Jaka jest odpowiedzialność przewoźnika w przypadku nielegalnego przewożenia imigrantów?

Izabela Mrozek, Radca prawny Kancelarii Iuridica: Zgodnie z postanowieniami Konwencji CMR przewoźnik odpowiada za całkowite lub częściowe zaginięcie towaru oraz za jego uszkodzenie, jeżeli nastąpiło w czasie między przyjęciem towaru do przewozu przez przewoźnika a jego wydaniem odbiorcy. Ponadto przewoźnik odpowiada także za opóźnienie dostawy. Przekładając zasady odpowiedzialności przewoźnika do sytuacji przedostania się nielegalnych imigrantów na pojazd i spowodowania szkody w przewożonym towarze, wskazać należy, iż co do zasady przewoźnik będzie ponosił odpowiedzialność za szkody spowodowane przez nielegalnych imigrantów.
Furtką umożliwiającą uniknięcie odpowiedzialności przez przewoźnika za szkody spowodowane przez nielegalnych imigrantów są przesłanki egzoneracyjne określone w art. 17 ust. 2 Konwencji CMR. Wśród okoliczności zwalniających przewoźnika z odpowiedzialności wylicza się winę osoby uprawnionej, wadę własną towaru czy też okoliczności, których przewoźnik nie mógł uniknąć i których następstwom nie mógł zapobiec. Specyfika szkód w towarze spowodowanych przez nielegalnych imigrantów sprowadza się zazwyczaj do próby wykazania, iż przewoźnik nie mógł uniknąć przedostania się nielegalnych imigrantów na pojazd i nie mógł zapobiec następstwom ich działań. Jednak to czy przewoźnik będzie mógł sięgnąć skutecznie po argumentację zapewniającą mu uniknięcie odpowiedzialności, zależeć będzie od okoliczności faktycznych konkretnej sprawy. Istotne, aby przewoźnicy realizujący przewozy na tereny zagrożone próbami przedostania się nielegalnych imigrantów mieli na względzie stosowne zabezpieczanie pojazdów przed osobami trzecimi, instruowali kierowców o możliwych zagrożeniach i modelu postępowania w takich sytuacjach, czy też wyznaczali trasy przewozów z uwzględnieniem aktualnej sytuacji w państwach na trasach przewozów. W przypadku szkody to przewoźnik będzie musiał udowodnić, iż podjął wszelkie możliwe i dostępne działania, by uniknąć szkody i zapobiec jej skutkom. Jedynie w takiej sytuacji przewoźnik może liczyć na skuteczną ochronę przed odpowiedzialnością.
Więcej informacji o wdrożeniu procedury kontrolnej Border Force oraz możliwości odwołania od nałożonych kar znajdziesz tutaj.

Poza odpowiedzialnością za przewożony towar i szkody spowodowane przez nielegalnych imigrantów przewoźnik staje często wobec odpowiedzialności administracyjnej. W przypadku odkrycia nielegalnych pasażerów na pojeździe przewoźnik musi liczyć się z wszczęciem postępowania przez służby i koniecznością złożenia wyjaśnień dotyczących szeregu okoliczności związanych z przewozem, jak np. sam przebieg transportu, weryfikacja przez kierowcę pojazdu pod kątem próby przedostania się na pojazd osób trzecich, czy też formalne przygotowanie procedur wewnętrznych przeciwdziałających nielegalnej imigracji. W zależności od stanu faktycznego konkretnej sprawy oraz złożonych wyjaśnień służby wydają decyzje, na podstawie których mogą nałożyć kary do dwóch tysięcy funtów za jednego przewożonego imigranta (na przykładzie Wielkiej Brytanii). Co istotne, kary zazwyczaj nakładane są zarówno na firmę, która realizuje przewóz jak i na kierowcę kierującego pojazdem przewożącym towar wraz z "pasażerami na gapę". Kary te nie są ostateczne - przewoźnikom oraz kierowcom przysługuje możliwość złożenia środków odwoławczych. Wskutek takich działań można spodziewać się decyzji od anulowania kary, obniżenia wysokości nałożonych kar nawet po utrzymanie kar na pierwotnym poziomie. Z punktu widzenia przewoźnika istotne jest, iż zgodnie z brytyjskimi regulacjami, przewoźnik jest solidarnie odpowiedzialny z kierowcą za karę nałożoną na kierowcę. W skrócie oznacza to, iż w przypadku braku reakcji kierowcy na decyzję o karze tj., braku złożenia środka odwoławczego czy też braku płatności nałożonej kary, służby brytyjskie kierują żądania zapłaty kary kierowcy bezpośrednio do przewoźnika. Formalne przygotowanie firmy do realizacji przewozów poprzez stosowanie odpowiednich wewnętrznych procedur oraz faktyczne działania kierowcy podczas wykonywania transportu mają istotny wpływ na uniknięcie odpowiedzialności przewoźnika zarówno pod kątem odpowiedzialności na gruncie Konwencji CMR jak i pod kątem odpowiedzialności administracyjnej.