Transport towarów, przesyłek i informacji w dawnej Mongolii
- Mirosław Skarżyński
- Kategoria: Edukacja
Mongolski kurier podczas jazdy i wymiany koni w 1894 r. (Źródło: http://www.old-print.com/mas_as sets/full/N7371937239.jpg)
Przemieszczanie towarów
W celu zapewnienia dostaw żywności, zorganizowano w średniowieczu między ówczesnymi Chinami a Karakorum łańcuch 37 specjalnych stacji wymiany zwierząt pociągowych. Każdy odcinek trasy między stacjami ochraniał mingan żołnierzy.
Dodatkowo, przy głównych szlakach komunikacyjnych zbudowano magazyny zbożowe. Zgodnie z rozkazem Wielkiego Chana Ugedeja (1229-1241) miało tą drogą przemieszczać się dziennie 500 dużych wozów z żywnością i winem, każdy ciągniony przez 8 wołów. Przetransportowane w ten sposób towary gromadzono w magazynach, a dopiero stamtąd pobierano je na zaspokojenie bieżących potrzeb.
Przemieszczanie przesyłek i wiadomości
Od dawna konni kurierzy przewozili informacje, rozkazy i meldunki. Musiało to być zadanie niezwykle ważne, jeśli do jego realizacji Czyngis, zaraz po wybraniu go chanem, przy swoim dworze (wówczas jeszcze nielicznym) wyznaczył 4 ludzi, którymi często się posługiwał. W przypadku konieczności wymiany wierzchowców, kurierzy otrzymywali je od poddanych lub wasali chana. Z biegiem czasu rosła liczba wysłanników, jednak zgodnie z dotychczasowymi zwyczajami, ludność tych okolic, przez które przejeżdżali, nadal zaopatrywała ich w żywność, konie i inne środki transportu.
Rozwój terytorialny imperium, dalekie wyprawy wojenne, narastająca intensywność kontaktów powodowały, że liczba osób przemierzających rozległe ziemie wzrastała w niebywałym tempie. Na bardziej uczęszczanych szlakach kurierzy nie mogli więc wystarczająco szybko się poruszać, wobec coraz większych trudności zaopatrzeniowych, niedostatku wymiennych środków transportu itp. W tej sytuacji Ugedej, pod wpływem chińskich doradców, postanowił zorganizować system stacji kurierskich, które miały poddanym przynieść zmniejszenie świadczeń, a kurierom ułatwić służbę. Zmierzono długość tras, podzielono je na odcinki i w określonych punktach zlokalizowano stacje kurierskie. Z poszczególnych minganów, rozlokowanych na terytorium całego kraju, wybrano naczelników stacji kurierskich oraz po 20 koniuchów dla obsługi kurierskich koni w każdej z nich.
W celu utrzymania we właściwej sprawności środków transportu, chan rozkazał - "Jeżeli przy kurierskich koniach, wołach zaprzęgowych i wozach będzie brakowało krótkiego sznurka do wyznaczonej przez nas miary, winni będą podlegać karze obcięcia połowy wargi! Jeżeli zabraknie łyżki lub osi u wozu, winni będą podlegać karze obcięcia połowy nosa!".
Stacje obejmowały swoim zakresem działania ogromne terytorium w XIII wieku, bo rozciągające się od Mandżurii po Kambodżę i od Korei po wschodnią Europę.
Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka" 1/2012.