Modelowanie niezawodności procesu przewozowego w systemie transportu szynowego

Procesy przebiegające w systemie transportu szynowego są niezwykle złożone, podobnie jak sam system. Proces obsługi technicznej powiązany jest z procesem przewozowym. Proces przewozowy z pracą węzłów przesiadkowych i punktów handlowych. Ruch pociągów wiąże się z potrzebą zabezpieczenia węzłów styku z pieszymi i samochodami. W tym aspekcie niezawodnym procesem przewozowym jest ten, w którym zachowana jest reguła 5R - właściwe miejsce, właściwy czas, właściwa ilość, właściwa jakość i właściwy towar. Dla potrzeb prowadzonych badań skupiono się na właściwym czasie i właściwym miejscu. W związku z powyższym pojawia się szereg problemów związanych z teoretycznym opisem rzeczywistego systemu. W dalszej części referatu rozwinięto najbardziej istotne problemy powstające w badaniach niezawodności systemów kolejowych oraz motywację modelowania zdarzeń o małych skutkach.

Istotność zdarzeń o pozornie małym znaczeniu
Inwentaryzując badania prowadzone nad zdarzeniami niepożądanymi należy stwierdzić, że 78% zdarzeń stanowi niewykorzystaną skarbnicę wiedzy. Są to zdarzenia skutkujące w opóźnieniach. Opóźnienie pociągu wskazuje na wystąpienie jakiegoś zdarzenia, ale również mówi o dalszych rozbieżnościach od założonego planu. W celu udowodnienia ważkości zdarzeń o pozornie małym znaczeniu (np. spóźnienie jednego pociągu o 5 minut) i ich możliwym wpływie na powstanie katastrofy kolejowej zbudowano model wystąpienia wypadku kolejowego. Do zamodelowania procesu występowania tego zdarzenia wykorzystano analizę drzewa niezdatności. Na rysunku 1 pokazano fragment opracowanego drzewa niezdatności. Zdarzeniem szczytowym prowadzonej analizy jest wypadek kolejowy. Wypadek kolejowy rozumiany jest w tym miejscu jako poważny wypadek. Z tego powodu w drzewie niezdatności nie uwzględniono wypadków z pieszymi, wypadków z samochodami oraz innych zdarzeń, w których ryzyko dla ludzi na pokładzie pociągu lub znaczących uszkodzeń taboru jest niewielkie.
Po sporządzeniu drzewa niezdatności dokonano inwentaryzacji wszystkich zdarzeń podstawowych, które są związane z zakłóconym ruchem pociągów. Kolorem szarym oznaczono te zdarzenia. Ze względu na ograniczone miejsce nie było możliwości pokazania każdej z gałęzi, która jest zakończona zdarzeniem podstawowym "zakłócony ruch pociągów". Z tego powodu oznaczono symbole przerwania drzewa również kolorem szarym, jeżeli w dalszej części tej gałęzi zidentyfikowano "zakłócony ruch pociągów". W wyniku przeprowadzonej analizy drzewa niezdatności zidentyfikowano dwa obszary, w których zakłócenia ruchu pociągów wpływają na możliwość wystąpienia wypadku kolejowego. Pierwsza grupa wiąże się wprost z błędami ludzkimi. Zakłócenia w ruchu mogą prowokować zachowania pracowników, które w konsekwencji doprowadzą do wypadku.

Artykuł zawiera 29230 znaków.

Źródło: Czasopismo Logistyka