Strategia zakupów modułowych na potrzeby produkcji
- Grzybowska Katarzyna
- Kategoria: Logistyka
Modułowość w produkcji
Modułowość zastosowaną w produkcji można określić jako łatwość, z jaką poszczególne moduły (elementy złożone) mogą być oddzielone i łączone bez naruszania integralności produktu. Modułowość oznacza również, że elementy produktu lub procesu mogą być wykonywane niezależnie w różnych organizacjach gospodarczych, a następnie składane przez integratora (montownię) z przewidywalnym skutkiem.
Jeśli wyrób gotowy nie jest modułowy, elementy zastosowane do jego produkcji są specjalnie dostosowywane do siebie. W rezultacie zastąpienie modułu innym, w celu produkcji wariantu wyrobu, wymaga wprowadzenia zmian kompensacyjnych do innych elementów w celu utrzymania integralności (kompatybilności) wyrobu. Natomiast produkty zbudowane modułowo składają się z powiązanych ze sobą elementów, które współdziałają ze sobą według ściśle określonych i ujednoliconych standardów. Ten zabieg pozwala dopasowywać elementy tak długo, jak długo są kompatybilne i odpowiadają różnorodnym oczekiwaniom klienta. Zakupy modułowe (ang. modular sourcing) są wynikiem istnienia wielu typów produkcji w systemie modułowym, takich jak: producenci sprzętu (ang. original equipment manufacturers, OEMs), producenci konstrukcji (ang. original design manufacturers, ODMs), usługi dla produkcji elektroniki (ang. electronics manufacturing service, EMS), organizacje wirtualne (ang. virtual organization, VO) i inne. W wielu przypadkach tworzone są sojusze z modułowymi klastrami przemysłowymi, które funkcjonują w krajach rozwijających się. Takie rozwiązanie jest optymalne dla konfiguracji zasobów, absorpcji nowych technologii i wiedzy w różnych krajach - przynosi korzyści dla dostawcy i odbiorcy.
Wykorzystywanie modułowości w obszarze produkcji i logistyce jest szeroko rozpowszechnione w dzisiejszej gospodarce światowej. Przemysł wytwórczy (stoczniowy, motoryzacyjny, lotniczy, elektroniczny, komputerowy) w dużym stopniu (lub nawet w całości) opiera się na dostarczaniu głównych modułów przez dostawców do produkcji wyrobów finalnych. W większości przypadków z prezentowanych branż dostarczane moduły poddawane są pełnej swobodzie projektowania. Wyjątki stanowią moduły, które wymagają pewnych specyfikacji związanych z funkcjonalnością i dopasowaniem standardowych modułów z innymi modułami produktu końcowego.
Zastosowanie modułowości pozwala na zmniejszenie nakładów technicznych związanych z pracami inżynierskimi. Obrazuje to przykład: jeśli wyrób gotowy składa się 9 pojedynczych części, to połączeń wewnętrznych pomiędzy tymi elementami jest 12. Łączenia te są problemem dla inżynierów zajmujących się konstrukcją i technologią produkcji, ponieważ części muszą być odpowiednio dopasowane i muszą umożliwiać bezproblemową współpracę w sposób funkcjonalny. Znaczne nakłady pracy inżynierów będą wydatkowane jeżeli 9 elementarnych części będzie dostarczanych przez 9 niezależnych firm. Zastosowanie bardziej efektywnego outsourcingu (zastosowanie w produkcji modułowej bardziej rozbudowanych konstrukcyjnie podzespołów) pozwoli na redukcję liczby połączeń wewnętrznych i zmniejszenie nakładów pracy w obszarze przygotowania produkcji i procesów produkcji (montażu). Jest to zilustrowane na rysunku 1.
Strategia zakupów modułowych
Zakupy są jednym z etapów logistyki zaopatrzenia. Oznaczają nabywanie dóbr i usług. Zaprezentowane spostrzeżenie jest dość wąskim postrzeganiem procesu zakupów. Zdaniem K. Kowalskiej, pojęcie zakupy należy rozumieć jako transakcja wymiany, która rozpoczyna się w momencie, kiedy znane są potrzeby materiałowe. W procesie zakupów na poziomie operacyjnym wyróżnić można 4 etapy:
-
sprecyzowanie typu zakupu,
-
określenie niezbędnego poziomu nakładów (czasu, informacji itp.),
-
realizowanie właściwego procesu zakupu,
-
ocena efektywności zrealizowanego procesu zakupu.
Strategia zakupów modułowych oznacza odejście od "tradycyjnych" metod pozyskiwania dóbr przemysłowych. Jej celem jest zmniejszenie złożoności procesu produkcyjnego. Umożliwia producentom lepsze radzenie sobie ze złożonością procesów produkcyjnych oraz zwiększenie elastyczności produkcji. Strategia ta preferowana jest przez przedsiębiorstwa, którym zależy na stosowaniu outsourcingu wybranych procesów produkcyjnych w znacznym zakresie. Polega na zakupie i dostarczaniu na linie produkcyjne przygotowanych i wykończonych przez dostawców modułów montażowych na poziomie operacyjnym.
Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka" 4/2011.