Jak zwolnić się od odpowiedzialności za winę w wyborze przewoźnika?

Odpowiedź eksperta: Art. 799 kodeksu cywilnego, stanowi, że spedytor jest odpowiedzialny za przewoźników i dalszych spedytorów, którymi posługuje się przy wykonaniu zlecenia, chyba że nie ponosi winy w wyborze. Przepis ten jest podstawą kierowania roszczeń przeciwko spedytorom, którzy w sposób nierzetelny weryfikują  i wybierają przewoźników uprawnionych do dokonywania przewozów. Ciężar dowodu, czyli obowiązek udowodnienia braku winy w wyborze w takim przypadku ciąży na spedytorze. Przepisy kodeksu cywilnego nie precyzują, w jaki sposób można uchylić się od odpowiedzialności w tym zakresie. Śledząc jednak linię orzeczniczą sądów powszechnych należy zwrócić uwagę na to, że spedytor winien jest wykazać należytą staranność w wyborze przewoźnika. Sąd Najwyższy w wyroku z 27.01.2004 r. o sygn. II CK 389/02 stwierdził iż „Należyta staranność spedytora w rozumieniu art. 355 k.c. w związku z art. 799 k.c. jest zachowana jeśli wykaże, że powierzył określone usługi przewozowe przewoźnikowi, którego profesjonalizm i jakość świadczonych usług budziły zaufanie.” Samo prowadzenie działalności w określonej branży nie jest podstawą do wnioskowania, że taki podmiot zapewnia wykonanie zobowiązania. Z tego powodu nie można za decydujące uznać faktu sprawdzenia danych KRS, czy też polisy przewoźnika. Liczy się w tym zakresie bowiem wyłącznie wiedza o sposobie prowadzenia działalności przewoźnika. Katalog działań spedytora nie jest zamknięty ani sprecyzowany przez przepisy prawa czy też orzecznictwo sądów. Nie został wypracowany wzorzec działań podejmowanych przez spedytorów skutkujący uchyleniem się od odpowiedzialności w razie powstania szkody. Niewątpliwie jednak powinni kierować się oni zdrowym rozsądkiem oraz swoim doświadczeniem, a także wykazać się dociekliwością w zakresie szkodowości danego przewoźnika.

W danej sprawie spedytor winien wykazać się wiedzą na temat ewentualnych wcześniejszych kradzieży, doświadczenia przewoźnika związanego z transportem danego rodzaju oraz wykazać, że dołożył wszelkich starań prowadzących do weryfikacji firmy, której powierzył przewóz.

• Podstawa prawna: Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (DzU 1964 Nr 16 poz. 93)
• Podstawa prawna: Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27.01.2004 r., sygn. II CK 389/02
• Stan prawny publikacji (data): 2016-04-03