Modelowanie symulacyjne sieci dystrybucji - adaptacyjność sieci - cz. 1

Złożone Systemy Adaptacyjne
Organizacja charakteryzowana według teorii złożonych systemów adaptacyjnych (CAS - Complex Adaptive Systems) jest siecią nieliniowych pętli sprzężeń zwrotnych. Kiedy pętle te są zdominowane przez sprzężenia ujemne, organizacja znajduje się w stanie stabilności. Sprzężenia dodatnie oznaczają, że organizacja staje się niestabilna [Rokita J. 2009]. Interakcje pętli sprzężeń zwrotnych, które są opozycyjne względem siebie lub się neutralizują albo równoważą, są podstawowym źródłem chaosu i złożoności. Ich zrozumienie jest podstawą do radzenia sobie ze złożonością i współzależnością elementów systemu. Wielu autorów podkreśla znaczenie teorii chaosu w zrozumieniu Złożonych Systemów Adaptacyjnych. Chaotyczność organizacji jest określana przez stopień wolności jego procesów komunikacji i współpracy. U. R. Muller (2005) wskazuje, że złożoność sytemu wzrasta wraz ze wzrostem powiązań pomiędzy elementami organizacji. Wzrost powiązań jest natomiast skorelowany ze swobodą systemu kierowania organizacją. Swoboda kierowania i złożone, wielokierunkowe relacje pomiędzy elementami organizacji umożliwiają zwiększenie ilości wariantów działań, w związku z czym zachowanie organizacji jest bardziej kreatywne, z jednej strony nastawione na szybką reakcję na zmiany otoczenia, a z drugiej strony na wychwytywanie szans rynkowych. Główną kategorią teorii chaosu jest antraktor. R. Krupski (2005) definiuje antraktor jako wyróżniony stan dynamiki układu, do którego nieliniowo zmierzają elementy układu. Jest to swoista granica, do której dąży nieliniowy układ dynamiczny. Długookresową dynamiką rządzą jego antraktory, a kształt antraktora określa jaki rodzaj dynamiki występuje. Kształt antraktora jest więc tym, co można przewidzieć.

Sieci dystrybucji jako organizacja nastawiona na adaptację łańcucha dostaw do zmiennych warunków otoczenia
Elastyczne, czy inaczej zwinne, łańcuchy dostaw dedykowane są produktom silnie różnicowanym również na etapie dystrybucji. W zależności od lokalizacji materiałowego punktu rozdziału łańcucha dostaw, rozdzielającego część łańcucha zorientowaną na stronę podażową (strategia push) od części łańcucha zorientowanej na stronę popytową (strategia pull), elastyczność budowana poprzez relacje międzyorganizacyjne jest przesłanką tworzenia sieci zaopatrzenia, sieci produkcyjnych lub sieci dystrybucji. W artykule uwagę skoncentrowano na sieciach dystrybucji, które są wynikiem zlokalizowania materiałowego punktu rozdziału na etapie produkcji na magazyn oraz montowania na zamówienie. Sieci dystrybucji, tworzone w łańcuchach dostaw w materiałowym punkcie rozdziału typu wytwarzanie na magazyn lub montaż na zamówienie mogą być określone jako złożone systemy ze względu na ilość i złożoność kształtowanych relacji międzyorganizacyjnych. W artykule rozważono problem przejmowania przez uczestników kanałów dystrybucji zadań związanych z odroczoną produkcją. Stąd w wybranych ogniwach przebiegają procesy dostosowywania produktu do potrzeb klientów poprzez nieznaczną zmianę formy produktu. Elementami tego systemu są organizacje realizujące funkcje logistyczno - produkcyjne w obszarze kanałów dystrybucji. Sieciowy układ dystrybucji ma na celu łączenie przedsiębiorstw dystrybucyjnych o różnym zasięgu geograficznym. Złożoność relacji międzyorganizacyjnych oraz rozmyte granice tego sytemu mają na celu zwiększenie stopnia adaptacji przedsiębiorstw do zmiennych warunków otoczenia, a z drugiej strony dają możliwość wychwytywania szans rynkowych. System dystrybucji z odroczoną produkcją jest układem zasileń, informacji, transformacji i sprzężeń zwrotnych. W jego badaniu istotne jest uwzględnienie analizy przyczynowo - skutkowej dla całego systemu, a nie tylko dla poszczególnych tworzących go części. Na rys. 1. zaprezentowano sieć dystrybucji poddaną analizie w kontekście całego łańcucha dostaw.

Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka" 2/2011.