Logistyczne wsparcie operacji pokojowych i humanitarnych w doktrynie strategicznej NATO - cz. 1

Wsparcie logistyczne operacji pokojowych i humanitarnych prowadzonych przez NATO bazuje na nowoczesnych technologiach teleinformatycznych, wysokich standardach techniczno-organizacyjnych oraz znaczącym potencjale transportowo-materiałowym w aspekcie najpilniejszych potrzeb tych operacji. Istotnym czynnikiem potęgującym potencjał logistyczny NATO w tych operacjach są NATO-wskie procedury standaryzacji, kompatybilności i interoperacyjności, regulowane specjalnymi dokumentami typu STANAG i EXTAC. NATO-wska strategia zabezpieczenia logistycznego operacji pokojowych i humanitarnych w dużym stopniu opiera się na współpracy cywilno-wojskowej wszystkich potencjalnych partnerów oraz wykorzystuje w miarę możliwości technologie cywilnych łańcuchów dostaw i rynkowe kanały dystrybucji. Warunkiem sine qua non rozpoczęcia każdej operacji pokojowej i humanitarnej przez wielonarodowe siły zbrojne NATO, poza terytorium państw członkowskich jest uzyskanie Mandatu Narodów Zjednoczonych i akceptacja światowej opinii publicznej.

Paramilitarne zagrożenia bezpieczeństwa
Nowe uwarunkowania geopolityczne jakie miały miejsce w Europie na przełomie wieków, w tym także przyjęcie 12 marca 1999 r. do NATO trzech nowych członków - Czech, Polski i Węgier spowodowało zmianę dotychczasowej strategii politycznej i militarnej Sojuszu Północnoatlantyckiego. Konsekwencją tych faktów jest między innymi ogłoszenie w kwietniu 1999 roku nowej strategii obronnej NATO (ANSC - Alliance's New Strategic Concept) oraz będącą jej pochodną nowej koncepcji reagowania w postaci tak zwanej Inicjatywy Zdolności Obronnych DCI (Defence Capabilites Initiative). Kolejnym przedsięwzięciem proceduralnym było opublikowanie w tym samym czasie tak zwanego Raportu LO 2020 (Land Operations in the Year 2020), dotyczącego prognozowanych zmian w zakresie szeroko pojętej technologii obronnej Sojuszu NATO. Powyższe dokumenty, mające charakter studiów strategicznych, implikują bardzo znamienne konsekwencje między innymi w zakresie wsparcia logistycznego działań militarnych sił zbrojnych Sojuszu.
Podstawowym założeniem strategii DCI jest natychmiastowa gotowość sił Sojuszu do odparcia jakiejkolwiek agresji skierowanej przeciwko jakiemukolwiek krajowi członkowskiemu. Na europejskim obszarze odpowiedzialności operacyjnej NATO prawdopodobieństwo wystąpienia agresji militarnej na dużą skalę jest obecnie niewielkie. Znacznie większe są zagrożenia wynikające z szerokiej gamy peryferyjnych konfliktów regionalnych o małej skali intensywności, których źródłem są przede wszystkim: wojny i konflikty regionalne, walki etniczne, głównie na podłożu religijnym oraz kryzysy ekonomiczne i społeczne.
Konieczność ciągłego podtrzymywania i utrzymywania pokoju w różnych sytuacjach kryzysowych, jakie miały chociażby miejsce w ostatnich latach, zmusza siły zbrojne Sojuszu do zachowania odpowiednio wysokiej gotowości operacyjnej i stosownie dużej mobilności wojsk, celem szybkiego rozwijania się na odległych teatrach działań operacyjnych. W planach strategicznych Sojuszu szczególną rolę odgrywają połączone operacje wielonarodowe, których podstawą jest najwyższa interoperacyjność sił połączonych, jak też poszczególnych kontyngentów narodowych, a także samych państw partnerskich.

Inicjatywa Zdolności Obronnych NATO zakłada znacznie większą stabilność ogólnej sytuacji w skali strategicznej, niż w lokalnym wymiarze operacyjnym, a przede wszystkim taktycznym. Oznacza to:

• odsunięcie na dalszy plan wizji powszechnej światowej wojny globalnej (Global War)
• bliskie zainteresowanie się "żywiołowymi" wojnami lokalnymi (Local War).

W bezpośrednim otoczeniu militarnym NATO relatywnie największe zagrożenie bezpieczeństwa międzynarodowego generują niepaństwowe i nierządowe ośrodki lokalnej władzy, skupione wokół różnych ugrupowań politycznych, etnicznych, religijnych, a także społecznych. Niekiedy są to klasyczne organizacje terrorystyczne oparte na bezwzględnym elemencie kryminalnym i przestępczym. Obok lokalnych wojen etniczno-religijnych największym zagrożeniem dla światowego pokoju i bezpieczeństwa są działania doskonale zorganizowanych, najczęściej ponadnarodowych ugrupowań przestępczych współorganizujących: handel narkotykami, ludźmi i materiałami strategicznymi, różnorodne kryzysy i przewroty rządowe, wszelkie formy nacisku i podporządkowania, przemyt ludzi, rozmaitych materiałów, zwłaszcza uzbrojenia a ostatnio coraz częściej wysoce zaawansowanej technologii i informacji.
Często z usług tych organizacji paramilitarnych i różnych quasi formacji sił nieregularnych korzystają agresywne rządy mniejszych państw niedemokratycznych, które dla utrzymania się przy władzy celowo destabilizują sytuację społeczno-polityczną, nie oglądając się na dalsze konsekwencje, kiedy sytuacja wymyka się spod doraźnej kontroli i zatacza coraz większe kręgi w skali międzynarodowej. Wszystkie te czynniki doprowadziły do zmiany strategii obronnej Sojuszu, a tym samym do nowych wyzwań w zakresie zabezpieczenia logistycznego prowadzonych operacji militarnych i niemilitarnych.

Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka" 2/2011.