Koncepcja optymalizacji procesu zaopatrzenia w przedsiębiorstwie handlowym
- Skoczylas Krystyna
- Kategoria: Logistyka
Zaopatrzenie w każdym typie przedsiębiorstwa stanowi bardzo ważną i złożoną część jego działalności. W przypadku przedsiębiorstw handlowych to fundamentalny obszar, od którego zależy ich rentowność i funkcjonowanie. Nie jest to bowiem samo zamawianie i kupowanie towarów. To proces obejmujący wiele działań, który jako dobrze współpracująca całość stanowi atut przedsiębiorstwa. W artykule przedstawiono koncepcję zaopatrzenia towarowego w przykładowym przedsiębiorstwie handlowym. Przyjęta koncepcja miała na celu obniżenie kosztów zaopatrzenia i magazynowania oraz usprawnienie przebiegu procesu zakupu.
Koncepcję optymalizacji zaopatrzenia opracowano dla średniej wielkości przedsiębiorstwa handlowego branży ogólnospożywczej - supermarketu. W ofercie towarowej badanego przedsiębiorstwa znajduje się ponad 22 000 różnych towarów. Asortyment towarowy ze względu na sposób dostawy można podzielić na dwie grupy: towary dostarczane przez dostawców lub producentów oraz towary sprowadzane we własnym zakresie przez przedsiębiorstwo. W pierwszej grupie znajdują się towary codziennego użytku, jak na przykład mleko, pieczywo dostarczane codziennie oraz towary, których zamówienia realizowane są w miarę w jednakowych odstępach czasu przez producenta lub pośrednika, w wyniku dystrybucji określonego asortymentu na danym terenie. Druga grupa to towary dostarczane we własnym zakresie, pochodzące z hurtowni położonych w bliskiej odległości od badanego przedsiębiorstwa. W tym przypadku czas realizacji zamówienia jest krótki i wykonywany na bieżąco. Zarówno w pierwszej, jak i drugiej grupie towarów, można wykorzystać narzędzia, które mogą ułatwić podejmowanie decyzji w obszarze zaopatrzenia i wpłynąć na efektywniejsze funkcjonowanie przedsiębiorstwa. Konieczna jest jednak wiedza na temat przyszłej sprzedaży towarów, ponoszonych kosztów magazynowania i zaopatrzenia oraz ciągle aktualna informacja o stanie magazynowym poszczególnych towarów. Osiąganie na bieżąco tych informacji przy tak dużej liczbie oferowanych towarów jest możliwe tylko z wykorzystaniem techniki komputerowej oraz odpowiedniego oprogramowania. Posiadane przez analizowane przedsiębiorstwo oprogramowanie pozwoliło na uzyskanie tylko części potrzebnych informacji. Konieczna była więc rozbudowa systemu informatycznego w przedsiębiorstwie i uzupełnienie go o moduł pozwalający na prognozę sprzedaży towarów oraz moduł zakupu, zintegrowany z systemem finansowo - księgowym i z systemem magazynowym, bazujący na opracowanej prognozie i obliczający optymalną wielkość zamówienia towarów w oparciu o model zapasów. Koncepcję projektu takiego systemu przedstawiono na rysunku 1.
Występowanie integracji pomiędzy modułami przedstawionymi na rysunku jest niezbędne dla właściwego sterowania procesem zaopatrzenia. Moduł magazynowy dostarcza aktualnej informacji o stanach magazynowych poszczególnych towarów. Aktualność ta wynika z jego współpracy z kasami fiskalnymi oraz działem zaopatrzenia, od których pochodzi informacja o zmianach stanu towarów w związku z ich sprzedażą oraz kolejnymi dostawami. Moduł prognozowania, bazując na historycznej sprzedaży towarów, pochodzącej z bazy danych na bieżąco tworzonej poprzez kasy fiskalne i system magazynowy, generuje informację o przyszłej sprzedaży. Z uwagi na korzystanie na bieżąco z informacji o wielkości sprzedaży, generowana prognoza, dotycząca przyszłych okresów, jest ciągle aktualizowana. W module tym do opracowania prognozy zastosowano SSN. Moduł finansowo - księgowy w prezentowanej koncepcji stanowi źródło informacji na temat ponoszonych kosztów zaopatrzenia i magazynowania. W analizowanym przedsiębiorstwie dokonano jego modyfikacji poprzez uzupełnienie planu kont o dodatkowe konta umożliwiające bezpośrednie odczytywanie informacji o kosztach zaopatrzenia i magazynowania. Sedno koncepcji stanowi moduł zakupu. W module tym, na bazie informacji o przyszłym zapotrzebowaniu na dany towar, pochodzącej z ciągle aktualizującego prognozę modułu prognostycznego oraz aktualnych stanów magazynowych pochodzących z modułu magazynowania, prowadzona jest kontrola oraz analiza odchyleń dotycząca zapotrzebowania towarowego. Wykorzystywane są również informacje na temat ponoszonych kosztów zaopatrzenia i magazynowania. W oparciu o te dane określana jest ilość zamawianego towaru, zapewniająca ciągłość sprzedaży. Do obliczenia optymalnej wielkości zakupu towaru w module zakupu zastosowano dwa modele zarządzania zapasami. Jednym z nich jest model Silvera - Meala, odnoszący się do niestacjonarnego popytu. Drugim - zaproponowany przez autorkę artykułu, oparty na stopie zwrotu zaangażowanego kapitału, będący wynikiem modyfikacji modelu Silvera - Meala.
Artykuł pochodzi z czasopisma "Logistyka" 1/2009.