnych w Polsce? Jakie jej elementy klienci oceniają najniżej? Co spedytorzy powinni zmienić? Znalezienie odpowiedzi na te pytania było celem badania satysfakcji klientów usług spedycyjnych, które zostało przeprowadzone w IV kwartale ubiegłego roku. Pomiar jakości usług zawsze sprawiał trudności, dlatego powstaje coraz więcej metod służących rozwiązaniu powyższego problemu. W opisanych badaniach posłużono się dwiema metodami: Servqual oraz CSI (Customer Index Satisfaction). W artykule przedstawiono zarówno analizę wyników, jak i sposób ich uzyskania w oparciu o zastosowane metody.
Przedmiotem badawczym były podmioty gospodarcze, które ze względu na charakter swojej działalności korzystają z usług przedsiębiorstw spedycyjnych. Badania przeprowadzono na losowo wybranej grupie przedsiębiorstw, które mają różny zakres funkcjonowania, pochodzą z różnych branż oraz posiadają niejednolity udział w rynku. Przedstawione badania obrazują jakość funkcjonowania rynku usług spedycyjnych w Polsce. Do realizacji celu, jak już wspomniano, posłużono się dwiema metodami: CSI oraz Servqual. Wybór powyższych metod był uwarunkowany rodzajem przeprowadzanych badań i specyfiką analizowanego obszaru, jakim jest sektor spedycji.

Istota i znaczenie usług logistycznych w gospodarce
Warunkiem zidentyfikowania specyfiki usług, które w sposób znaczący wskazują na ich odmienność od dóbr materialnych, stanowi zestaw ich cech (niematerialność, jednoczesność procesu świadczenia i konsumpcji, niejednolitość, nietrwałość, brak możliwości nabycia usług na własność, substytucyjność i komplementarność). Ciężar gatunkowy poszczególnych cech bywa zmienny i jest on uzależniony między innymi od rodzaju usługi, miejsca i czasu jej świadczenia oraz podmiotu, który daną usługę świadczy. Niekiedy na te cechy wpływają sami usługobiorcy, jak i inne czynniki, takie jak: uwarunkowania historyczne, społeczne, ekonomiczne itp.
Te same warunki odnoszą się do usług logistycznych, których głównym zadaniem jest zaspokajanie potrzeb logistycznych podmiotów gospodarczych i ludności. Usługa logistyczna jest swoistym produktem, który zawiera zbiór życzeń i oczekiwań klienta. W takiej interpretacji usługa logistyczna stanowi zorganizowanie przez firmę zewnętrzną procesu transportowania i magazynowania produktów wraz z pełną obsługą formalno - prawną. W takim rozumowaniu należy podkreślić, że usługa logistyczna nie jest tożsama z klasyczną usługą transportową czy spedycyjną, ze względu na to, że zawiera w sobie znacznie szerszy zakres obsługi. Analogicznie, przedsiębiorstwa logistyczne świadczą znacznie szerszy zakres usług niż przedsiębiorstwa świadczące podstawowe usługi transportowe czy czystą spedycję. Należy jednakże za znaczyć, że w palecie usług logistycznych zazwyczaj znajduje się usługa transportu, co wynika z substytucyjności usług logistycznych wobec usług transportowych. Stąd też, w zakres usług logistycznych wchodzą wykonywane zarobkowo różnorodne usługi z branży spedycji, transportu, magazynowania, wraz z pełnym zakresem tak zwanych usług pokrewnych oraz takich, które wspomagają i usprawniają proces przepływu dóbr w systemie logistycznym.
Rola usług w gospodarce nabrała szczególnego wymiaru w chwili, gdy rozwój przedsiębiorstw uwarunkowany został dążnością do posiadania jak najnowocześniejszych (w tym najsprawniejszych) rozwiązań techniczno - organizacyjnych. Wynikiem tego jest coraz powszechniejsze korzystanie przez przedsiębiorstwa produkcyjne jak i usługowe z ofert firm zewnętrznych (outsourcingu), również w od niesieniu do usług logistycznych.