Logistyka zwrotna źródłem zwiększania konkurencyjności firm w łańcuchach dostaw
- Anna Łupicka, Aleksander Piotr Nowak
- Kategoria: Logistyka
Logistyka zwrotna według J. Szołtyska to "ogół procesów zarządzania przepływami odpadów (w tym produktów uszkodzonych) i informacji (z tymi przepływami związanymi), od miejsc ich powstawania (pojawiania się) do miejsca ich przeznaczenia w celu odzyskania wartości (poprzez naprawę, recycling lub przetworzenie) lub właściwego składowania w taki sposób, by przepływy te były efektywne ekonomicznie i minimalizowały negatywny wpływ odpadów na środowisko naturalne człowieka" [Szołtysek, 2009].
Innymi słowy, kluczową kompetencją logistyki zwrotnej będzie recycling, a powodem do podejmowania tej działalności jest ochrona środowiska oraz zasobów naturalnych. Logistyka zwrotna skupia się na kilku zasadniczych obszarach, między innymi: strukturze sieci logistyki zwrotnej, współzależności wielu czynności logistycznych, takich jak: transport, składowanie, cykl życia produktu czy zarządzanie systemami informatycznymi w logistyce zwrotnej oraz regulacjami prawnymi chroniącymi środowisko naturalne. Jak wskazuje M. E. Porter, właściwie zaprojektowane standardy ochrony środowiska mogą stymulować innowacje wśród firm, które stają się bardziej konkurencyjne. Sposób, w jaki przedsiębiorstwa reagują na problemy środowiskowe, może być czynnikiem ich konkurencyjności [Porter, van der Linde 2008]. Według różnych autorów zajmujących się logistyką zwrotną, istnieje wiele czynników motywujących wszelkie organizacje i przedsiębiorstwa do koncentrowania się na wytwarzaniu przyjaznych środowisku produktach i technologiach [Wang 2008]. Wzrost świadomości konsumentów dotyczący ważności ochrony środowiska dodatkowo stymuluje firmy do udoskonalania technologii produkcji i projektowania produktu w celu zwiększenia satysfakcji odbiorcy. Tymi czynnikami motywującymi mogą być: zaostrzająca się konkurencja, standardy ISO 14001, akty prawne czy wizerunek firmy. Amerykańska sieć handlowa Wal-Mart jest najczęściej podawanym przykładem firmy bojkotowanej za brak sprzedaży produktów podlegających utylizacji czy biodegradacji.
Dobrym przykładem wykorzystania czynników motywujących do zarządzania logistyką zwrotną jest firma Johnson&Johnson (J&J). W 1982 roku współpracujące z J&J laboratorium McNeil wykryło w produkowanym, flagowym produkcie o nazwie Tylenol, wstrzyknięty cyjanek potasu. Firma oferowała 100 000 USD za pojmanie sprawcy. Niestety Policja i FBI nigdy nie rozwiązały tej sprawy. Na skutek tego zmarło 7 osób. Sytuacja zagrożenia życia miała również miejsce kilka lat później. Jednak za drugim razem J&J była doskonale przygotowana, ponieważ posiadała uszczegółowiony plan logistyki zwrotnej na wypadek zagrożenia terrorystycznego i w bardzo krótkim czasie wycofano z kanałów dystrybucji wszystkie zatrute leki, by już po trzech dniach kryzysowej sytuacji odnotować powtórny wzrost sprzedaży. Także system informacyjny, wpompowany we wszystkie media, przyczynił się do postrzegania firmy przez społeczeństwo, jako bardzo uczciwej.
Niewątpliwie istotnym elementem przedsiębiorstwa zajmującego się logistyką zwrotną jest dobrze sformułowana strategia. "Istotą formułowania strategii jest to, jak poradzić sobie z konkurencją [Porter, 2001]. Ważne, aby firmy postrzegały wszystkie czynności (produkcja, logistyka zwrotna, cykl życia produktu, itd.) jako całokształt działalności wpływający na konkurencyjność".
Artykuł zawiera 13730 znaków.
Źródło: Czasopismo Logistyka 2/2013