WIEDZA

W Polsce nad właściwym funkcjonowaniem systemu GS1 czuwa już od 20 lat Instytut Logistyki i Magazynowania - jednostka uprawniona do rejestracji przedsiębiorstw i instytucji w systemie GS1 w kraju. Gdyby jednak zadać statystycznemu Polakowi pytanie, czym jest system standardów GS1, jak funkcjonuje i gdzie w życiu codziennym można się z nim zetknąć, odpowiedzi mogłyby być bardzo różne. Tymczasem każdy z nas, komu zdarzyło się robić zakupy w którejkolwiek z sieci detalicznych, widział na własne oczy jeden z czterech filarów systemu GS1. Jest nim kod kreskowy - najczęściej stosowany standard GS1 w Polsce.

Logistyka, której wojskowy rodowód wywodzi się od początków naszej europejskiej cywilizacji, jest dzisiaj ważną i bardzo dynamiczną dziedziną naszego życia społeczno - gospodarczego, której stan wiedzy i zaawansowanie technologiczne są wyznacznikiem nowoczesnych standardów prowadzenia działalności gospodarczej. Sprawność techniczno - organizacyjna i ekonomiczna, efektywność procesów logistycznych w każdym sektorze gospodarczym i w każdym przedsiębiorstwie, determinują ich rynkową konkurencyjność. We współczesnej gospodarce rynkowej logistyka, obok jakości, zasadniczo różnicuje produkty i usługi, i stanowi o ich atrakcyjności i konkurencyjności rynkowej. Wysoce wydajne, współczesne, globalne systemy produkcyjne, działające według standardu restauracji McDonald, oferują niemal wszystko i natychmiast. Tak ogromna dyspozycyjność mocy produkcyjnych wynika przede wszystkim z wysokiej sprawności sektora produkcji materialnej i sprzężonego z nim sektora usług, czego efektem jest ogromna podaż wszelkich wyrobów i towarów, niejednokrotnie przewyższająca realny popyt rynkowy. Systemowym stymulatorem tego popytu jest oczywiście marketing sprzedaży, który za pomocą różnych socjotechnik, żeby nie powiedzieć manipulacji, kształtuje trendy i pobudza mniej zdecydowanych klientów do globalnej konsumpcji.

20 października 2009 r. obchodziliśmy 60-lecie powstania kodu kreskowego. Tego dnia 1949 roku Woodland i Silver opatentowali prace "Urządzenia i metody klasyfikacji". Wymyślony przed laty kod kreskowy składał się z serii kółek. Obecnie kody kreskowe to najtańszy i najbardziej efektywny sposób kodowania danych dla celów ADC. Najbardziej rozpowszechnione w handlu, z każdym dniem zyskują coraz większą liczbę użytkowników w innych sektorach gospodarczych. Jednak kształt najbardziej popularnych liniowych kodów kreskowych na przestrzeni lat przybrał postać równoległych kresek i spacji. Kody kreskowe, które zrewolucjonizowały i zautomatyzowały handel detaliczny i hurtowy wiele lat temu, stały się bardzo popularne w innych branżach. Z czasem jednak ich użytkownicy zaczęli odczuwać ograniczenia, wynikające z budowy kodów i możliwej do zakodowania w ich postaci liczby danych. Dla przykładu, kod kreskowy EAN-13, odczytywany w punktach kasowych, pozwala na zakodowanie wyłącznie numeru identyfikacyjnego produktu. Nie ma jednak możliwości technicznej, aby w postaci tego kodu przedstawić dodatkowe informacje, na przykład datę ważności czy numer partii produkcyjnej. Z kolei kod kreskowy GS1-128, który dzięki wykorzystaniu tak zwanych Identyfikatorów Zastosowania umożliwia kodowanie różnorodnych zestawów danych, okazuje się często zbyt duży z punktu widzenia niektórych sektorów. Niemożliwe jest na przykład umieszczenie tej symboliki na bardzo małych produktach.

Firma NETTO Sp. z o.o. (NETTO), wraz z Instytutem Logistyki i Magazynowania (ILiM) podjęła się wdrożenia standardu etykiety logistycznej, zgodnej z globalnym systemem GS1, dla jednostek logistycznych dostarczanych do swoich centrów dystrybucyjnych.

Śledząc informacje prasowe możemy zaobserwować, że większość wdrożeń technologii EPC/RFID pokrywa obszar szeroko pojętej logistyki, dla której najważniejszymi poziomami hierarchii opakowań są jednostki logistyczne, opakowania zbiorcze i ewentualnie opakowania zwrotne. Do tej pory w Polsce nie było wdrożeń tej innowacyjnej technologii. Zmienił to projekt wdrożeniowy Instytutu Logistyki i Magazynowania (ILiM) zrealizowany dla firmy Intersport Polska SA (Intersport), którego głównym celem była implementacja systemu EPC/RFID dla śledzenia opakowań zwrotnych przemieszczających się pomiędzy centrum dystrybucji a sklepami.

Dekoniunktura wprowadziła pewne trwałe zmiany w zachowaniach kontrahentów. Zmiany te polegają głównie na poszukiwaniu możliwości redukcji kosztów działalności gospodarczej. W takich okolicznościach najczęstszym sposobem postępowania jest tradycyjne "cięcie kosztów". Okazuje się jednak, że okres spowolnienia gospodarczego może być także inspiracją do poszukiwania nowych, acz innowacyjnych rozwiązań. Wśród rozwiązań tych z pewnością mieszczą się procesy, opisywane jako odzyskiwanie surowców wtórnych. W związku z tym, że przedmiotem przepływów w takich procesach jest najczęściej odpad, nie jest póki co możliwe wprowadzenie prostych procedur postępowania, gwarantujących sukces na tym polu. Obszar ten jednak jest bezkresną płaszczyzną możliwości tworzenia wartości do danej dla firm. Można go porównać do racjonalnie zarządzanego gospodarstwa, gdzie każda rzecz ma wartość, którą się docenia. Podejście takie wymaga zaangażowania zarówno odbiorców końcowych procesu dystrybucji, czyli konsumentów, jak i wszystkich pozostałych podmiotów logistycznych sieci dostaw. Dzięki sprawnej organizacji procesów logistycznych możliwe będzie efektywne gromadzenie surowców do recyklingu. Szansę stanowi rozwój nowej dziedziny - logistyki odzysku. Opracowanie w ramach badań nad tym obszarem cyklu życia odpadu, byłoby zaczątkiem dla stworzenia możliwości wypracowywania przez profesjonalne firmy rozwiązań standardowych, powtarzalnych, kompleksowo traktujących gospodarkę odpadami w firmach, które mogłyby w sposób masowy zostać wdrażane w przedsiębiorstwach.