Współczesne systemy sterowania ruchem kolejowym w Polsce
- Kornaszewski Mieczysław
- Kategoria: Transport i spedycja
Od początku istnienia kolei stosowano urządzenia pozwalające bezpiecznie prowadzić ruch po torach. Z każdym dniem następował rozwój tych urządzeń, rosły stawiane im wymagania, rosły potrzeby i oczekiwania użytkowników, natomiast bez zmian pozostawały podstawowe cele stosowania tych urządzeń, tzn. bezpieczeństwo i sprawność ruchu kolejowego.
Na rozwój techniki sterowania ruchem kolejowym (srk) istotny wpływ ma zastosowanie nowoczesnych technologii związanych z wprowadzaniem komputerów oraz wydajniejszych systemów mikroprocesorowych. W miarę rozwoju układów mikroprocesorowych nastąpiło zwiększenie możliwości systemów budowanych w oparciu o nie. Przykładowo, 16-bitowe układy mikroprocesorowe zdolne były do obsługiwania tysiąca przebiegów z tysiącem kontrolowanych obiektów. Możliwości te wykorzystano do budowy i modernizacji dużych instalacji kolejowych. Komputerowe systemy sterowania ruchem kolejowym pod koniec 2011 roku zainstalowane były w 112 okręgach nastawczych i sterowały 2807 zwrotnicami i 3359 sygnalizatorami torowymi.
Technologia, w jakiej jest wykonany system srk, zgodnie z postępem technologicznym, w trakcie eksploatacji systemu, powinna umożliwiać wprowadzanie nowych elementów w miejsce starych w taki sposób, aby nie naruszyć ustalonych funkcji systemu. Bloki funkcjonalne systemu powinny być wyposażone w odpowiednie wyjścia diagnostyczne i wskaźniki stanu, a złącza zewnętrzne łatwo dostępne dla obsługi i testowania urządzeń. Trwałość urządzeń sterowania ruchem kolejowym powinna być nie mniejsza niż 20 lat.
Rozwój mikroelektroniki i języków programowania spowodował konieczność ujednolicenia standardów technicznych urządzeń stosowanych przy budowie bezpiecznych systemów kolejowych. Sprzęt i oprogramowanie stosowane do tworzenia systemów odpowiedzialnych za bezpieczeństwo muszą odpowiadać wysokim wymaganiom jakościowym i niezawodnościowym. Po wieloletnich pracach komitetu normalizacyjnego CENELEC (European Committee for Electrotechnical Standardization) opracowano i wdrożono algorytmy tworzenia, sprawdzania i oddawania do eksploatacji bezpiecznych aplikacji kolejowych, które ujęto w odpowiednie normy.
Na rynku kolejowym obecnie pojawiają się tzw. innowacyjne systemy sterowania ruchem kolejowym, które dzięki zastosowaniu nowoczesnych technologii, w tym transmisji radiowej (np. wykorzystującej standardy publiczne, w tym Internet) oraz niekonwencjonalnych źródeł energii elektrycznej, mogą stać się alternatywą w stosunku do obecnie stosowanych systemów, mogą nie tylko odnosić się do realizacji ich podstawowych funkcji, ale również do właściwej obsługi systemów, w celu zapewnienia właściwego poziomu niezawodności realizowanych funkcji sterowania i kontroli.
Artykuł zawiera 27590 znaków.
Źródło: Czasopismo Logistyka