Logistyka odzysku
- Brdulak Halina,Michniewska Katarzyna
- Kategoria: Logistyka
Dekoniunktura wprowadziła pewne trwałe zmiany w zachowaniach kontrahentów. Zmiany te polegają głównie na poszukiwaniu możliwości redukcji kosztów działalności gospodarczej. W takich okolicznościach najczęstszym sposobem postępowania jest tradycyjne "cięcie kosztów". Okazuje się jednak, że okres spowolnienia gospodarczego może być także inspiracją do poszukiwania nowych, acz innowacyjnych rozwiązań. Wśród rozwiązań tych z pewnością mieszczą się procesy, opisywane jako odzyskiwanie surowców wtórnych. W związku z tym, że przedmiotem przepływów w takich procesach jest najczęściej odpad, nie jest póki co możliwe wprowadzenie prostych procedur postępowania, gwarantujących sukces na tym polu. Obszar ten jednak jest bezkresną płaszczyzną możliwości tworzenia wartości do danej dla firm. Można go porównać do racjonalnie zarządzanego gospodarstwa, gdzie każda rzecz ma wartość, którą się docenia. Podejście takie wymaga zaangażowania zarówno odbiorców końcowych procesu dystrybucji, czyli konsumentów, jak i wszystkich pozostałych podmiotów logistycznych sieci dostaw. Dzięki sprawnej organizacji procesów logistycznych możliwe będzie efektywne gromadzenie surowców do recyklingu. Szansę stanowi rozwój nowej dziedziny - logistyki odzysku. Opracowanie w ramach badań nad tym obszarem cyklu życia odpadu, byłoby zaczątkiem dla stworzenia możliwości wypracowywania przez profesjonalne firmy rozwiązań standardowych, powtarzalnych, kompleksowo traktujących gospodarkę odpadami w firmach, które mogłyby w sposób masowy zostać wdrażane w przedsiębiorstwach.
Zakłady recyklingowe to także część sieci dostaw
Ekonomia behawioralna bada zachowania konsumenckie i stwierdza brak racjonalności w podejmowanych przez nich decyzjach. Pozwala to na poszukiwanie prawdopodobnych scenariuszy postępowania w gospodarce. Coraz częściej podkreśla się bardzo istotny wpływ czynnika emocjonalnego na realizowane procesy. Podejście to tłumaczy w pewnym sensie brak zaangażowania uczestników sieci dostaw w procesy odzysku, mimo, że procesy te związane są z konkretnymi korzyściami dla firm współpracujących w jednym łańcuchu logistycznym. Teoretycznie każdy wrażliwie podchodzi do problemów ochrony środowiska naturalnego, deklaruje zaangażowanie i chęć przyczynienia się do jego poprawy. W praktyce każdy wykonuje swe codzienne obowiązki nie potrafiąc wygospodarować czasu na dodatkowe działania, takie jak na przykład segregacja odpadów. W gospodarce, logistyczne sieci dostaw nie uwzględniają procesów innych niż te, skierowane na tradycyjne tworzenie wartości dodanej dla klienta, za które to procesy zapłaci on wyższą cenę. Czy ktoś z nas zapłaci więcej za produkt, bo jest on ekologiczny? W życiu codziennym, oprócz tego, że deklarujemy chęć chronienia przyrody, w praktyce mamy tak dużo zajęć, że brak już czasu na segregację odpadów. Każdy powód jest istotny: brak miejsca na segregację, niewłaściwa lokalizacja pojemników, brak zaufania do firm wywożących odpady - przecież to i tak wszystko trafi na wysypisko. A środowisko, w którym żyjemy, to zamknięty system. Przyroda nie będzie poprawiała swego stanu w wyniku deklaracji podmiotów odpowiedzialnych za jej zanieczyszczanie. Jest odpad, trzeba go zebrać i przekazać do recyklingu w taki sposób, aby bilans cyklu życia opakowania był zerowy. W jaki sposób deklaracje przekształcić w realne działania?
Przede wszystkim należy sobie uświadomić współistnienie w jednym systemie podmiotów odpowiedzialnych. Narzędzia logistyczne, na jakie wskazuje teoria zarządzania siecią dostaw, w łatwy sposób pozwalają nakreślić podział ról w dbałości o przepływy surowców w gospodarce. Jednakże tradycyjny schemat sieci dostaw nie uwzględnia podmiotów sektora gospodarki odpadami, które to jednostki zadbałyby o przepływ pozostałości po realizacji procesu dystrybucji produktów i usług. Ich włączenie do realizowanych procesów logistycznych to źródło obopólnych korzyści i sposób na realizację idei ochrony środowiska naturalnego przez przemysł, w sposób pozwalający na zrównoważony rozwój. Możliwe to jest dzięki wartości, która tkwi w odpadach, stanowiących surowiec wtórny. Jakość tego surowca, a jednocześnie jego wartość zależy od tego, w jaki sposób przetwarzany on był w procesach logistycznych realizowanych przez sieci dostaw. Możliwość usystematyzowania i zarządzania tymi procesami w oczywisty sposób podniesie wartość tego surowca, co w świetle rosnących kosztów oraz wymogów formalno - prawnych związanych ze składowaniem odpadów, stanowić będzie pierwotnie sposób na rozwiązanie niewygodnego problemu odpadów, a w długim okresie stanowić będzie źródło korzyści dla sieci dostaw. Schematycznie sytuację tą obrazuje rysunek 1.
Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka" 5/2009.