Jakie będą konsekwencje dla transportu międzynarodowego, jeśli UK nie podpisze umowy o wolnym handlu z UE?

Izabela Mrozek, Radca prawny Kancelarii Iuridica: Wielka Brytania opuściła Unię Europejską 1 lutego 2020 r. wskutek zawarcia pomiędzy stronami Umowy o wystąpieniu. Od 1 lutego 2020 r. do 31 grudnia 2020 r. trwa okres przejściowy, w którym Wielka Brytania jest nadal traktowana jako państwo członkowskie z zachowaniem co do zasady wszelkich praw i obowiązków, nie uczestniczy jednak w unijnych procesach decyzyjnych. Trwający do końca bieżącego roku okres przejściowy stanowi czas na ustalenie warunków przyszłej współpracy pomiędzy Unią Europejską a Wielką Brytanią, a także moment dla przedsiębiorców na odpowiednie przygotowanie się na nadchodzące zmiany w roku 2021.

Z dniem 1 stycznia 2021 r. Wielka Brytania opuści jednolity rynek i unię celną Unii Europejskiej. Zakończy się swobodny przepływ towarów między Wielką Brytanią a krajami Unii Europejskiej. Z tą datą pojawią się kontrole graniczne na granicy brytyjsko-unijnej, z ich pełnym wdrożeniem do 1 lipca 2021 r. Warunki przyszłej współpracy gospodarczej po zakończeniu okresu przejściowego zależeć będą od ostatecznej treści ewentualnej przyszłej Umowy o wolnym handlu. Trudne i przeciągające się w czasie negocjacje pomiędzy Unią Europejską a Wielką Brytanią co do ram przyszłej umowy o współpracy nie przyniosły na chwilę obecną oczekiwanych rezultatów. Do zakończenia okresu przejściowego wykonywanie międzynarodowego transportu drogowego pomiędzy Wielką Brytanią a Unią Europejską odbywa się na dotychczasowych zasadach. Od 1 stycznia 2021 r. warunki te będą zależały od postępu i skutków trwających negocjacji. Warunki oraz zasady, na podstawie których będzie realizowany transport międzynarodowy, są nadal przedmiotem ustaleń. Nie jest wiadome, czy transport będzie się odbywał na podstawie zezwolenia Europejskiej Konferencji Ministrów Transportu (EKMT), czy też na innych zasadach. To ewentualna umowa handlowa określi podstawy prawne i warunki wykonywania przewozów transportowych z krajów Unii Europejskiej do Wielkiej Brytanii po zakończeniu okresu przejściowego. Problematyczna pozostaje kwestia przede wszystkim kabotażu po terytorium Wielkiej Brytanii. W przypadku fiaska negocjacji umowy handlowej nie jest wykluczone, iż na poziomie Unii Europejskiej powstaną awaryjne rozwiązania tymczasowe, które pozwolą na kontynuowanie przewozów drogowych do i z Wielkiej Brytanii na obecnych zasadach. Nie zapewni to jednak takiego dostępu do rynku Wielkiej Brytanii, jaki jest w tej chwili. Ewentualne informacje o wdrożeniu rozwiązań awaryjnych będą znane dopiero przed końcem okresu przejściowego - w terminie do 31 grudnia 2020 r.

Przewoźnikom obecnie pozostaje bieżące monitorowanie procesu negocjacyjnego, działań Unii Europejskiej, jak i brytyjskich przygotowań do zakończenia okresu przejściowego, w szczególności w zakresie działalności transportowej oraz zmian w funkcjonowaniu relacji gospodarczych z Wielką Brytanią. Pomocne będą w tym zakresie strony polskich ministerstw, strony brytyjskiego rządu w sprawie zakończenia okresu przejściowego oraz z projektami umów Wielkiej Brytanii dotyczących przyszłych relacji z Unią Europejską, a także strony Komisji Europejskiej w zakresie Brexitu.