Port morski w systemie zarządzania łańcuchem dostaw

Współcześnie dystrybucja międzynarodowa jest oparta na przemieszczaniu strumieni kontenerów w morsko-lądowych łańcuchach dostaw między głównymi globalnymi ośrodkami gospodarczymi rozmieszczonymi w Azji, w Europie i w Stanach Zjednoczonych. W globalnym systemie dystrybucji, żeglugą morską w 2008 r. przewieziono 152 mln kontenerów. Światowe przeładunki kontenerów w portach morskich rozwijają się w znacznie szybszym tempie i ukształtowały się w 2008 r. na poziomie 535 mln TEU. W transporcie morskim kontener jest zatem przeciętnie przeładowany 3,5 krotnie zanim dotrze do końcowego portu rozładunku. Dzieje się tak w wyniku rozwoju systemów międzynarodowej dystrybucji i towarzyszących temu rozbudowywanych i złożonych sieci logistycznych. Ich konfiguracja w morskiej części opiera się przede wszystkim na koncepcji piasty i szprychy (ang. hub and spoke), tzn. koncentracji przewozów kontenerów na głównych trasach oceanicznych skierowanych do nielicznych portów centralnych (hubs) i na rozbudowanej sieci połączeń żeglugowych bliskiego zasięgu (spokes), na których są przemieszczane mniejsze strumienie kontenerów do portów regionalnych i lokalnych. Wymaga to zwiększonej liczby przeładunków kontenerów, w tym tzw. transhipmentów, przeładunków w portach w relacjach statek oceaniczny-plac-statki zatrudnione w serwisach dowozowo-odwozowych. Morsko-lądowe procesy transportu kontenerów podlegają koordynacji i dostosowaniu do potrzeb obsługi międzynarodowych łańcuchów dostaw. Wywołuje to szereg zmian w funkcjonowaniu portów morskich. Port morski, tradycyjnie ważny punkt przeładunku towarów i miejsce obsługi środków transportu morskiego i lądowego, w coraz większym stopniu spełnia rolę węzła w sieci logistycznej i z tego punktu widzenia jest poddawany zarządzaniu logistycznemu w morsko-lądowych łańcuchach dostaw. Optymalizacja całkowitych kosztów logistycznych w łańcuchach dostaw przyczynia się do wzrostu znaczenia egzogenicznych, niezależnych od portu, czynników kształtujących ich funkcjonowanie i rozwój. Jednocześnie w portach morskich podejmowane są działania dostosowujące ich funkcjonowanie do zmieniających się wymagań stawianych przez zarządzających łańcuchami dostaw. Każdy z portów dąży do tego aby zostać włączony w obsługę możliwie największej liczby łańcuchów dostaw. Konkuruje przy tym zarówno z sąsiadującymi w regionie portami, jak i z pozostałymi uczestnikami łańcucha dostaw. Port morski jako aktywny uczestnik systemów dostaw różnicuje rodzaje świadczonych usług i rozszerza działalność na pozostałe ogniwa łańcucha transportowego. Równolegle podejmowane są działania nakierowane na zachowanie/zwiększenie powstającej w porcie morskim wartości dodanej w postaci rozwoju różnego rodzaju usług logistycznych. (...)