Zarządzanie ryzykiem w transporcie kolejowym na przykładzie urządzeń sterowania ruchem kolejowym
- Białoń Andrzej
- Kategoria: Transport i spedycja
Analiza ryzyka jest niezwykle istotnym elementem przy projektowaniu, produkcji i eksploatacji urządzeń technicznych. Zapisy, pojawiające się w niektórych normach dotyczących urządzeń srk, szczególnie związanych z bezpieczeństwem, nakładają wręcz obowiązek na zespoły projektujące i produkujące urządzenia przeprowadzania analizy ryzyka.
Można to pokazać na przykładzie norm PN-EN 50 126 w której pokazany jest cykl życia systemu (np. urządzeń srk) czy normy PN-EN 50 129, gdzie przy analizie bezpieczeństwa, niezbędnej do opracowania dowodu bezpieczeństwa jednym z ważnych elementów tej analizy jest analiza ryzyka. Analiza ryzyka i ryzyko jest nierozerwalnie powiązane z bezpieczeństwem systemu, dlatego też jest jednym z istotnych elementów przy podejmowaniu decyzji o stosowaniu systemu.
Według prawa Unii Europejskiej, obowiązującego również w Polsce, bezpieczeństwo oznacza brak niedopuszczalnego ryzyka (czyli brak zagrożeń). W celu osiągnięcia bezpieczeństwa, zgodnie z prawem UE, konieczne jest zarządzanie bezpieczeństwem obejmujące monitorowanie bezpieczeństwa oraz poprzedzające to monitorowanie zarządzanie ryzykiem. Ryzyko może być dzielone na kategorie ze względu na charakter konsekwencji:
- ryzyko indywidualne (wpływ na poszczególnych członków społeczności);
- ryzyko zawodowe związane z wykonywanym zajęciem (wpływ na pracowników);
- ryzyko ogólnospołeczne (ogólny wpływ na społeczność);
- ryzyko utraty mienia i strat ekonomicznych (zakłócenia w działalności gospodarczej, kary itd.);
- ryzyko środowiskowe (wpływ na ziemię, powietrze, wodę, faunę, florę oraz dziedzictwo narodowe).
Zarządzanie ryzykiem to planowe stosowanie polityki, procedur i praktyk zarządczych w zakresie analizy ryzyka, wyceny ryzyka oraz rejestrowania zaistniałych zagrożeń przez zarządców infrastruktury i przewoźników kolejowych. Monitorowanie bezpieczeństwa to planowe stosowanie strategii, priorytetów i planów zarządczych przez tych samych zarządców i przewoźników w celu utrzymania odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa. Nie oznacza to rezygnacji z już stosowanych środków bezpieczeństwa. Nie rezygnujemy na przykład ani z podziału torów na odcinki izolowane i odstępy blokowe, ani ze stosowania zasady fail-safe, ani ze stosowania analiz Poziomu Integralności Bezpieczeństwa SIL, ani z przepisów ruchowych.
Wprowadzanie analizy ryzyka w poszczególnych dziedzinach techniki jest bardzo zróżnicowane. W urządzeniach sterowania ruchem kolejowym jej stosowanie datuje się od kilkudziesięciu lat. Opracowane normy dotyczące bezpieczeństwa np. norma PN-EN 50126 i norma PN-EN 50 129 uwzględniają analizę ryzyka w swoim zakresie.
Artykuł zawiera 22935 znaków.
Źródło: Czasopismo Logistyka