Implementacja globalnych standardów dla traceability - propozycja zastosowania w wybranej branży

Standardy GS1, cechujące się uniwersalnością i międzynarodowym zasięgiem, mogą z powodzeniem być zastosowane w śledzeniu partii surowców i produktów w łańcuchach dostaw branży spożywczej. Pozwalają one bowiem na zwiększenie szybkości pozyskania informacji o przetwarzanych i przesyłanych towarach, a tym samym podnoszą bezpieczeństwo produktów oferowanych konsumentom. Standardy GS1 mogą być także wykorzystane w systemach identyfikowalności wewnętrznej w poszczególnych podmiotach łańcucha dostaw produktów rybnych. Identyfikatory zastosowań standardu GS1 można wykorzystać do oznaczenia kodami kreskowymi poszczególnych lokalizacji, tj. hal produkcyjnych, magazynów, pojedynczych stanowisk, a nawet pracowników. Realizacja systemu identyfikowalności online dostarcza informacji w czasie rzeczywistym o prowadzonych procesach produkcyjno-magazynowych. Zaś rejestracja realizowanych operacji w bazie danych umożliwia generowanie różnego rodzaju raportów, które zwiększają efektywność zarządzania procesami produkcyjnymi.

Wstęp
Rosnące potrzeby konsumentów oraz występowanie większości dóbr tylko na niektórych obszarach naszej planety, spowodowały olbrzymi rozwój międzynarodowych procesów logistycznych, w tym szczególnie transportu produktów pomiędzy krajami na różnych kontynentach.
Globalizacja obecnego świata sprawiła, że niezbędne stały się standardy, dzięki którym możliwe jest szybkie pozyskiwanie i przesyłanie danych podczas operacji handlowych. Wcześniejsze wykorzystywanie wielu standardów w różnych branżach, a tym bardziej na poszczególnych kontynentach, powodowało ogromne utrudnienia w prowadzeniu międzynarodowych transakcji handlowych. Rozwiązaniem powyższych problemów było ustanowienie w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia międzynarodowego standardu EAN.UCC, połączonego z EAN - European Article Numbering (Europejskiego Systemu Numerowania Produktów) i UCC - Uniform Code Council (Komitetu ds. Jednolitego Kodu). Działanie to umożliwiło ujednolicenie międzynarodowej wymiany danych o przesyłanych towarach, a co za tym idzie przyspieszyło logistykę przesyłek i uczyniło te operacje znacznie przejrzystszymi.

W roku 2005 standard EAN.UCC zmienił nazwę na GS1 - Global System, Global Standards, Global Solution, co pozwoliło na podkreślenie globalnego charakteru omawianych standardów w 145 krajach świata.
Informacje przykazywane w łańcuchach dostaw są istotne nie tylko z punktu widzenia procesów handlowych i rozliczeń finansowych, ale też uwagi na bezpieczeństwo żywności i rzetelność informacji przekazywanej poprzez poszczególne ogniwa danego łańcucha. Zatem im bardziej precyzyjne będą informacje przesyłane pomiędzy operatorami, tym większe będzie bezpieczeństwo oferowanego produktu. Dane przekazywane podczas operacji handlowych mają ścisły związek z identyfikowalnością (traceability), czyli z możliwością śledzenia przemieszczania się żywności, paszy, zwierzęcia hodowlanego lub substancji dodawanej do żywności lub paszy na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji.
Identyfikowalność jest wymaganiem prawnym od 1 stycznia 2005 roku na mocy art. 18 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 178/2002 z dnia 28 stycznia 2002 roku ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd do spraw Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności. Co więcej, w krajowej Ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 roku o bezpieczeństwie żywności i żywienia ujęto karę za niestosowanie wymagań dotyczących identyfikowalności. W art. 100 ust. 7 wspomnianej Ustawy określono, że: kto nie wykonuje czynności w zakresie identyfikacji dostawców lub odbiorców żywności wbrew obowiązkowi określonemu w art. 18 Rozporządzenia nr 178/2002 podlega karze grzywny.
Powyższe regulacje prawne wymagają od operatorów wdrażania systemów identyfikowalności w łańcuchach dostaw. Globalne standardy GS1 dostarczają nowoczesnych rozwiązań do spełnienia wspomnianych wymagań.

Standardy GS1 i ich wykorzystanie w systemach identyfikowalności
Standardy GS1 stanowią zbiory wymagań określających zasady międzynarodowej wymiany danych w operacjach handlowych w wielu branżach przemysłu, w tym także w sektorze żywnościowym. Globalne zastosowanie standardów pozwala na ich wykorzystanie także w systemach identyfikowalności, gdzie umożliwiają szybkie zdobycie wymaganych informacji o szukanej partii produktu czy przesyłce.
Standardy GS1 opierają się na skodyfikowanym systemie numerowania różnorodnych informacji dotyczących przesyłanego produktu. Dla wymiany danych zgodnie ze standardami GS1 najbardziej istotne są następujące oznaczenia: GTIN - Globalny Numer Jednostki Handlowej, GLN - Globalny Numer Lokalizacyjny i SSCC - Seryjny Numer Jednostki Wysyłkowej. Zwiększenie ilości informacji przekazywanych wraz z produktem jest możliwe dzięki wykorzystaniu innych identyfikatorów zastosowań (IZ) oraz etykiet z kodem kreskowym GS1-128, pozwalającym na zakodowanie dodatkowych informacji np. numeru partii, ilości i masy produktu czy daty przydatności do spożycia.
Szeroki zakres wykorzystania standardów GS1 pozwolił także na zastosowanie ich w branży rybnej, gdzie umożliwiają śledzenie partii surowców, produktów czy opakowań w łańcuchu dostaw oraz w procesach produkcyjno-magazynowych u operatorów branży rybnej.

Cały artykuł w formacie PDF.