Elektroniczna Gospodarka w Polsce - Raport 2006. Pełna wersja (380 stron).

Rozwój gospodarki elektronicznej w Polsce w 2006 roku wkroczył w fazę dojrzałych przemian jakościowych, których efekty ilościowo-wartościowe zostaną zdyskontowane za około 2–3 lata. Konstatując dotychczasowy rozwój, można wy­różnić okres do około 2004 roku, w którym analizowano głównie dynamikę wskaź­ników ilościowych (mierzonych zgodnie ze standardami OECD) – np. wzrostu liczby użytkowanych komputerów, gęstości infrastruktury teleinformatycznej, liczby użytkowników Internetu. Przełom roku 2005 zasygnalizował potrzebę istot­nych zmian jakościowych w obszarze treści i funkcjonalności e-usług, rozwiązań systemowych i platform obsługowych, upowszechnienia standardów gwarantują­cych niezawodność i bezpieczeństwo w sieci, a także dostosowywanie przepisów prawa do wymagań uczestników transakcji elektronicznych – przedsiębiorstw i społeczeństwa informacyjnego. Wszyscy mamy świadomość, że gospodarka elek­troniczna w naszym codziennym funkcjonowaniu zajęła trwałe miejsce, natomiast wzrost jej masowego wykorzystania w latach 2007–2008 (i później), będzie uzależniony od spełnienia potrzeb użytkownika i zakresu kreowania wartości. Przykładem takich działań w minionym 2006 roku, ukierunkowanych na jakość i wartość dla klienta, było rozpoczęcie przesyłania e-deklaracji CIT, PIT i VAT, opracowanie i powszechne udostępnienie standardu e-faktury, uruchomienie pierw­szego w Polsce e-urzędu w Bydgoszczy (Elektronicznego Biura Obsługi Klientów EBOK) czy uruchomienie Centrum Telepracy w Garwolinie.

Wydaje się, że przedstawione dalej przykłady działań celowych potwierdzają tezę o obecnym okresie inkubacji i przygotowania masowego wykorzystania na­rzędzi e-gospodarki. W 2006 roku polskie społeczeństwo za sprawą paszportów biometrycznych stało się pełnoprawnym uczestnikiem „europejskiej przestrzeni informatycznej”, a pierwszy polski sklep internetowy otrzymał prestiżowy certyfi­kat Euro-Label. Sukces biometrycznych paszportów z mikroprocesorem (który wy­kreował w 2006 roku około 2000 dodatkowych miejsc pracy w zakładach fotogra­ficznych), pozwala mieć nadzieję na jego kontynuację, przy wprowadzaniu nowe­go biometrycznego dowodu osobistego, planowanego na wrzesień 2008 roku.

Wyniki badań wskazują, że w minionym roku nastąpił dalszy wzrost zaanga­żowania przedsiębiorstw w obsługę sprzedaży drogą elektroniczną. Wartość netto transakcji online wyniosła 94 mld zł (ok. 6% przychodów netto ze sprzedaży) i była o blisko 50% wyższa niż w roku poprzednim. Biorąc jednak pod uwagę, że tylko 11% przedsiębiorstw wykorzystujących komputer realizowało sprzedaż z wy­korzystaniem Internetu, jest to wynik stanowiący zaledwie 60% średniej dla Unii Europejskiej (UE 25 – 15%). Przedsiębiorstwa doceniają opłacalność wykorzysty­wania Internetu w strategii rozwoju działalności gospodarczej i prowadzeniu sku­tecznego e-marketingu swoich produktów, natomiast do głównych problemów, podobnie jak w poprzednich latach, zaliczają brak bezpieczeństwa transakcji i płat­ności elektronicznych oraz wysoki koszt systemu elektronicznej wymiany danych.

Znaczącym impulsem do działań administracji publicznej w obszarze e-gos­podarki Polski był przyjęty przez Radę Ministrów w sierpniu 2006 roku Plan Informatyzacji Państwa na lata 2007–2010. Zgodnie z założeniami planu, Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji otrzymał kompetencje do koordynowania w imieniu Prezesa Rady Ministrów procesu informatyzacji administracji publicz­nej. Nową jakość ma także zapewnić Międzyresortowy Zespół do Spraw Infor­matyzacji, powołany jako organ pomocniczy Rady Ministrów w zakresie infor­matyzacji administracji publicznej, rozwoju społeczeństwa informacyjnego, infra­struktury sieci teleinformatycznych oraz zastosowań technologii teleinformacyj­nych (TTI) w budowie gospodarki opartej na wiedzy.

Po wielu latach dyskusji specjalistów różnych dziedzin, w 2006 roku zorga­nizowano I Kongres Gospodarki Elektronicznej. Przedstawiciele rządu i wielu organizacji pozarządowych stworzyli forum wymiany myśli na temat kierunków rozwoju gospodarki elektronicznej w Polsce. Uczestnicy kongresu podjęli próbę podsumowania kierunków dotychczasowych działań, analizy dotychczasowych osiągnięć i porażek, a także określenia kierunków dalszych, skoordynowanych działań rozwoju elektronicznej gospodarki w Polsce w latach 2007–2013. O zna­czeniu dla gospodarki i administracji publicznej wielu projektów informatycznych planowanych do realizacji w latach 2007-2013 (np. projektów realizowanych w ramach e-administracji: e-PUAP, PESEL-2, CEPiK, STAP) świadczy kwota ponad 3,5 mld zł. Przewidywana wartość 4,7 mld zł alokacji środków przeznaczo­nych ogólnie na rozwój społeczeństwa informacyjnego jest w stosunku do środków z lat 2004–2007 prawie 8,6 razy większa.

Ożywienie przeżywał w 2006 roku rynek usług elektronicznych. Rozpoczął działalność system płatności online PayPal, umożliwiający firmom i klientom indy­widualnym posiadającym adres e-mail bezpieczne i wygodne wysyłanie pieniędzy i przyjmowanie wpłat, w ramach istniejącej infrastruktury rachunków bankowych i kart kredytowych. Spektakularny kontrakt firmy Polkomtel z firmą PGF na elek­troniczną obsługę zamówień został zawarty przez Internet z wykorzystaniem pod­pisu elektronicznego. Wciąż rozwijane usługi e-administarcji umożliwiły w Poz­naniu w 2006 roku obsługę elektronicznego zamówienia odpisu aktu stanu cywil­nego – np. aktu urodzenia, ślubu czy zgonu. Do wielu przykładów rozwoju usług gospodarki elektronicznej w roku 2006 można zaliczyć także Internetową Giełdę Używanych Podręczników, uruchomioną w formie e-usługi na Elektronicznym Serwisie Oświatowym.

Istotne dla przedsiębiorstw funkcjonujących w łańcuchach dostaw dane o pro­duktach będzie gromadził największy w Europie katalog elektroniczny SINFOS, który rozpoczął swoją działalność w Polsce w 2006 roku. Zgromadzenie w jednym miejscu elektronicznych danych, niezbędnych dla przeprowadzenia sprawnych procesów sprzedaży i zaopatrzenia, zapewni ich szybką i prostą aktualizację, automatyczną dystrybucję danych do odbiorców i pełną synchronizację między systemami informatycznymi dostawcy i odbiorcy.

Elektroniczna Gospodarka w Polsce – Raport 2006 prezentuje wyniki badań oraz statystyki, określające stan i dynamikę rozwoju elektronicznej gospodarki w Polsce, w odniesieniu do danych z Raportów 2004 i 2005 oraz na przestrzeni ostatnich kilku lat. Decydenci rozwoju gospodarczego w Polsce, analitycy i gre­mia kreujące rozwój poszczególnych branż i sektorów gospodarki, znajdą w treści raportu dane źródłowe metod i możliwości zwiększania produktywności, rentow­ności i konkurencyjności działalności gospodarczej.

Na podstawową treść raportu składają się dwie części, zorganizowane według wzorców monitorowania przyjętych dla raportów ICT i e-business w Unii Euro­pejskiej:

— Część B – raport prezentujący wyniki analizy rynku i obszarów zastosowań e-gospodarki w Polsce,

— Część C – raport prezentujący bazę rozwoju e-gospodarki w Polsce, tzn. e-usługi, standardy oraz przepisy prawne i inicjatywy wspomagające rozwój e-biznesu w Polsce.

Część B raportu została podzielona na cztery obszary tworzące podstawy elektronicznej gospodarki w Polsce, które jednocześnie stymulują jej rozwój:

— Społeczeństwo Informacyjne – będące beneficjentem i jednocześnie konsumen­tem przynoszącym przychód na rynku e-gospodarki;

— e-biznes – przedsiębiorstwa, których podstawowa działalność gospodarcza dotyczy wykorzystania narzędzi e-gospodarki lub których działalność jest wspomagana systemami ICT; z tej działalności przedsiębiorstwa tworzą przy­chód własny oraz dochód dla budżetu państwa;

— e-administracja – urzędy i instytucje, które przez systemy ICT obsługują dzia­łalność gospodarczą przedsiębiorstw i polskie społeczeństwo informacyjne.

Obsługa przedsiębiorstw i społeczeństwa informacyjnego przez e-administra­cję, będącą de facto konsumentem budżetu państwa, powinna umożliwić wielo­kierunkowe korzyści – redukcję kosztów funkcjonowania przedsiębiorstw i społe­czeństwa, wzrost jakości świadczonych usług i poziom obsługi obywatela oraz wzrost ilości i zasięgu świadczonych usług przy określonych zasobach ludzkich. Ostatni postulat jest wciąż aktualnym sposobem realizacji koncepcji „taniego państwa” zaprezentowanej w exposé rządowym w 2005 roku, uwzględniając zredu­kowanie kosztów funkcjonowania administracji publicznej poprzez zastosowanie efektywnych technik informatycznych.