Wrocławski Węzeł Wodny
- Dziubińska Agnieszka, Weintrit Adam
- Kategoria: Transport i spedycja
Transport śródlądowy przez lata był w Polsce zaniedbywany, przez co znacznie pogorszyły się warunki żeglugowe na rzekach. Obecnie dominują przewozy na trasach krótkich i lokalnych, podejmowane są jednak kroki w celu zatrzymania procesu dekapitalizacji śródlądowych dróg wodnych.
Transport wodny ma wiele zalet, które nie są w pełni wykorzystywane. Żegluga śródlądowa ma marginalne znaczenie w systemie transportowym kraju. W porównaniu do innych polskich rzek Odra ma największe znaczenie dla transportu wodnego śródlądowego. W opracowaniu dokonano analizy stanu infrastruktury nawigacyjnej żeglugi śródlądowej na górnej Odrze, konkretnie w rejonie Wrocławskiego Węzła Wodnego.
Na Wrocławski Węzeł Wodny składają się zarówno elementy historycznej infrastruktury, które z powodzeniem służą po dzień dzisiejszy, jak i zmodernizowane śluzy i kanały. Węzeł był tworzony przez wiele wieków, przez co istniejące rozwiązania techniczne są różnorodne, a Wrocławski Węzeł Wodny jest uważany za jeden z najbardziej skomplikowanych i unikatowych węzłów w Europie.
Kształtowanie Wrocławskiego Węzła Wodnego
Wrocław założony został w miejscu, gdzie Odra stworzyła płytkie, szerokie koryto z licznymi wyspami, które znacznie ułatwiały jej pokonanie. W tym miejscu krzyżowały się szlaki lądowe oraz wodne - szlak bursztynowy (prowadził od Adriatyku po Bałtyk, przez tereny dzisiejszych Włoch, Austrii, Czech, Polski), szlak wschód-zachód z Niemiec, przez Nizinę Śląską w kierunku wschodnim oraz szlak odrzański prowadzący z Sudetów do Szczecina i dalej do Bałtyku.
Pomiędzy V a X wiekiem założono gród na Ostrowie Tumskim, co zapoczątkowało powstanie Wrocławskiego Węzła Wodnego. Wykonane zostały pierwsze prace przeobrażające koryto oraz brzeg. Wykonano obwałowania ziemne z aluwiów rzecznych oraz spiętrzono stan wody w korycie, co miało podwójny cel - ochronę przed najeźdźcami oraz zabezpieczenie przed ekstremalnymi przyborami wody. Podobnie umacniane były inne wyspy w korycie Odry, co powodowało ich utrwalenie i dało podstawy do tworzenia miasta.
Pierwszą utworzoną we Wrocławiu drogą wodną był Śródmiejski Węzeł Wodny. Właśnie na tej drodze powstały w XIV wieku pierwsze stopnie wodne - najpierw Piaskowy, potem Mieszczański, nastąpiło przyspieszenie nurtu wykorzystane w celach energetycznych - do zasilania młynów i warsztatów rzemieślniczych. Od XV wieku wykonywane były kolejne przekopy, co zwiększało rolę Śródmiejskiego Węzła Wodnego w żegludze. Tutaj powstała również w 1792 roku pierwsza wrocławska śluza - śluza Piaskowa. Śródmiejski Węzeł Wodny największe oblężenie przeżywał pod koniec XIX wieku, kiedy towary po nim transportowane były barkami o ładowności 450 ton. Jednak z powodu coraz większych potrzeb transportowych zdecydowano się na budowę nowych dróg wodnych z ominięciem centrum Wrocławia. Znaczenie Śródmiejskiego Węzła Wodnego malało i dziś pełni on rolę trasy rekreacyjnej do przewozu pasażerów.
Artykuł zawiera 77000 znaków.
Źródło: Czasopismo Logistyka