Wojskowe centra logistyczne

Współcześnie role odwróciły się i dzisiaj to logistycy wojskowi korzystają wielokrotnie z mechanizmów i narzędzi, które sprawdzają się na dynamicznie zmieniającym się rynku cywilnym. Jednym z przykładów wykorzystania logistycznych rozwiązań cywilnych w sektorze militarnym są działania mające na celu koncentrację wojskowego potencjału logistycznego w ramach Wojskowych Oddziałów Gospodarczych (WOG) oraz Regionalnych Baz Logistycznych (RBLog).
Celem artykułu jest charakterystyka rozwiązań racjonalizacji wojskowego potencjału logistycznego, podejmowanych aktualnie w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (SZ RP), których wzorcem jest w pewnym zakresie organizacja cywilnych centrów logistycznych.

Wojskowe Oddziały Gospodarcze jako lokalne centra logistyczne
Koncepcja utworzenia w SZ RP wojskowych oddziałów gospodarczych narodziła się w wyniku postulowanej w środowisku wojskowym konieczności oddzielenia w wojskowych jednostkach budżetowych funkcji finansowo-gospodarczych od operacyjno-szkoleniowych. Wychodząc naprzeciw tym oczekiwaniom, w 2005 roku Minister Obrony Narodowej powołał zespół do opracowania "Koncepcji oddzielenia w wojskowych jednostkach budżetowych funkcji finansowo-gospodarczych od operacyjno-szkoleniowych". W wyniku prac zespołu, w skład którego wchodzili przedstawiciele 13 instytucji i dowództw, opracowane zostały kierunki i zasady reorganizacji wojskowego systemu finansowo-logistycznego, realizowanego na poziomie lokalnym. Dokument normujący budowę nowego systemu oraz wskazujący docelowy jego kształt, wydany 11 kwietnia 2006 roku, zawiera:

• szczegółową analizę finansowania i zaopatrzenia logistycznego wojskowych jednostek budżetowych,
• charakterystykę i przeznaczenie wojskowego oddziału gospodarczego,
• aspekty prawne proponowanych rozwiązań,
• propozycje działań mających na celu wdrożenie proponowanych rozwiązań, w tym założenia programu pilotażowego,
• oczekiwane efekty związane z reorganizacją sytemu logistycznego SZ RP.

Praktyczna realizacja wypracowanych rozwiązań rozpoczęła się od uruchomienia 1 stycznia 2008 roku programu pilotażowego funkcjonowania Wojskowych Oddziałów Gospodarczych w stacjonarnym systemie logistycznym 6 garnizonów zasadniczych oraz garnizonach pobliskich, w ramach 4 wojskowych oddziałów gospodarczych (rysunek 1), to jest: WOG nr 2 we Wrocławiu, WOG nr 4 w Gliwicach, WOG nr 5 w Dęblinie, WOG nr 6 w Ustce. Idea funkcjonowania WOG sprowadza się do kompleksowej realizacji przez nie usług logistycznych dla wszystkich jednostek rozmieszczonych w rejonie ich odpowiedzialności. Na rzecz zabezpieczanych jednostek realizują one zadania w zakresie:

• utrzymania gotowości bojowej i mobilizacyjnej (wyłącznie dla wojskowego oddziału gospodarczego i jednostek nowo formowanych),
• zabezpieczenia materiałowego,
• zabezpieczenia technicznego,
• zabezpieczenia medycznego,
• zabezpieczenia finansowego (wraz z realizacją zamówień publicznych),
• infrastruktury wraz z zabezpieczeniem ppoż.,
• zabezpieczenia geograficznego i hydrometeorologicznego,
• zabezpieczenia sprzętu łączności i informatyki,
• ochrony i obrony obiektów,
• obsługi administracyjno-biurowej,
• zabezpieczenia obiektów szkoleniowych oraz kulturalno-oświatowych,
• bezpieczeństwa i higieny pracy,
• zadań wynikających z obowiązków państwa gospodarza (HNS - Host Nation Support),
• współpracy z instytucjami i środowiskami cywilnymi,
• obsługi rodzin,
• zabezpieczenia działalności duszpasterstwa wojskowego,
• zabezpieczenia transportowego jednostek wojskowych,
• obsługi prawnej,
• zabezpieczenia logistycznego jednostek łączności stacjonarnej w garnizonach.

Doświadczenia zebrane w ramach programu pilotażowego skłoniły kierownictwo resortu obrony narodowej do utworzenia w 2011 roku oddziałów gospodarczych w kolejnych 14 garnizonach (rysunek 2). Docelowa koncepcja funkcjonowania wojskowego sytemu logistycznego na szczeblu garnizonu zakłada objęcie wszystkich jednostek wojskowych programem WOG z założeniem zachowania odrębności poszczególnych rodzajów sił zbrojnych (RSZ) - Wojska Lądowe, Siły Powietrzne, Marynarka Wojenna.
Wojskowe oddziały gospodarcze stanowią nadrzędne ogniwo logistycznego wojskowego systemu w garnizonie. Koncentracja w jednym miejscu rozproszonego dotychczas potencjału jest niewątpliwie w SZ RP kierunkiem nowym, ale biorąc pod uwagę doświadczenia cywilne, ze wszech miar słusznym. Lokalne centra logistyczne czyli ośrodki realizujące funkcje z zakresu działalności logistycznej, wiążącej się ze specyficznymi, lokalnymi potrzebami, od lat z powodzeniem funkcjonują na gruncie cywilnym. Centra te wypełniają zwykle określone zadania na rzecz najbliższego otoczenia - aglomeracji, obszaru zurbanizowanego. Lokalne centra logistyczne współpracują zwykle z ośrodkami wyższego rzędu, ich promień oddziaływania wynosi od kilkunastu do kilkudziesięciu kilometrów, zajmują powierzchnię terenu do kilkunastu hektarów. Istotną i wciąż otwartą kwestią pozostaje dobór właściwego potencjału WOG pozwalającego na pełną realizację zadań logistycznych wynikających z potrzeb operacyjnych jednostek wojskowych.

Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka" 2/2011.