Usługi materialne poza terytorium Unii Europejskiej

Roman Andrzejewski, ekspert z Łukasiewicz - Instytutu Logistyki i Magazynowania:

Taki obrót co do zasady wymaga dokonywania odpraw celnych, nawet gdy naprawa lub wymiana towaru ma charakter gwarancyjny. Ale czy taki obrót wymaga uiszczania cła i podatku? Na to pytanie odpowiedź jest już bardziej złożona.

Uszlachetnianie bierne vs. inne tryby odpraw
Jeżeli chcemy uniknąć pełnych opłat przywozowych związanych z ww. wymianą towarową, wspomniany obrót powinien być realizowany w ramach uszlachetniania biernego i powinien owocować dokonywaniem odpraw w tej procedurze.
Zgodnie bowiem z definicją zawartą w art. 259 UKC procedura uszlachetniania biernego pozwala na dokonanie czasowego wywozu towarów unijnych poza obszar celny Unii w celu poddania ich procesom przetwarzania, w tym dokonywania ich naprawy. Jednocześnie produkty przetworzone, powstałe z tych towarów mogą zostać powrotnie przywiezione i dopuszczone do obrotu z całkowitym lub częściowym zwolnieniem z należności celnych przywozowych. Zatem dobrodziejstwem uszlachetniania biernego jest to, że cło jest płacone tylko od wartości dodanej za granicą (wartość usługi), a zatem w omawianej sytuacji od kosztów naprawy. W przypadku zaś napraw gwarancyjnych zwolnienie z należności celnych przywozowych zawsze jest całkowite, a zatem prowadzi do całkowitego uwolnienia się od zapłaty cła.
Taki rodzaj lub odmiana uszlachetniania biernego (naprawa gwarancyjna) skutkuje też zwolnieniem od należności podatkowych w imporcie. Powyższe jest potwierdzone zapisami §3 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20.12.2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień.
Jednocześnie należy podkreślić, że dokonywanie odpraw poza ww. systemem lub w innej procedurze (wywóz i powrotny przywóz dokonywany na zasadach ogólnych) prowadzi do naliczenia ceł i podatków i to od całej wartości naprawianego lub wymienianego towaru, a nie tylko od kosztów tej usługi.

Warunki korzystania z procedury uszlachetniania biernego
Procedura uszlachetniania biernego jest zaliczana do procedur specjalnych na korzystanie, z których konieczne jest wcześniejsze uzyskanie pozwolenia organów celnych. Pozwolenie to może otrzymać podmiot zlecający naprawę, który:
- daje gwarancje rzetelnego korzystania z procedury,
- nie zalega z płatnościami cła oraz podatkami,
- nie jest uczestnikiem postępowania upadłościowego.

Pozwolenie określa warunki i terminy korzystania z procedury. Pozwolenie może być wydawane w 2 trybach:
- tryb zwykły – polega na złożeniu wniosku i uzyskaniu pozwolenia jeszcze przed wywozem,
- tryb uproszczony – ubieganie się o pozwolenie następuje na etapie odprawy celnej i jest związane z podaniem dodatkowych danych w zgłoszeniu celnym (wniosek stanowi integralną część zgłoszenia celnego, zaś pozwolenie następuje z chwilą zwolnienia towaru do procedury).
Wniosek o wydanie pozwolenia w trybie zwykłym składa się w formie papierowej [stan na datę publikacji artykułu] na rekomendowanym formularzu, którego wzór został opublikowany na stronach portalu biznes.gov.pl, gdzie można uzyskać także dodatkowe informacje o procedurze. Pozwolenie jest bezpłatne i powinno być wydane w terminie 30 dni.
W szczególnych przypadkach pozwolenie takie można uzyskać z mocą wsteczną.
Z kolei tryb uproszczony jest niedostępny:
- w sytuacji stosowania procedury uproszczonej,
- w przypadku ubiegania się o pozwolenie ogólnounijne,
- dla pozwoleń wydawanych wstecz.

System wymiany towaru
Naprawę towarów w ramach uszlachetniania biernego, zwłaszcza przy naprawach gwarancyjnych można przeprowadzić na dwa sposoby:
- poprzez usunięcie wad i zwrot naprawianego towaru,
- w ramach standardowej wymiany towarów.
W systemie standardowej wymiany, zamiast produktu "naprawianego", można przywieźć do UE odpowiedni produkt zastępczy, zamienny. Produkt zamienny musi posiadać:
- ten sam ośmiocyfrowy kod nomenklatury scalonej,
- takie same parametry techniczne,
- taką samą jakość handlową jak towar wadliwy.
W przypadku naprawy gwarancyjnej towar używany może być wymieniony na towar nowy, niemniej ten ostatni musi posiadać te same właściwości techniczne.

Szczególnym rozwiązaniem w ramach systemu standardowej wymiany towaru może być opcja uprzedniego przywozu. Pozwala ona przywieźć na obszar celny UE produkty zamienne jeszcze przed wywozem towarów wadliwych do naprawy. Przy stosowaniu tej opcji wymagane jest złożenie zabezpieczenia celnego pokrywającego kwotę należności celnych przywozowych, która byłaby wymagana, gdyby towary wadliwe nie zostały wywiezione w terminie 2 miesięcy. Termin ten liczy się od dnia przyjęcia przez organy celne zgłoszenia o dopuszczeniu do obrotu produktów zamiennych.

Zmiana charakteru naprawy lub jej zaniechanie
Uczestnicy obrotu uszlachetniającego zadają sobie również takie pytania:
Co w sytuacji, gdy w momencie wysyłki firma nie wie, czy sprzęt będzie naprawiany, czy wymieniany? Firma nie wie również, czy reklamacja zostanie uwzględniona, a zatem nie posiada wiedzy czy naprawa będzie bezpłatna (naprawa gwarancyjna) lub płatna.
Pamiętajmy, że w przypadku zmiany sposobu uszlachetniania i przejścia w system wymiany towarów, wcześniej wydane pozwolenie można zmienić, dostosowując je do nowych okoliczności. Można też zawnioskować o ten tryb w zgłoszeniu dopuszczenia do obrotu produktu zamiennego, gdy we wcześniej udzielonym pozwoleniu na korzystanie z procedury uszlachetniania biernego nie przewidziano takiego rozwiązania.
Jednocześnie o tym czy jest to naprawa płatna, czy też bezpłatna, decydują wyłącznie dokumenty towarzyszące czynnościom przywozu i zwrotu towaru po naprawie. Okoliczności tych nie trzeba zatem ustalać i przesądzać już na etapie ubiegania się o pozwolenie na obrót uszlachetniający. W przypadku naprawy płatnej (pozagwarancyjnej) podstawą naliczenia opłat przywozowych będzie koszt naprawy określony w fakturze towarzyszącej przesyłce.
W sytuacji zaś odesłania towaru bez naprawy lub wymiany (rezygnacja z usługi) towar może zostać dopuszczony do obrotu ze zwolnieniem od cła jako towar powracający.