Transport jako ogniwo łańcucha logistycznego i jego oddziaływanie na środowisko naturalne

Wraz z rozwojem społeczeństw rośnie zapotrzebowanie na różne formy przemieszczania osób i towarów. Szacuje się, iż w procesach logistycznych około 80% wszystkich funkcji logistycznych stanowi transport. Transport to działalność, której głównym zadaniem jest przemieszczanie ładunków z jednego miejsca do drugiego. Z ekonomicznego punktu widzenia jest to wykonywanie zadań przewozowych za odpłatnością, których wynikiem ma być przewóz ludzi i materiałów oraz świadczenie usług dodatkowych, które są powiązane z tymi przewozami. Usługi transportowe mają istotny wpływ na działania wszystkich sektorów gospodarki państwowej. Globalizacja oraz daleko idąca specjalizacja generują zapotrzebowanie na usługi transportowe. Znaczący jest też jego udział w ogólnych kosztach obsługi logistycznej. Dlatego bardzo ważnym zagadnieniem jest stosowanie odpowiednich technologii transportu. Procesy transportowe niestety nie pozostają bez wpływu na nasze otoczenie. Rozwój technologiczny stwarza nowe możliwości ograniczenia szkodliwego oddziaływania na środowisko naturalne. Poszczególne gałęzie transportowe, z uwagi na uwarunkowania techniczno - technologiczne, mają różny wpływ na otoczenie. W tym zakresie przeprowadzono szereg badań i analiz, z których jednoznacznie wynika, iż najbardziej nieprzyjazny dla otoczenia jest transport samochodowy. Według analiz prowadzonych przez pracowników Politechniki Krakowskiej, w krajach OECD (Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, skupiająca wysoko rozwinięte kraje) transport drogowy jest największym źródłem skażenia środowiska naturalnego; 15 000 różnego rodzaju związków chemicznych jako efekt uboczny tej gałęzi transportu zanieczyszcza nasze otoczenie. Środki transportu drogowego są odpowiedzialne za następujący procent ogólnej emisji szkodliwych substancji:
- 63% tlenków azotu,
- 50% substancji chemicznych pochodzenia organicznego,
- 80% tlenku węgla,
- 10 - 25% pyłów zawieszonych w powietrzu,
- 6,5% dwutlenku siarki.Analizując transport drogowy z uwagi na kategorie przewozów, przewozy towarowe z pewnością mają najbardziej niekorzystny wpływ na nasze otoczenie. Wpływ na to ma wiele czynników, do których z pewnością możemy zaliczyć stan techniczny pojazdów, natężenie ruchu, częste przypadki przeciążenia ponad normatywnym ładunkiem.
W przewozach pasażerskich środki transportu zbiorowego są bardziej przyjazne otoczeniu. Dla przykładu, nowoczesny autobus, który emituje niewiele większą ilość spalin, niż samochód osobowy, przewozi średnio tyle osób, ile 70 samochodów w mieście i 30 samochodów poza miastem. W godzinach szczytu średnia liczba przewożonych osób jest jeszcze większa.
Skażenie emitowane przez transport drogowy nie dotyczy tylko samych dróg. Część emitowanych spalin i pyłów osiada nawet w znacznej odległości od drogi. Badania pokazały, że co prawda w odległości 50 m od drogi poziom zanieczyszczeń zawartych w glebie sukcesywnie spada, jednakże gleby są za nieczyszczone nawet do odległości 500 m od niej. Nasze drogi najczęściej przebiegają przez skupiska osiedli mieszkaniowych, wzdłuż dróg budowane są zajazdy oraz centra handlowe. W okolicach dużych parkingów stężenie zanieczyszczenia gwałtownie rośnie, przewyższając nawet 40 razy poziom dotyczący zwykłych ulic. Do dróg przebiegających przez tereny wiejskie przylegają pola uprawne, jednak nie stosuje się pasów ochronnych, gdyż znacząco wpłynęłoby to na ich koszty budowy i eksploatacji.

Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka" 4/2009.